سمینار زن در توسعه برگزار شد

نویسنده


با همکارى مرکز امور مشارکت زنان سمینار زن و توسعه برگزار شد

 

مریم حقیقت گو

 

 

 

مرکز امور مشارکت زنان به منظور تبیین نقش و مشارکت زنان در توسعه, اقدام به برگزارى نشست یکروزه زن و توسعه ـ در سیزدهم اردیبهشت ماه ـ نمود.
در این سمینار ابتدا خانم شجاعى ضمن خیرمقدم گفت:
تجهیز قواى نظامى, توسعه ارضى, توسعه جمعیت, ایجاد سازمانهاى بین المللى, تقویت بنیه علمى و سرمایه گذارى منابع انسانى در جهت توانمند ساختن نیروى انسانى و برنامه ریزى جهت استفاده بهینه از این نیروى انسانى, توجه به انسان و منابع انسانى و توانمندى آنان از محورهاى اساسى بحث توسعه است.
همواره در طول تاریخ, مردم همان مردها بوده اند و بیشتر در برنامه ریزیها مورد نظر قرار مى گرفتند و در برنامه هاى کلان توسعه که قدمت آنچنانى هم ندارد به زنان توجه نشده است.
ایشان افزود: در جمهورى اسلامى ایران على رغم حضور موثر در مراحل مختلف در دهه اول هیچ اثرى از توجه برنامه ریزان به نقش زنان مشاهده نمى شود. حضور یک زن در خبرگان قانون اساسى تنها اثر دهه اول انقلاب اسلامى نسبت به توجه به وجود زنان در عرصه انقلاب بود. وجود 4 زن در مجلس اول و 5 زن در مجلس دوم و 9 زن در مجلس سوم, تلاش در جهت اصلاح پاره اى از قوانین و مقررات را امرى ضرورى جلوه داد. در دهه اول انقلاب على رغم مشارکت وسیع زنان در صحنه هاى مختلف نشانى از تصمیم گیرى زنان دیده نمى شود, و فقط زنان گروهى هستند که باید در مواقع ضرورى به صحنه فراخوانده شوند. تا اینکه در سال 67 به شوراى عالى انقلاب فرهنگى پیشنهاد تشکیل کمیته اى ارائه شد.
خانم شجاعى گفت: در واقع دهه اول, دهه سکوت بود و حضور زنان در سطوح بالاى برنامه ریزى خیلى پررنگ نبود و فضاى فرهنگى دهه اول انقلاب از دلایل این امر است و ما در این دوران تجمع زنان را فقط در دو رده آموزش و بهداشت دیدیم و عنوان نمودن روز میلاد حضرت فاطمه(س) به عنوان روز زن و روز مادر سرآغاز و زمینه اى براى طرح مسایل مربوط به زنان است.
در دهه دوم انقلاب گامى در جهت ایجاد باور برداشته شد و چاپ نشریات زنان, تشکلهاى انجمنهاى صنفى, تإسیس کمیسیونهاى امور بانوان فرماندارى در سال 1368 در سطح استانها اهمیت وجود و سازمانهایى براى بررسى مشکلات زنان را نشان مى دهد.
وى افزود: در همین دهه به پیشنهاد مشاور رییس جمهور در امور بانوان و با نظر رییس شوراى عالى انقلاب فرهنگى وقت, دفتر امور زنان تشکیل شد. در واقع در یک نظر اجمالى مى توانیم بگوییم در برنامه اول توسعه اثرى جدى در مورد زنان مشاهده نمى شود. سیاست آن زمان کنترل جمعیت بود و در قانون برنامه دوم به اوقات فراغت و ورزش بانوان پرداخته شد. در دهه سوم با رویکرد توسعه اى به مسایل زنان توجه شد.
خانم شجاعى گفت: در برنامه جدید ارائه شده, بخشهاى مهمى به زنان اختصاص یافته است. در واقع زنان به عنوان نیروى انسانى مولد و مربى نیمى دیگر از جمعیت باید در فرآیند توسعه مورد توجه بیشترى قرار گیرند. باید از فکر زنان استفاده شود و موضوع زنان به عنوان مسإله اى کلى و فراگیر در حوزه مسایل اقتصادى مطرح شود. در دهه سوم انقلاب ما شاهد حضور گسترده بانوانى در انتخابات مجلس و شوراها, ورود گسترده دانشآموزان دختر به دانشگاهها, افزایش پوشش تحصیلى دختران, رشد سواد زنان, افزایش تعداد زنان عضو هیإت علمى دانشگاه بودیم و این بیانگر آن است که نگاه علمى به مسایل زنان در این دهه آغاز مى شود. همچنین ایجاد رشته مطالعات زنان در مقطع کارشناسى ارشد, رشته خانواده در مقطع کارشناسى و رشته مدیریت خانواده در دانشگاه جامع علمى ـ کاربردى و تإسیس مراکز تحقیقاتى مربوط به زنان توجه به نقش زنان در توسعه را نشان مى دهد.
