نریوم اُلئاندر

مهندس مجتبى شریعت‏پناهى‏

Nerium _ Oleander
خانواده: آپوسیناسه Apocynaceae
اسم فارسى: خرزهره‏

بر خلاف اسم و بوى ناپسندش گل‏هاى زیبایى دارد و گیاهى است بسیار سازگار. سرزمین مادرىِ آن آفریقاى شمالى و جنوب اروپاست.
خرزهره، درختچه‏اى است به ارتفاع 2 تا 5 متر و بسیار عجیب. عجیب از آن نظر که پنجاه سال عمر مى‏کند و در مقابل گرما و خشکى هوا مقاومتى بى‏نظیر دارد. با همه اینها در مناطق مرطوب، نظیر سواحلِ دریا نیز خیلى آسان رشد مى‏کند و در تمام تابستان از اواخر خرداد تا شهریور غرق در گل مى‏شود.
حتى بادهاى تند، و آلودگى‏هاى آب و خاک و هوا نمى‏توانند تأثیرى در رشد این گیاه داشته باشند. رنگ برگ‏هایش سبز است اما خیلى شاد نیست. برگ‏ها باریک و سبز تیره‏اند، گل‏ها ممکن است سفید، صورتى یا قرمز باشند. بسیار مناسب حاشیه خیابان‏ها و پیاده‏روهاست. اگر حوصله زیادى براى مراقبت از گل‏هاى باغچه ندارید، سراغ این درختچه بروید تا فضاى زیادى از خانه شما را با ساقه‏هاى پربرگ و گل‏هاى رنگینش زینت بخشد. حتى به صورت گلدانى مى‏توانیم آن را نگهدارى کنیم. در صورتى که آن را در گلدان کاشته‏اید در مناطق خیلى سرد بهتر است در پاییز همزمان با سرد شدنِ هوا، ساقه‏هایش را کوتاه نموده و آن را به داخل ساختمان منتقل کنید.
هر دو سال یک بار در اواخر فروردین، خاک گلدان را عوض کنید و در بهار و تابستان با کودهاى تقویتى آن را تقویت نمایید. توجه

داشته باشید که برگ، گل و شاخه‏هایش اگر شکسته شوند نباید به آنها دست زد زیرا ایجاد مسمومیت مى‏کنند. به کودکان یادآورى کنید که به گل‏ها و برگ‏هایش دست نزنند. شاید انتخاب نام خرزهره براى نریوم الئاندر همین سمى بودنِ اندام‏هاى آن باشد.
نیاز به هرسِ آن چنانى ندارد اما براى اینکه به آن فرم بدهید با سلیقه خودتان در بهار آن را هرس کنید. با کوتاه نمودن شاخه‏هاى بلندش مى‏توانیم آن را به صورت یک درختچه کوتاه که گسترش جانبى بیشترى دارد تربیت کنیم. اگر همه شاخه‏هاى جانبى آن حذف و فقط ساقه اصلى حفظ شود مانند یک درخت رشد مى‏کند.

آبیارى:

همان طور که گفتیم نسبت به آبِ کم یا زیاد حساسیت خاصى ندارد، هر وقت خاک خشک شد به آن آب بدهید.

ازدیاد:

ازدیاد این گیاه بسیار آسان است زیرا قلمه‏هایش خیلى زود ریشه‏دار مى‏شوند. در بهار قدرى ماسه فراهم کنید و سرشاخه‏هاى جوان آن را در بسترى از ماسه مرطوب ریشه‏دار کنید.
چون در محیط مرطوب قلمه‏ها بهتر ریشه‏دار مى‏شوند، بهتر است با پوشاندن روى جعبه یا گلدان قلمه‏ها به وسیله پلاستیک شفاف به ریشه‏زایى قلمه‏ها کمک کنید.
درجه حرارت مناسب براى ریشه‏دار شدن قلمه‏ها 16 تا 18 درجه سانتى‏گراد است. طول قلمه باید ده تا پانزده سانتى‏متر باشد. نباید از ساقه‏هاى گلدار، قلمه بردارید.
خرزهره وقتى در هواى آزاد کاشته شود حشرات را فرارى مى‏دهد اما در داخل گلخانه ممکن است گاهى مورد هجوم آفاتى چون کنه‏هاى قرمزرنگ و شپشک‏ها قرار بگیرد، در این صورت بهتر است با شستشوى برگ‏ها و اگر لازم شد با حذف شاخه‏ها و گیاهان آفت‏زده، سایر گیاهان گلخانه را حفظ کنیم.