جایگاه و نقش زنان ایرانی، روایتى دوباره

سوسن صفاوردى

 

 

اشاره: نقـش و جایگاهـى که زنان مسلمان ایرانـى در شـروع مبارزات و پـس از پیروزى در عرصه هاى مختلف داشته و دارند همواره نگاههاى متفاوتى را در داخل و خارج کشـور به خـود جلب کـرده و تحلیلها و تفسیـرهاى بسیارى را به دنبال داشته است. آنها که با واقعیات جامعه اسلامـى ایران آشنایى ندارند و یا از سر غرض ورزى و دشمنى, بـا مسایل و دستـاوردهاى انقلاب و نظام اسلامـى بـرخـورد مـى کننـد طبیعى است که نمى تـوانند و یا نمى خواهند چهره درستى از ایـن جایگاه و نقـش ترسیـم کنند اما ایـن بخشـى از ماجراست که دشمنان و محافل صهیـونیستـى و آنان که انقلاب اسلامـى منافعشان را به خطر انداخته و ارائه نمـونه اى از جامعه اسلامى به عنوان الگـوى عملى در جهان معاصر, سلطه ظالمانه آنان را زیر سـوال مى برد, در پـى آنند ولـى طیف وسیعى از طـرفـداران حقیقت و ارزشهاى متعالـى انسـانـى و اسلامـى در میـان مسلمانان و غیر مسلمانان, حقایق را مـى دانند و از جایگاه والا و نقـش سازنده و فعال زن مسلمان ایرانـى در زمینه هاى مختلف آگاهنـد و واقعیات دنیاى بیـرون از آن, بـویژه غرب را نیز مـى دانند و مـى تـوانند تشخیص دهنـد که اسلام و انقلاب به رهبـرى حضـرت امـام خمینـى چه دستـاوردهـایـى را بـراى زنان داشته است. اینان دفاع از دستاوردهاى انقلاب و موقعیت زنان ایرانى را وظیفه اى براى خـویـش مى دانند و روشنگرى در ایـن خصوص را اقدامى راهگشا براى دیگر ملتها بویژه زنان مى شمارند. آنچه در استقبال از بزرگداشت سالگرد رحلت ملکـوتـى حضرت امام خمینى مـى خـوانید, نگاهـى دارد به دیـدگاهـى که جمعى از بانـوان صاحب نظر از ملیتهاى مختلف در باره جایگاه و نقـش زن مسلمان ایرانى ارائه کرده اند. تعدادى از ایـن بانوان جزء میهمانانى بـوده اند که سال گذشته در سالگرد ارتحال حضرت امام شرکت جستند و بقیه نیز شامل بانوان غیر ایرانى صاحب نظرى مى شـوند که اینک در جمهورى اسلامى ایران حضور دارند.
ثـریـا کلیـم صـدیق ـ لنـدن
((کنگـره بزرگـداشت ارتحـال امـام خمینـى, خــرداد 76)) مـن امکان دو سفـر به ایران را داشته ام و به واسطه دوستان ایرانـى زیادى که از نقاط مختلف جهان خصوصا در لندن دارا هستـم, کاملا با زنان مسلمان ایرانى و روحیات آنان آشنا شده ام و به جرإت مى تـوانـم بگـویـم که زنان ایرانى واقعا توانا هستنـد و تـواناتر از زنان اروپایـى و غربـى. زنان ایرانـى در زمینه هاى مختلف تحقیقـى, تحقیقاتـى, فرهنگـى تخصصهاى زیادى دارنـد. حضـور فعال زنان در عرصه هاى مختلف, واقعا مایه شادى و شعف براى ما است. به نظر مـن اگر غرب, زنان مسلمان و ایران را على رغم ایـن همه حضـور و تـوانایى اش مورد حمله قرار مى دهد, بدیـن علت است که نمى تـواند آنچه را که مى بیند باور داشته باشد. غربیها سالها بـرخلاف ایـن واقعیت که امـروز بـا آن مـواجه هستنـد, تبلیغات کـرده اند. لذا, در تبلیغات امروزشان نیز به علت مـوضع خصمانه اشان با اسلام هر چه که خـود مى خـواهند, ببینند و بشنوند مى نویسند و کارى به واقعیت ندارند. اما آنچه حائز اهمیت است نقـش الگـویى است که ایران اسلامى براى دیگر میهمانان آزاده در جهان دارد و زن مسلمـان ایـرانـى نیز همیـن نقــش را به عهده دارد.
