مجتبى شریعت پناهى

از آنجایى که در فصل درختکارى هستیم و معمولا در اسفندماه اغلب خانواده ها در تکاپوى تهیه نهال مناسب براى باغچه یا حاشیه پیاده رو مقابل منزل خود هستند, بر آن شدیم تعدادى از درختان و درختچه هاى زینتى مقاوم را معرفى کنیم و شما را با نیازهاى این گیاهان آشنا سازیم.
خوب است ابتدا محلى که قرار است نهال غرس شود تعیین نموده و نوع خاک را در نظر داشته باشید, بعضى از خاکها بسیار آهکى یا گچى هستند, این طور نیست که در این نوع خاکها نتوانیم درختکارى کنیم, درختانى وجود دارند که در زمینهاى آهکى یا گچى به راحتى رشد مى کنند. درختان مناسب این نوع زمینها عبارتند از: افرا, زالزالک, فندق, گردو, سیب زینتى, چنار, صنوبر, گلابى, اقاقیا, بیدمجنون و نارون. بعضى از زمینها زهکش مناسب براى خروج آب ندارند. در این نوع زمینها مى توان هر یک از این درختان را براى کاشت انتخاب نمود:
انواع افرا, زالزالک, گلابى, اکالیپتوس و صنوبر.
اگر محل زندگى شما به کارخانه ها و مراکز صنعتى نزدیک است, بهتر است درختان و درختچه هایى را انتخاب کنید که نسبت به آلودگى هوا مقاومت بیشترى دارند. درختان مقاوم به آلودگى هوا عبارتند از: چنار, توس, زبان گنجشک, عنبر السائل, گوجه سبز, آلو, سیب, گلابى, بلوط, اقاقیا, شاه بلوط و عرعر.

مشخصات درختان و درختچه هاى زینتى:

افرا:
نسبت به بادهاى تند حساس است. به آفتاب کاملى نیاز دارد. افراى سرخ زیباترین نوع افرا است که برگهایش قرمز ارغوانى هستند اما برخلاف سایر افراها سایه پسند است.

ارغوان:
هر چند نهال جوان ارغوان به بوته بلند شباهت دارد, اما به سرعت رشد مى کند و شاخه هاى خود را به اطراف مى گستراند. در اوایل اردیبهشت قبل از آنکه برگهایش ظاهر گردند, گلهاى صورتى رنگ آن به شکل خوشه هاى زیبایى خود را از شاخه ها مىآویزند. ارغوان نسبت به کمآبى بسیار مقاوم است اما به آفتاب کامل احتیاج دارد.

زالزالک:
این یک گیاه پرچینى است که مى تواند حصار مناسبى براى باغچه ها باشد. گلهاى سفید, صورتى یا قرمز زالزالک, از اواسط تا اواخر بهار به صورت خوشه مانند ظاهر مى شوند. در پاییز میوه هاى نارنجى رنگش زیبایى خاصى دارد.
برگهاى زالزالک در هر فصلى به رنگى درمىآیند که جلوه خاصى به آن مى بخشند. حسن زالزالک به این است که نسبت به هر نوع خاکى اعم از سنگین, آهکى و گچى سازگارى دارد, در هواى دودآلود خم به ابرو نمىآورد و براى زالزالک مهم نیست که در معرض آفتاب کامل قرار بگیرد و یا سایه آفتاب.

اکالیپتوس:
رشد سریع داشته و مطلوب آب و هواى گرم است. نسبت به شورى مقاوم بوده و سایه انداز خوبى ایجاد مى کند. در زمینهایى که خاک باتلاقى دارند و سطح آب زیرزمینى بالا است, به آسانى رشد مى کند.

زبان گنجشک:
در شرایط مناسب تا هجده متر رشد مى کند. عمر طولانى دارد تا جایى که گاهى عمر آن به سیصد سال مى رسد. ریشه هاى آن بسیار قوى بوده و منطقه وسیعى را مى گیرد. به همین دلیل نباید آن را در کنار دیوار ساختمانها کاشت. نسبت به نوع خاک و نور, کم توقع است. رنگ برگهایش در پاییز به بنفش مى گراید.

چنار:
براى حاشیه پیاده رو مناسب است اما باید به اندازه کافى به آن آب داده و خاک را مرطوب نگهدارید.

اقاقیا:
گلهایش شبیه گل نخود به صورت خوشه هاى آویخته و بسیار معطر است. گلها از اواسط بهار ظاهر مى گردند. جایى که اقاقیا غرس مى شود باید به دور از بادهاى تند باشد زیرا نسبت به بادهاى تند حساس است.
گاه گدارى باید به وسیله کود آهن تقویت گردد; بخصوص زمانى که در خاکهاى شور کاشته شود. نوعى اقاقیا که گلهاى قرمزرنگش در اوایل بهار ظاهر مى گردند به اقاقیاى سرخ شهرت دارد که مى توان آن را روى اقاقیاى معمولى پیوند زد.

بید:
در باغچه هاى بزرگ مى توان از انواع بید براى زینت خانه سود برد. بیدمجنون یکى از بهترین درختان براى ایجاد سایه به شمار مى رود. بیدمشک زینتى یکى از مشهورترین درختچه هایى است که در این خانواده قرار داشته و برگهایش در اوایل بهار ظاهر مى شوند. بیدسرخ به دلیل شاخه هاى رنگى اش بسیار مورد توجه علاقه مندان به درختان زینتى است. شاخه هاى آن در پاییز به رنگ قرمز مى گرایند. در مورد درخت بید توجه نمایید که به آب زیاد نیاز داشته و در خاک مرطوب بهتر رشد مى کند. از ویژگیهاى انواع بید این است که همه آنها به آسانى به روش قلمه تکثیر مى گردند.
البته زمان تکثیر بید به وسیله قلمه, بهار و تابستان است. قلمه هایى به طول سى سانتى متر از شاخه هاى آن جدا نموده, در داخل آب قرار دهید تا ریشه دار شود. ضمنا در صورتى که سر شاخه هاى بید با آب یا خاک مرطوب تماس داشته باشد, خیلى سریع ریشه دار مى گردد که مى توان شاخه هاى ریشه دار را از پایه اصلى جدا نموده, به محل مناسب منتقل نمود.