گزیده استفتاها از محضر امام خمینى (24)
احکام رضاع و مَحرمیّت
س: زنى به علت ندانستن مسئله در حدود چهار ماه به نوه دخترى خود شیر داده است؛ حکم این مسئله چگونه است؟
ج: اگر مادرزن به نوه خود که از شوهر [فعلى ]دختر او است با شرایط شیر دهد نکاح دختر و شوهرش باطل مىشود و بر هم حرام ابدى مىشوند.
س: اگر زن شوهردارى پسربچهاى را شیر غیر از زایمان بدهد، در صورتى که آن پسربچه به اندازه محرم شدن شیر آن زن را بخورد، آیا به این زن محرم است یا خیر؟
ج: شیر اگر از غیر ولادت باشد موجب نشر حرمت نمىشود.
س: آیا خویشاوندان نزدیک مىتوانند به بچه شیر بدهند؟ مثلاً عمه مىتواند به برادرزاده شیر بدهد؟
ج: حرمت تکلیفى ندارد، لیکن باید احکام رضاع مراعات شود که در رساله ذکر شده است.
س: در محرم شدن رضاعى (شیمیایى و فیزیکى) چرا بچه باید شیر را مستقیماً از پستان مادر بخورد؟
ج: حکم الهى است.
س: در اکثر مناطق غرب، چنین است که مادرزن نوه دخترى خود را شیر مىدهد (از جمله مادر همسر من به فرزندانم شیر داده) مستدعى است نظر خود را در این زمینه بیان فرمایید.
ج: اگر مادر همسر به فرزند شخص شیر دهد و شرایطى که در رساله (براى شیردادنى که موجب حرمت مىشود) بیان شده موجود باشد همسر شخص بر او حرام مىشود.
س: اگر شوهرى شیر زن خود را بخورد آیا آن زن به او حرام مىشود؟
ج: حرام نمىشود.
س: من در سه ماهگى بودم که در جوار ما دخترى به دنیا آمد. بعد از یک ماه پدربزرگ این کودک دار فانى را وداع گفت. خبر فوت را طورى به مادر این کودک دادند که منجر به بیمارى شدید و خشک شدن شیر او شد. بچه در اثر شیر نخوردن از مادر مریض شد. به دکتر مراجعه کردند و دکتر معالج تشخیص داد که باید از شیر مادر استفاده کند. مادر اینجانب شیرش زیاد بود و تصمیم گرفت به کودک نامبرده شیر بدهد (ولى نه از راه سینه بلکه از راه دوشیدن در ظرف) با توجه به اینکه این دختر تقریباً هشت ماه از شیر مادر من تغذیه کرده است آیا امکان دارد که بنده ایشان را به همسرى خویش در بیاورم؟
ج: مانع ندارد و رضاعِ موجبِ حرمت حاصل نشده است.
س: اگر زنى از زائیدنش بیش از دو سال گذشته و شیر او هم خشک شده، ولى بعد از گذشتن سه سال یا شش سال بر اثر مکیدن زیادى بچه، شیرش به جوشش مىآید و از این شیر به دختر همسایهاش که تازه متولد شده شیر مىدهد و این شیر تمام شرایط نشر حرمت را هم دارد، آیا آن دختر به شوهر شیردهنده حرام مىشود یا نه؟
ج: اگر همان شیر ولادت است در فرض مسئله حرمت ثابت مىشود ولى اگر احراز نشود که شیر مستند به شوهر است، موجب حرمت نیست.
س: یک ماه قبل از اینکه من به دنیا بیایم دخترى در همسایگى ما به دنیا آمده، وقتى که من به دنیا آمدم مادرم به آن دختر با شرایط کامل شیر داده و من و آن دختر خواهر و برادر رضاعى شدهایم. بعد از یک سال در خانواده آن دختر دخترى دیگر به دنیا آمده. حالا من و آن دختر دومى تصمیم به ازدواج داریم. مىخواستم بدانم آیا من مىتوانم با آن دختر ازدواج کنم یا نه؟
ج: مانع ندارد.
س: 1- اگر مادر حسین از شیرى که به حسین مىدهد به زهرا هم بدهد تا صدق رضاع بکند، آیا حسین که برادر رضاعى زهرا است مىتواند با یکى از خواهرهاى زهرا ازدواج کند؟
ج: مانع ندارد.
2- آیا یکى از برادران حسین مىتواند با یکى از خواهران زهرا ازدواج کند؟
ج: مانع ندارد.
3- آیا حسین مىتواند با نوه پسرى خالهاش (سهیلا) ازدواج کند؟ در حالى که با دخترخاله خویش محرم مىباشد (خواهر حسین و دخترخالهاش خواهر رضاعى مىباشند و هر دو از مادر حسین شیر خوردهاند.)
ج: بین پسر و دختر مشارٌالیهما در فرض مرقوم محرمیتى نیست و ازدواجشان اشکال ندارد.
س: مادر کودکى پس از اینکه او را به دنیا آورده وفات نموده و خاله کودک وى را نگهدارى نموده و شیر داده و پس از اینکه کودک به حد بلوغ رسیده دختر خود را به آن کودک (که خواهرزادهاش بوده) تزویج نموده تا ثروت و دارایى آنان نصیب دیگرى نشود و فعلاً مدت چهار سال است که ایشان ازدواج نموده و زندگى زناشویى دارند. آیا این ازدواج از نظر شرع صحیح است یا خیر؟ و آیا پسر، با آن دختر خواهر رضاعى نمىشود؟
ج: اگر رضاعِ موجب نشر حرمت - به شرحى که در رساله مذکور است - متحقق شده، ازدواج مزبور باطل است، و در صورت شک در آن، ازدواج محکوم به صحت است.
س: اینجانب فردى مسلمان و شیعه مىباشم که سه سال گذشته با دخترى همدین و مذهب خودم ازدواج نمودم. بعد از مدتى صاحب دختربچهاى شدیم. در مرحله اول مدت یک هفته شیر مادر خودش را خورد و گاهى هم شیر از مادربزرگش، و بعد از یک هفته مادرِ بچهام یعنى همسرم مریض شد و دختر ما مدت چهار شبانهروز شیر از پستان مادربزرگش که مادر عیال اینجانب مىباشد مرتب خورده و در این چهار شبانهروز بچه از شیر کسى دیگر یا شیر خشک و غیره نخورد، و پس از آن از شیر مادرش و نیز مادربزرگش خورده آیا زن من بر من حلال است؟
ج: در فرض مرقوم زن شما بر شما حرام شده است.
س: راه محرم شدن زن برادر چیست؟ به رساله امام، مسئله 2493 مراجعه کردم ولى چیزى دستگیرم نشد؟
ج: اگر دختر شیرخوارهاى را به عقد خود با مراعات مقررات شرعى در آورید، سپس زن برادر شما آن دختر را در یک شبانهروز یا پانزده بار پشت سر هم شیر بدهد، در این صورت زن برادر بر شما محرم مىشود.
)