ثریا نبـور ـ تایلنـد
((کنگره بزرگـداشت ارتحال امام خمینـى, خرداد 76)) زنان ایرانى خیلى قوى و پرقدرت هستند. آن طـورى که مـن دیدم و آن طـورى که دانسته هایـم و شنیـده هایـم در مـورد زنان ایرانى ایـن مطلب را تإیید مى کند و مـن فکر مى کنـم موفقیت پیروزى انقلاب تنها از یارى مردان نبود بلکه همچنین زنان در ایـن امر دخیل بودند و پایه گذار حرکت زنان مسلمان در کشـورهاى دیگـر شـدنـد. در تایلنـد نیز زنان مسلمان ایـرانـى, الگویى براى فعالیتهاى ما هستند.
دکتـر هنا احیان ـ استـاد دانشگـاه علـوم اجتمـاعى لبنـان
((کنگـره بزرگـداشت ارتحال امام خمینى, خرداد 76)) نقـش زن ایرانـى در جهان بسیار مهم است و آنان از نظر علمـى و فرهنگـى در سطح بالایى قرار دارند. به نظر مـن زنان ایرانـى به جایگاه خویـش دست پیدا کرده اند و تمامى حق و حقوق خود را به دست آورده اند. به همیـن سبب دشمنان زیادى دارند. استکبار جهانى نمـى خـواهد زن مسلمان ایرانى را در مقام الگوى جهانى ببیند. بنابرایـن از زنان خواهـش مى کنـم توجه به مشکلات نداشته باشند و مقاوم باشند و راه خـود را ادامه دهنـد که ان شـإالله به هـدف اصلـى خـود خـواهنـد رسیــد. دکتر فاطمه حسیـن ـ لندن ((کنگره بزرگداشت ارتحال امام خمینـى, خرداد 76)) ما به واسطه انقلاب اسلامـى و زنان مسلمان ایرانى یاد گرفتیم که با جرإت بگـوییـم ما مسلمان هستیم و از مسلمان بودن خود خجالت نکشیـم. مـن زنان ایرانى را خیلى فعال و حاضر در جامعه مى بینـم و اینکه آنان قادر هستند در چارچـوب اسلام تمامى کارها را انجام دهند. احساس مـن این است که زنان براى این موقعیت بدست آمده و بـراى تشکیل نظام جمهورى اسلامـى خیلـى سخت کـوشـا بـوده انــد.
