مشکلات متداول نوزادان


مشکلات متداول در نوزادان

تهیه: پگاه امیر دیوانى

 

 

 

اکثر مادران از کودکانشان به دقت مراقبت مى کنند و اغلب نگران مشکلات جزیى آنها هستند. ولى با این حال نوزادان گاهى با مشکلاتى روبه رو مى شوند که متداول ترینشان عبارتند از: یرقان (زردى), عفونتهاى پوستى و بند ناف.

یرقان
این بیمارى بر اثر میزان زیاد بیلى روبین ایجاد مى شود. یرقان خفیف متداولتر بوده و بخشى از فرآیند طبیعى تجزیه سلولهاى قرمز خون محسوب مى شود. با این حال نوع شدید بیمارى به مغز کودک آسیب مى رساند. یرقان خفیف به طور طبیعى بین روزهاى دوم و دهم زندگى نوزاد شروع مى شود. تقریبا نیمى از نوزادان به این بیمارى مبتلا مى گردند. یرقان در بین نوزادانى که به میزان کافى با شیر مادر تغذیه نمى شوند, متداولتر و سخت تر است. خوراندن مایعات اضافى نظیر آب یا آب قند به نوزاد مفید نیست, زیرا میزان جذب شیر مادر را کاهش مى دهند. براى جلوگیرى از شدت یرقان, بلافاصله پس از تولد نوزاد او را تغذیه کنید و به طور مداوم و بى وقفه به او شیر مادر بخورانید.
آغوز (اولین شیر مادر) اهمیت خاصى دارد زیرا خاصیت لینت دهندگى داشته و به دفع مامیزه (ماده سیاه و چسبنده اى که در نخستین روزهاى حیات از نوزاد دفع مى شود) از نوزاد کمک مى کند. بیلى روبین از طریق مدفوع از بدن دفع مى شود, بنابراین آغوز از یرقان جلوگیرى مى کند. یرقانى که پس از هفتمین روز از تولد نوزاد شروع مى شود با یک بیمارى جدى ارتباط دارد. در این هنگام وزن کودک و علایم عفونت (بخصوص نشانه هاى عفونت ناف) باید کنترل گشته و بزرگى کبد معاینه شود. اگر هر یک از این علایم موجود بود, کودک باید سریعا به بیمارستان منتقل شود. بیمارى یرقان ندرتا بر اثر مواد موجود در شیر مادر ایجاد مى شود. این نوع بیمارى خفیف بوده و اغلب پس از چند هفته خود به خود برطرف مى شود. اگر نوزاد خوب غذا بخورد, وزنش حفظ شود و کبدش بزرگ نشود, احتمالا به یرقان ناشى از شیر مادر مبتلا است. در این صورت تغذیه با شیر مادر اشکالى ندارد.
نور باعث بعضى از انواع یرقان مى شود. مراقب باشید نوزاد زیاد سرد یا گرمش نشود.

عفونتهاى بند ناف
بسیارى از مرگ و میرهاى نوزادان مربوط به عفونتهاى بند ناف و کزاز نوزادى مى باشد. خطر عفونت با انجام زایمان تمیز, مراقبتهاى مربوط به نظافت بند ناف و ایجاد مصونیت در مادران باردار از طریق تزریق واکسن کزاز کاهش مى یابد. عفونتهاى بند ناف اغلب در سه روز اول زندگى نوزاد رخ مى دهند. این خطر به مرور زمان کاهش مى یابد, زیرا زخم بند ناف بهبود یافته و بند ناف از بیخ جدا مى شود. عفونت ممکن است در محل باقى مانده یا به جریان خون نوزاد راه پیدا کند که باعث عفونت خون مى گردد. علایم عفونت جدى ناف عبارتند از:

سرخى, تورم و درد در پوست اطراف بیخ ناف
ترشح چرک از بیخ ناف
تب, خوابآلودگى و کم غذایى
تشخیص عفونت عمومى (عفونتى که تمام بدن را تحت تإثیر قرار مى دهد) مشکل است. تا جایى که امکان دارد این نوزادان را به بیمارستان منتقل کنید. اگر مراجعه ممکن نیست, به عضله آنان جنتامایسین (5 میلى گرم در روز) و آمپى سیلین (50 میلى گرم, دو بار در روز براى نوزادان کوچکتر از یک هفته یا سه بار در روز براى نوزادان یک تا چهار هفته اى) تزریق کنید.
در مواردى که کزاز نوزادى وجود دارد, مقدار زیادى پنى سیلین باید به داخل رگ تزریق شود, ضمن آنکه واکسن کزاز نیز مورد نیاز است.

