حضور فعال زنان پژوهشگر عرب در دانشگاه الزهرإ

اولین ((همایش بین المللى تإثیرات متقابل ادبیات فارسى و عربى)) در روزهاى 15 تا 17 آبان ماه در دانشگاه الزهرإ برگزار گردید. در این همایش جمع کثیرى از دانشگاهیان و صاحب نظران ایرانى و عرب مقالات و تحقیقات خود را به زبانهاى فارسى و عربى ارائه کردند. از نکات چشمگیر در این سمینار شرکت فعال استادان زن دانشگاههاى کشورهاى عربى ـ به ویژه مصر ـ بود. مقالات دیدگاههاى آنان مورد توجه صاحب نظران قرار گرفت. خانم دکتر ثریا محمدعلى استاد زبان و ادبیات فارسى از دانشگاه ((عین شمس)) مصر, ضمن ارائه مقاله مفصل پژوهشى در زمینه شباهتهاى فراوان میان ضرب المثلهاى فارسى و ضرب المثلهاى عامیانه مصرى که به نظر او ناشى از شباهت فراوان ایرانیها و مصریها در آداب و رسوم و نحوه نگرش آنان به زندگى مى باشد, برخى از مثلهاى فارسى و عربى را که نحوه نگرش منفى یا مثبت به زنان را نشان مى دهد, نیز مورد ارزیابى قرار داد. این استاد دانشگاه که تاکنون تعدادى از آثار نویسندگان قدیم و جدید ایرانى را به عربى ترجمه کرده است, در پاسخ به پرسش یک خبرنگار قطرى اظهار داشت:
آخرین اثر من ترجمه کتاب ((آیین و اندیشه در دام خودکامگى)) تإلیف آقاى سیدمحمد خاتمى ـ رییس جمهور ـ به زبان عربى مى باشد. او افزود: به نظر من رییس جمهور ایران آرزومند و جستجوگر مدینه فاضله است. در باره اینکه او تا چه حد بتواند به آرزوى خود تحقق بخشد, اکنون چیزى نمى توان گفت, ولى وجود همین نیت باعث تحرکات ارزشمندى شده است که برگزارى چنین همایشهایى را مى توان از برکات آن دانست که خود جلوه اى از گفتگوى تمدنهاست.
دکتر ((ثریا محمدعلى)) در پاسخ به این پرسش که ((نقاط مشترک در ادبیات ایران و عرب چیست)) گفت: همه ما انسانیم و هنگامى که به انسانیت, شرقى بودن و مسلمانى را بیفزاییم, نقاط پیوند و اشتراک بسیارى رخ مى نماید و به نظر مى رسد چنان پیوندى میان این دو فرهنگ و ادبیات برقرار است که به جاى توصیف آن به ایرانى و عربى بهتر است آن را ادبیات اسلامى بنامیم.
همچنین دکتر ((رمله محمود غانم)) یکى دیگر از استادان دانشگاه در باره تإثیرپذیرى ادبیات عربى از خیام نیشابورى اظهار داشت: تحت تإثیر ترجمه غربى دیوان خیام که توسط ((پیترز جرالد)) صورت گرفت و آشنایى عربها با خیام بیشتر از طریق این ترجمه است, خیام مردى شراب خوار و خوش گذران معرفى شده است, حال آنکه او حکیمى مسلمان و ریاضى دانى پرکار است که در ساعات فراغت و استراحت خود به سرودن رباعیات حکیمانه مى پرداخته است. او همچنین ضمن انتقاد از مقاله اى که ((نیما یوشیج)) و ((بدرالشاکر السیاب)) ـ بنیانگزاران شعر نوى فارسى و عربى ـ را داراى تمایلات کمونیستى دانسته بود, گفت: بیان درد توده هاى محروم و پرداختن به مسایل اجتماعى را نباید به معناى گرایش کمونیستى دانست و بخصوص در باره نیما تإکید مى کنم که او هرگز کمونیست نبوده است.
خانمها دکتر ماجده حمود (محقق و منتقد ادبى از کشور سوریه), شیرین عبدالنعیم و سمیره عبدالسلام عاشور, از دیگر پژوهشگران دانشگاهى بودند که مقالاتى در باره جنبه هاى گوناگون تإثیرات متقابل زبان و ادبیات فارسى و عربى ارائه کردند.
شرکت کنندگان همچنین, همت خانم دکتر زهرا رهنورد رییس دانشگاه الزهرإ و دکتر مشکین فام مدیر گروه تازه تإسیس شده ادبیات عربى در این دانشگاه را که در برگزارى همایشى پرمحتوا و در عین حال ساده و فارغ از تجملات مرسوم را, مورد ستایش قرار دادند. در برگزارى این همایش رایزنى فرهنگى ایران در سوریه و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامى نیز مشارکت داشتند.