کاشت گیاهان دارویى در باغچه و گلدان
مهندس مجتبى شریعت پناهى

آیا به نظر شما مى توانیم گیاهان دارویى را در باغچه و یا حتى در گلدان بکاریم؟
این کار چه فایده اى دارد؟
جالب است بدانید بسیارى از گیاهان دارویى جنبه زینتى هم دارند بنابراین مى توانند مثل سایر گیاهان باغچه زینت بخش خانه ما باشند. از آن گذشته معمولا گیاهان دارویى به مراقبت کمى نیاز دارند و بسیارى از آنها دائمى هستند در صورتى که با روشهاى مصرف این گیاهان آشنا باشیم مى توانیم با مشورت پزشک یا متخصصین داروهاى گیاهى آنها را در موارد لازم مصرف کنیم. جالب اینکه امروزه در گوشه و کنار بعضى از استانها صنایع تولید گیاهان دارویى ایجاد شده و کارخانجات تولیدکننده این داروها معمولا آمادگى دارند تا برگها, گلها و یا ساقه هاى گیاهان تولید شده را خریدارى کنند که این مى تواند در مناطق روستایى منبع درآمد خانواده و یا حداقل کمک هزینه باشد. در این شماره شما را با تعدادى از گیاهان دارویى که جنبه زینتى دارند آشنا مى کنیم:
مهمترین گیاهان دارویى که جنبه زینتى دارند عبارتند از:
گل همیشه بهار, ختمى, بابونه, نعنا, برگ بو, گل ساعتى, گل محمدى, نسترن, بنفشه, اسطوخودوس, رزمارى یا اکلیل کوهى, شمعدانى عطرى, گل گاوزبان, رازیانه و پونه, لادن و سنبل الطیب.

روش تکثیر
همیشه بهار:
گیاهى است کوتاه با گلهاى نارنجى که به وسیله کاشت بذر تکثیر مى شود. جزو گیاهان نشایى است از برگها و گلهایش در صنعت داروسازى استفاده مى شود. این گیاه به خاکهاى قلیایى علاقه مند است. آن را در قسمتهاى آفتابگیر باغچه بکارید.

لادن:
گیاهى است گلدار, برگهایش گرد و پهن هستند و رنگ گلهاى زیبایش نارنجى است. گلهایش مصرف دارویى دارند. لادن را مى توانید در گلدان یا باغچه بکارید. آخرین روزهاى زمستان زمان مناسبى براى کاشت لادن است. لادن گیاهى است که خوب قد مى کشد, برایش قیم مناسب تهیه کنید و ساقه هایش را روى نخ هدایت کنید.

اکلیل کوهى (رزمارى):
درختچه اى است کوتاه و پرشاخ و برگ. برگهایش نازک و کوتاه و ضخیمند. گلهایش بنفش رنگند.
گلها و برگها مصرف دارویى داشته و صنایع تولید داروهاى گیاهى خریداران خوب برگها و گلهایش هستند. از سر شاخه هاى جوان این گیاه براى تولید داروهاى ضد رماتیسم استفاده مى شود. این گیاه به صورت گلدانى به فروش مى رسد. روش ازدیاد آن استفاده از قلمه هاى ساقه آن است. اگر یک اکلیل کوهى را در باغچه بکارید سالهاى سال صاحب آن خواهید بود. خزان نمى کند و زینت بخش باغچه ها است. در بعضى از کشورها از برگهاى خشک شده آن به صورت ادویه استفاده مى کنند.

اسطوخودوس:
این هم شبیه اکلیل کوهى است اما کمى کوتاهتر از آن بوده و برگهایش کمرنگ است. گوشه و کنار باغچه را به اسطوخودوس اختصاص دهید و مطمئن باشید که این هم مثل اکلیل کوهى خزان ناپذیر بوده و در همه فصول سبز است.

ختمى:
گیاهى است گلدار که خوب قد مى کشد. برگهاى پهنى دارد و گلهایش صورتى رنگند. ختمى چند نوع است. نوعى ختمى که گیاهى است یکساله به وسیله کاشت بذر ازدیاد مى یابد اما انواع چندساله آن به روش تقسیم بوته تکثیر مى شوند. ختمى ژاپنى درختچه اى زیبا براى داخل آپارتمان است که معمولا به روش قلمه تکثیر مى گردد. این نوع ختمى به صورت گلدانى نگهدارى مى شود.

شمعدانى عطرى:
ازدیاد آن مانند شمعدانى هاى دیگر و به صورت قلمه ساقه است. این شمعدانى برگهاى معطرى دارد. آن را در گلدان بکارید و گاهگدارى تعدادى از برگهایش را خرد نموده و همراه با چاى دم کنید. چاى معطر مى شود. حتى مى توانید برگهاى خشکش را با چاى مخلوط کنید.

نسترن و محمدى:
گیاهانى چون نسترن و محمدى را مى توانیم با استفاده از بذرهایشان تکثیر کنیم ولى پیشنهاد ما این است که آنها را به صورت گلدانى تهیه کرده و در باغچه بکارید گلبرگهاى محمدى به صورت گلاب یا خشک شده مصرف مى شوند.

سنبل الطیب:
هم گل است هم دارو. ساقه هایش کشیده و بلندند و گلهاى زرد, صورتى یا سفیدرنگش در اواخر بهار ظاهر مى شوند. مى توانید سنبل الطیب را به عنوان یک گیاه زینتى پرورش دهید. ازدیاد این گیاه به وسیله کاشت بذر میسر است.

گیاهانى از این دست فراوانند که ضمن زینتى بودن, مصارف دارویى نیز دارند. ناگفته نماند در این مطلب به طور کافى به خواص دارویى این گیاهان نپرداختیم زیرا برخى از گیاهان دارویى مى توانند با روشهاى سنتى مانند دم کرده در منزل مصرف شوند اما برخى دیگر باید در کارخانه هاى سازنده داروهاى گیاهى آماده شوند. ما آمادگى داریم به سوالات شما در مورد زراعت چنین گیاهانى پاسخ داده و شما را راهنمایى کنیم.