خانـم ((ثریا طارق)) ـ عضو پارلمان مسلمانان انگلیـس
((کنگره بزرگداشت ارتحال امام خمینى, خـرداد 76)) تصاویر زنان مسلمان ایرانـى در نشریات و تلـویزیـون, ایـن جرإت را به دیگر زنان مسلمان داد که آنان نیز هر کجا که باشند مى توانند با حجاب باشنـد. همیـن مطلب بـاعث شـد که در اروپا نیز عده کثیـرى از زنان به حجاب رو آورند و جـوانان در همه جا مشغول به تحصیل قوانیـن و احکام اسلام شدند و مسلمانان در درجه اول, به هویت اسلامى خویـش پى بردند و در درجه دوم, به جاى آنکه روى ملیت خـود تکیه داشته باشنـد, یاد بگیـرنـد که مسلمان هستنـد و ایـن مسـإله بسیـار مهمـى بـود که تـا قبل از ایـن وجـود نــداشت. به عقیـده مـن زنان ایـرانـى در حال حاضـر پایه گذار کارهاى بزرگـى بـراى اسلام هستند. البته زنان, مشکلات زیادى بر سر راه داشته و دارنـد و زحمت بسیار زیادى کشیده اند, مثل شهدایـى که تقدیـم کردند. اما یک روز همه چیز زیبا خـواهد شد و دوران اتحـاد و همبستگـى و پیـروزى مسلمیـن فـرا خـواهـد رسیــد. ((ایمگارد پیـنImgard pinn ((, محقق و استاد دانشگاه آفـن
((کنگـره بزرگـداشت ارتحال امام خمینى, خرداد 76)) زنان ایرانـى تـوانستنـد با پرچـم حجاب, هـویت خویش را به نمایش بگذارند و ایـن پرچم بود که باعث تقویت و نیروى بیشتر انقلاب شـد. به همیـن علت مسإله زنان ایران به عنـوان یک بهانه از طـرف ضـد انقلاب و آمریکا مطرح شـد تا از این طریق به انقلاب حمله کننـد. غرب به ایـن مسإله پـى برد که زنان ایرانى داراى فکر هستند و مى تـوانند تصمیـم بگیرند و حضـورى فعال در اجتماع داشته باشند. و ایـن مسإله اى است که مـى تـواند علـى رغم آن آزادى و تساوى ظاهرى که زنان غربـى به دست آورده اند, صـدمه اى بر پیکره غرب وارد کنند. به عبارت دیگر, وحشت از نقـش الگـویى که زنان مسلمان ایرانى مـى تـوانند داشته باشنـد, باعث یک سـرى از تهاجمات غرب به سـوى آنان است زیـرا ایـن تصـویـر زن ایـرانـى مـى تـوانـد بـاعث شـود تـا زن غربـى تحت تـإثیـر قـرار گیرد.
دکتر ماریا ـ خبرنگار ایتالیایـى
((کنگره بزرگداشت ارتحال امام خمینـى, خرداد 76)) زنان مسلمان ایرانى آفریننده حرکتهاى زیادى بـوده اند. آنان بایستى شجاعت و جرإت خود را از دست ندهند و براى خـودشان ارزش زیادى قایل شـوند و بـدانند که آینـده به واسطه حـرکتهاى انجام شـده, مطمئنا بهتـر از ایـن خـواهـد بـود.
رابعه کالا ـ آفریقاى جنـوبـى
((کنگره بزرگداشت ارتحال امام خمینى, خرداد 76)) زنان ایرانـى براى ما همچـون یک رهبر مـى ماننـد و نقـش یک الگـو را براى زنان مسلمان دارنـد. به نظر مـن بایستـى از کشـورهاى مختلف, زنان بیشتـرى به ایران دعوت شـوند, تا آنها با سبک زندگـى زنان و واقعیت زنـدگـى در ایـران از نزدیک آشنا شوند. همچنین زنان ایرانـى بایستـى به دیگر کشـورها سفر کنند تا از ایـن طریق شناخت بیشترى نسبت به یکدیگر پیدا کنیـم. زنان ایرانى بایستـى با دقت به راهشان ادامه دهنـد و به سبب نقـش عظیمـى که به واسطه الگـو بـودنشان دارنـد, مـراقبت از ایـن راه داشته باشنـد. زنان مسلمان ایرانـى با حجاب و حضـور فعال مـوجب انگیزه در دیگـر مسلمانان شـدنـد. حجاب, نشان هـویت زنان مسلمان و نشان اسلام بـراى زنـان مسلمـان در اقصـى نقــاط جهان است.
