مهندس مجتبى شریعت پناهى

یکى از سنتهاى بسیار قدیمى ایرانیان در آخرین روزهاى زمستان و در اولین روزهاى بهار, سبز کردن سبزه است. خوب است شما هم به این کار شیرین رو آورده و خانه را با سبزه هاى دست پرورده خودتان باصفا کنید. اگر در این مورد تجربه زیادى ندارید, با ما همراه شوید و با سبز کردن سبزه به استقبال بهار بروید.

بذرهاى مناسب براى سبزه:
از بذر انواع سبزیجات مى توانید کمک بگیرید; هر کدام که دم دست باشند. مقدارى عدس, ماش, گندم در هر خانه اى پیدا مى شود. در مورد سبز کردن سبزه, ارزان بودن بذرهاى تهیه شده اهمیت دارد بخصوص موقعى که بخواهیم در چند بشقاب یا در چند سینى سبزه سبز کنیم. بذر گندم و جو ارزانتر از سایر بذرها هستند. یادتان باشد که این گونه بذرها باید سالم و تازه باشند. اگر آنها را چند سال در خانه نگهدارى کرده اید دیگر قوه رشد خود را از دست داده و سبز نمى شوند.

روش سبز کردن سبزه:
براى یک بشقاب سبزه حدودا پنجاه تا صد گرم بذر کفایت مى کند. بذرها را در آب خیس کنید. بعد از یک شبانه روز که کاملا خیس خوردند آنها را لاى یک پارچه مرطوب پیچیده و در بشقاب قرار دهید. نباید بشقابى که این پارچه در آن قرار دارد از آب پر شود فقط باید مرتب پارچه را خیس کنیم تا رطوبت کافى به بذرها برسد.
در این مدت هر روز مقدارى آب روى پارچه مى ریزیم و بذرها را به وسیله پارچه از نور محافظت مى کنیم. اگر پاشیدن آب را فراموش کنید بذرها دچار مشکل گشته و سبز نمى شوند. با وجود رطوبت کافى و تاریکى مطلق, بذرها به تدریج جوانه مى زنند. وقتى بذرها جوانه زدند آنها را در یک بشقاب گود ریخته و با دست پهن مى کنیم طورى که روى هم انباشه نشوند; اما باز هم براى مدت یک شبانه روز پارچه اى روى بشقاب مى کشیم, مقدار کمى آب در بشقاب مى ریزیم و پارچه را خیس نگه مى داریم. روز بعد پارچه را برداشته و بشقاب را در محل پر نور و آفتابى قرار مى دهیم. به تدریج سبزه ها سبز شده و رشد مى کنند. در این مدت مرتب به آن آب مى دهیم. هر بار در موقع آبیارى آبهاى اضافه را که در زیر بشقاب جمع شده خالى کنید و آب تازه به آن بدهید.
سعى کنید در کف بشقاب آب زیاد جمع نشود زیرا موجب پوسیدگى سبزه ها مى گردد. در مقابل نور آفتاب سبزه ها به سرعت رشد مى کنند. اگر بخواهیم تا سیزده نوروز سبزه را نگه داریم بهتر است اجازه ندهیم که سبزه ها با سرعت زیاد رشد کنند. براى اینکه سبزه به تدریج رشد کند مى توان آن را در محل خنک قرار داد. سرما از رشد سریع سبزه جلوگیرى مى کند.

سبزه هاى کوزه اى:
کوزه سبز نیز جالب است. با استفاده از یک کوزه سفالى و مقدارى بذر تره تیزک (شاهى) مى توانیم سبزه کوزه اى درست کنیم. ابتدا کوزه را از آب پر مى کنیم و براى مدت یک شبانه روز آن را همان طور پر از آب نگه مى داریم تا جدار کوزه کاملا خیس شود.
سپس یک جوراب نایلونى روى کوزه مى کشیم. بذر شاهى را که قبلا براى مدت بیست و چهار ساعت در آب خیس کرده ایم به آرامى با دست روى نایلون مى کشیم طورى که بذرها که حالا دیگر بعد از خیس شدن کاملا ژله اى شده اند به طور یکنواخت همه جا پخش شوند.
بذر شاهى به آسانى به سطح جوراب نایلونى مى چسبد. کوزه را همواره پر از آب نگه مى داریم. چون هر روز مقدارى از آب کوزه تبخیر مى شود باید به طور مرتب در آن آب بریزیم. آب از داخل کوزه به جداره آن راه یافته و به بیرون تراوش نموده جوراب را مرطوب مى کند به این ترتیب بذر شاهى جوانه زده و ریشه ها به سطح بیرونى کوزه مى چسبند. کوزه را در محل پر نور قرار دهید و گاهگدارى آن را بچرخانید تا نور به همه جاى آن برسد. بعد از چند روز کوزه سبز شده و از تماشاى آن لذت خواهید برد.