وى گفت: در دهه سوم انقلاب سه ویژگى را مى بینیم:
1ـ مسایل زنان از سطح و شعار به عمل و علمى در حال تبدیل است;
2ـ توجه به مسایل زنان در مسایل کلى و کلان کشور;
3ـ ورود نگرش جنسیتى در برنامه ریزى.
اما سه مشکل اساسى در این راه نیز وجود دارد. ابتدا عدم وجود منشور جامع و مصوب از جایگاه زن در جمهورى اسلامى, در واقع آنچه که هم اکنون مبناى عمل است, مقدمات قانون اساسى و سخنان امام و رهبر, دوم, وجود تهدیدات و نگرشهاى غلط و در نهایت سیاسى کارى در رابطه با زنان.
خانم شجاعى در پایان افزود: هدف ما از برپایى این سمینار تلاش, جهت یافتن راهکارهاى عملى توجه به زنان در توسعه است چرا که ما هنوز یک الگوى روشن را براى این کار طراحى نکرده ایم ...
اصلاح قوانین, ایجاد نگرش جنسیتى توانمندسازى زنان (طرح تربیت سیصد مدیر زن) در داخل کشور و در عرصه بین المللى, بهبود وضعیت زنان و ارائه الگوى مشخصى از زن ایرانى از جمله فعالیتهاى بنیادین این مرکز است. ما براى برنامه ریزى نیاز به فکر و اندیشه داریم و باید منابع را شناسایى کنیم. حتى در راه برگزارى این سمینار جلسات کارشناسى علمى بسیارى برگزار شد, از اعضاى هیإت علمى دانشگاه ها دعوت به عمل آمد و همچنین 800 پرسشنامه براى زنان صاحب نظر ارسال شد.
پس از سخنان خانم شجاعى, آیت الله موسوى بجنوردى به ایراد سخنرانى پرداخت. ایشان گفت: یکى از عوامل مهم توسعه, معلم و معلمى است. ما همیشه باید متإسف باشیم که چرا باید اینقدر راجع به زن صحبت کنیم در حالى که زن با مرد هیچ فرقى ندارد. چطور در مسایل راجع به مرد صحبت نمى کنیم و فقط از زن مى گوییم. بر اساس تفکرات جاهلى و نادرست به این نیمه جمعیت دنیا ظلم شده است.
ما باید توجه کنیم که پیامبر اکرم(ص) برخوردش با زن چگونه بوده است؟ زن و توسعه یک واقعیت انکارناپذیر است که هر وقت توسعه لازم باشد باید اصلاحات صورت گیرد و اصلاحات همان انقلاب فرهنگى است. در قرآن آمده که زن و مرد از یک نوع هستند و خلاف این مسإله خلاف قرآن است. حضرت امام در یک جمله فرموده است: از دامن زن مرد به معراج مى رود. زن علاوه بر انسان بودن مزایایى دارد. یکى اینکه مولد یا مربى است و دیگر اینکه پدیدآورنده افرادى است که در جوامع تحول ایجاد مى کند. ما تا فقه را درست نکنیم نمى توانیم مشکلات را حل کنیم. منشور اساسى که حضرت امام(س) در نظر داشت گفت بر همه علما و فضلا واجب است که عامل زمان و مکان را در فقاهت خود در نظر داشته باشد.
ایشان افزود: اگر پویایى اجتهاد از بین برود اجتهاد ارزش ندارد. اگر بخواهیم جنبه شعارى را به عمل درآوریم باید حقوق زن را احیا کنیم; یعنى عمل به سیره عملى و نظرى رسول اکرم(ص) و احکام قرآن.
سومین سخنران دکتر منوچهر محسنى جامعه شناس بود که نتایج تحقیقات مربوط به جنسیت و فرهنگ را ارائه داد.
وى در این زمینه گفت: مطالعه در سطح ملى در نقاط شهرى 15 شهر به 5 تا مرکز استان, 2 شهر و 8 شهرستان و در مجموع روى 3540 نفر نمونه انجام شد. در رابطه با کار زنان و تفکر جامعه 53% کل افرادى که بالاى 16 سال بودند, موافقت خود را اعلام داشتند. در مجموع 60% از زنان مورد پرسش موافق بودند و در کل مردان مورد پرسش فقط 45% با اشتغال زنان موافق بوده اند. قابل ذکر است با افزایش سن, مخالفت با کار زنان بیشتر مى شود.
سپس میزگرد بررسى مسایل زنان با حضور آقایان دکتر حاضرى, دکتر اطاعت, دکتر زنجانى, خانم کاظمى پور, دکتر پوررنگ و خانم دکتر شادىطلب برگزار شد و هر یک از سخنرانان پیرامون مسایل خاص زنان در بعد فرهنگ, سیاست, اقتصاد, حقوق و برنامه توسعه سوم صحبت کردند. آخرین برنامه این نشست نیز برگزارى کمیسیونهاى تخصصى زنان بود که با حضور مدعوین برپا گردید.