خانـم ژیان فیلى ـ لیسانـس روانشناسـى از عراق
تهران ـ شهریـور 76
حضـور فعال زنان محجبه در عرصه هاى مختلف و صحنه هاى بیـن المللى که بیانگر تإثیرات اسلام و انقلاب بر آنان بـود, باعث شد که زنان دیگر نیز به جایگاه خـود پى ببرند. زیرا که به طور معمول, زن به عنوان موجـودى درجه دوم نگاه مى شـود و در درجه اول او را به مثـابه وسیله اى بـراى نیل به اهـداف خـودشـان مـى بیننـد. انقلاب در زنان مسلمان باعث اعتقاد قـوى آنان شـد و در نتیجه ایـن تإثیر, زنان دیگـر نیز به مذهب اسلام روى آوردند. حرکت زنان مسلمان ایرانى باعث شد تا مـن به خودم بیشتر بپردازم و به عبارتـى از خودشناسى به خـودسازى رسیده و ارتباط بیشترى با مذهب و خودم داشته باشـم. به واسطه حجاب زنان از امنیت کارى برخوردار مى شوند و حجاب باعث مى شـود که زنان حضـور فعالتر و با آزادى بیشترى در محیط کار باشند. حجاب با پوشیده نگه داشتـن زیباییهاى زن, امکان رفتار یکسان مرد و زن در محیط کارى را به وجـود مـىآورد. و اینها تماما نکاتـى هستنـد که زنان ایـرانـى با حضـور خودشان ثابت کردند. خانـم ماجده فرهادى پـور ـ مترجـم عربى از عراق
تهران ـ شهریـور 76 حرکت زنان مسلمان ایرانـى, تإثیـرات بسیار مثبتـى نه تنها براى ما بلکه بـراى همه زنان داشته است. فعالیتهاى امروز زنان مسلمان عراقى مرهـون حضـور فعال زنان ایرانى است و ایـن تإثیرات در زمینه هاى مختلف وجـود داشت, نه تنها در عرصه هاى سیاسى و اجتماعى فـرهنگى بلکه همچنیـن از جنبه هاى خانـوادگـى, زنان مسلمان ایـرانـى الگـویـى براى ما بـودند. ایثار و مجاهدات ایـن خـواهران در طـول دوران جنگ و انقلاب, آمادگـى آنان و تقدیـم پسران و شـوهران و برادرانشان در راه خـدا, همه آنان را جایگاه نمونه بودن و الگو بودن قرار داد. به طور مثال در بیـن اعراب, کرم و فضل و بخشـش عرب مشهور است و ضرب المثل, اما زنان ایرانى در برهه جنگ با صبر و تحمل و مهمان نـوازىاشان حتى از اسرا و مهاجران, ثابت کردند که بالاتر از همه هستند.
سحـر عینـى ـ دانشجـوى رشته ادبیات عرب از عراق
تهران ـ شهریـورمـاه 76 زنـان ایـرانـى الگـوى مقاومت در مقـابل دشمـن را به زنان مسلمان دیگـر یاد دادنـد. مقاومتى که به واسطه تحـول انقلاب دگرگـونى فکر و عقیده, در او دیـن احیا شد و امروز اگر در بـوسنـى, لبنان, فلسطیـن و حتـى در آمریکا تحـولـى ایجاد شـده و حـرکتهایـى انجـام مـى شـود در نتیجه ایـن تحـول زنـان مسلمـان ایـرانــى است. سالها پیـش, روزنامه عرب زبان ((الطلـوع العربـى)) چاپ فـرانسه نـوشت که انقلاب اسلامى با حضـور و حجاب زنان مسلمان به وقـوع پیوست و ایـن یک واقعیت غیر قابل انکار است. مـریـم لانگهlange ـ متـرجـم و شاعر ـ آلمان
((تهران, مهر 76)) قبل از انقلاب, جدایى بیـن فرهنگ اسلامى و حکومت, سرگردانى خاصى را به وجود آورده بود که بعضا باعث بیراهه رفتـن افراد مـى شـد. زنان امروز ایـن امکان را پیدا کردنـد که به واسطه الگـوهاى مذهبـى, خود را شناخته و راه خـود را پیدا کنند. تجمل گرایـى و عشق به ظواهر, جاى خـود را به عشق به خـدا و تهذیب معنـوى داد و امنیت امـروز زنان در نتیجه تمسک آنان به مذهب, حجاب و پشتیبانى قانـونـى از آنهاست. فرهنگ مـردم در خصـوص مسایل زنان تغییر کـرده و شخصیت و هـویت اسلامـى زنان به واسطه حرکتهاى مثبت و حضور فعال زنان ایرانى در حال ثبت است, اگر چه تبلیغات سـوء و منفى علیه آنان خیلى زیاد مى باشد و راه طـولانى که البته ما نیز در ایـن زمینه ضعف داشته و در صدد خنثـى کردن برنیامده ایـم و اگر هـم کارى ارایه شده به سبب عدم رعایت تمامـى نکات, اثر چندان مثبتـى نداشته است. به نظر مـن زنان ایرانى از سیاست خاصى در رفتار و منش اشان برخوردار هستند و به همیـن سبب آنها در نقش مادر, تـربیت کننده نسلها و فعالیتهاى اجتماعى حاضـر هستنـد. محبت و بـرقـرارى ارتباط سـریع که نشإت گرفته از خلق و خـوى اسلامـى زنان ایرانـى است از دیگـر نکات مجذوب کننده براى مـن بـوده است. در هر صورت براى شناساندن ایـن چهره زن مسلمان تـرجمه و تفسیر آیات مربـوط به زنان راه مـوثرى در خنثـى کردن تبلیغات منفى خواهد بود.