عفونتهاى پوستى
در نوزادانى که کمتر از 2 هفته از عمرشان مى گذرد, عفونتهاى پوستى سریعتر پیشرفت مى کنند. نقاط چرکى (کورکها) و عفونت فولیکولهاى مو به یکدیگر پیوسته و به نقاط دیگر نیز سرایت مى کنند. نوزادان را حداقل یک بار در روز به دقت معاینه کنید. تمام پوست آنها را بررسى کنید. ناخنها, چشمها و زخم مربوط به ختنه را در آنها (اگر وجود دارد) معاینه نمایید.
عفونتهاى موضعى پوست را از طریق شستن آرام چرک و پوسته ها با استفاده از یک محلول ضد عفونى کننده (غیر از الکل) درمان نمایید. محل عفونت را خشک کنید و روى آن یک محلول ضد عفونى کننده بمالید.
بیشتر عفونتهاى سطح پوست و بافتهاى زیرپوستى در نوزادان کوچکتر از 2 هفته, به وسیله باکترى استافیلوکوک و گاهى به همراه استرپتوکوک ایجاد مى شوند. اگر کورکهاى زیادى در سطح بدن نوزاد وجود دارد, به وى کوتریموکسازول یا آموکسى سیلین (125 میلى گرم, سه بار در روز به مدت 5 روز) بخورانید.

علایم خطر در نوزادان
خونریزى از هر قسمت بدن
ابتلا به یرقان در روز اول تولد
ناتوانى در دفع مامیزه در عرض 24 ساعت یا ادرار در 48 ساعت
اسهال یا استفراغ طولانى
کم غذایى, خوابآلودگى بیش از حد یا گریه کردن
مشکلات تنفسى یا کبودى بدن
افزایش یا کاهش ناگهانى دماى بدن
تشنج یا غش
علایم عفونت چشمها, دهان, پوست یا بند ناف

درمان جوشهاى ناشى از پوشک بچه
دختر 4 ماهه من قبلا کهیر مى زد, اما حالا نشیمنگاه او قرمز و دردناک شده و کهیر زده است. درمان آن چیست؟
قرمزى و التهاب ناشى از جوش پوشک کودکان بخصوص از خراش پوست حساس کودک و در اثر رطوبت زیاد کهنه او حاصل مى گردد. بهترین روش براى جلوگیرى از این نوع کهیر آن است که نشیمنگاه کودکتان را خشک و تمیز نگه دارید. هنگامى که فرزندتان ادرار مى کند, سعى کنید هرچه سریعتر کهنه او را عوض نمایید. (نیاز نیست که نیمه شب کهنه او را ببینید, مگر اینکه او از خواب بیدار شود. اما هنگام صبح, اول کهنه او را عوض کنید).
محل تماس کهنه با پاى بچه را با یک پارچه نرم و آب, تمیز کنید و اگر کودک کمى بزرگتر است از صابون استفاده نمایید و نشیمنگاه او را به طور کامل با آب بشویید. سپس بگذارید محل شستشو در معرض هوا خشک شود یا اینکه آن را با یک حوله تمیز قبل از اینکه از پماد ضد حساسیت استفاده نمایید, خشک کنید.
بگذارید کودکتان هر روز یک یا دو ساعت بدون کهنه آزادانه حرکت کند تا نشیمنگاهش هوا بخورد. پوست کودک باید در عرض یک یا دو روز بهبود یابد. اگر خوب نشد با پزشک متخصص اطفال تماس بگیرید که ممکن است یک کرم هیدروکورتیزون برایتان تجویز کند یا اینکه از شما بخواهد براى علل احتمالى دیگر, کودک را نزدش ببرید. به عنوان مثال, عفونت قارچى یکى از علل متداول کهیر ناشى از کهنه کودک است که ممکن است از شما به نوزاد سرایت کند و یا با خوردن داروى آنتى بیوتیک که باعث رشد قارچ مى گردد, این بیمارى در او ایجاد شود. اگر پزشکتان عفونت قارچى را تشخیص دهد, یک کرم ضد قارچ تجویز مى کند و به شما یادآورى مى نماید که قبل از تعویض کهنه کودکتان, دستهایتان را بشویید. با به کار بستن این تدابیر, پوست فرزندتان کمتر در معرض آسیب ناشى از کهیر قرار مى گیرد و تا قبل از آنکه کهنه بستن او را کنار بگذارید, دیگر به چنین بیماریهایى مبتلا نمى شود.