اگر یک کودک عقبافتاده متولد شود!
بلاشک همه در طول زندگى خود با واژههایى همچون عقبافتاده، کندذهن، بىعقل و ... روبهرو شدهاند. تکرار بالاى چنین واژههایى حکایت از پیوستگى عمیق حیات اجتماعى انسانها با مسئلهاى به نام «عقبماندگى ذهنى» دارد. با این وجود متأسفانه گاه عقبماندگان ذهنى به عنوان افرادى سادهلوح یا مسخره وسیلهاى براى خنده و تفریح دیگران محسوب مىشوند. گاه به آنان همچون دیوانه مىنگرند و گاه با دیدى ترحمآمیز موجبات طردشان را فراهم مىآورند.
اما افزایش دانش عمومى در خصوص عقبماندگىهاى ذهنى، علل و عوامل ایجادکننده آن، راههاى جلوگیرى از بروز عقبماندگىهاى ذهنى، افزایش مراقبتهاى دوران باردارى، تهیه و تدارک حداقل امکانات بهداشتى و پزشکى و ... که در سایه افزایش دانش عمومى به دست مىآید، از جمله عوامل محدودکننده بروز عقبماندگى ذهنى مىباشند. خانوادههاى داراى کودکان عقبمانده ذهنى محتاج حمایتهاى فرهنگى، اقتصادى و اجتماعى هستند و ضرورى است به این دسته از خانوادهها کمک کرد تا در برنامهریزىهاى فردى و خانوادگى براى فرزندان خود نقشى منفعل نداشته باشند که به همین دلیل حفظ بهداشت روانى خانوادهها در درجه اول اهمیت قرار خواهد داشت.
تولد یک طفل عقبافتاده بیشترین میزان توجه، سرمایه، وقت و انرژى والدین را معطوف خود داشته و این همان عامل وحشتناکى است که مىتواند به بهداشت روانى سایر فرزندان خانواده و والدین لطمهاى جدى وارد آورد. در این گونه موارد وجود حمایتهاى گسترده اجتماعى مىتواند به اقدام منطقى والدین منجر شده و به کودک معلول و سایر افراد خانواده کمک نماید. به علاوه وجود یک چتر حمایتى مىتواند منجر به ارائه خدمات در سنین اولیه براى این گروه از کودکان باشد. برخى از عقبماندگىها چنانچه بموقع تشخیص داده شوند، قابل پیشگیرى و درمان هستند. آن دسته هم که قابلیت پیشگیرى اولیه و درمان را ندارند مىتوانند به آموزشهاى ارائه شده در سنین پایین جواب مثبت بدهند به همین علت آموزش و پرورش کودکان استثنایى به طور اعم و کودکان عقبمانده ذهنى به طور اخص با تأکید بر آموزشهاى پیشدبستانى همراه مىباشد. براى گروهبندى کودکان عقبمانده ذهنى مىتوان به درجه هوش و مقدار اختلافى که در سن عقلى و سن زمانى فرد وجود دارد استناد نمود. در این گروهبندى عقبماندگى به چهار دسته تقسیم مىشود.
الف - گروه عقبماندههاى عمیق یا افرادى که هوشبهر 0 تا 25 دارند.
ب - گروه عقبماندههاى شدید یا افرادى که هوشبهر 25 تا 40 دارند.
ج - گروه عقبماندههاى متوسط که هوشبهر بین 40 تا 50 دارند.
ه - گروه عقبماندههاى خفیف که هوشبهر بین 50 تا 70 دارند.
به هر حال عقبماندگىهاى ذهنى کودکان پدیدهاى اجتماعى، اقتصادى، فرهنگى، پزشکى، تربیتى و آموزشى است که از هر نظر لازم است به آن توجه خاص شود که این تنها معضل یک خانواده و یا خانوادهها نیست بلکه مربوط به کل جامعه اسلامى مىباشد.
)