خانـم اندند رهایـوAndad Rahiyo از اندونزى ـ لیسانـس انگلیسـى
کارمند صـداى برون مرزى ـ برنامه اندونزى ((تهران ـ شهریور 76))
حکـومت اسلامى ایـن امکان را براى زنان به وجـود آورد که آنان در تمامى صحنه هاى سیاسـى, فرهنگـى و اجتماعى حضـور فعال داشته باشنـد و ایـن یک واقعیت غیـر قابل انکار است. ایـن حـرکت و فعالیت زنان مسلمان ایرانـى انگیزه اى جهت فعالیتهاى مختلف زنان دیگـر کشـورها شد. زنان ایرانى در مقایسه با جامعه اندونزى از امنیت بیشترى برخـوردار هستند با اینکه از نظر مـوقعیت اجتماعى زنان در اندونزى تا حـدودى شبیه به ایرانیان هستنـد اما به واسطه حکـومت اسلامـى و تمسک به ارزشهاى اسلامـى مـوقعیت زنان در ایران خیلـى بهتر است. زنان مسلمان ایران مى تـوانند الگـوى خـوبـى براى تمامى زنان در جهان باشنـد و مـن شخصا ایفاى نقـش همسرى و مادر و فعالیت در عرصه هاى اجتماعى را از ایشان یاد گرفتـم. به همیـن سبب معتقـدم نه تنها براى کشـورهاى مسلمان که بـراى تمـامـى جهان ایـن زنان مـى تـواننـد الگـویـى مناسب بـاشنـد.
خانـم نـورعینـى از مالزى ـ لیسانـس ارتباطات
کارمنـد صـداى بـرون مـرزى مالزى ((تهران ـ شهریـور 76))
زنان نقـش مهم و بزرگـى را ایفـا کـردنـد. تـا قبل از حرکتها و فعالیتهاى زنان مسلمان ایرانى بسیارى از مسایل براى ما مشخص نبـود و کلا حد و مرز کارها را نمى دانستیم. با شکل گیرى نظام اسلامى و پیاده شدن قوانیـن اسلامى و حضـور فعال زنان مسلمان به واسطه تإکید رهنمودها و تـوصیه هاى رهبران انقلاب, ما نیز به حـد و مـرزهاى اسلام شناخت پیـدا کـردیـم و از مشـارکت زنان, چگونگى مشارکتهاى خود در امور را فرا گرفتیم. به نظر مـن زنان بایستى تبلیغات بیشتـرى در خصـوص امـور و مسایل زنان از دیـدگاه اسلام در دنیا داشته باشنـد و بایستـى سعى کنند تا از نفـوذ و تإثیرات غرب بر روى نسل جـوان بکاهنـد. آنان بایستى الگـوهاى مناسب را با روشهاى مطلوب به جـوانان بشناسانند و آنان را در راه شناخت الگوى مناسب یارى دهند.