خجالتىها
افراد خجالتى از نظر فیزیولوژیک خصوصیاتى دارند که در اعمال و رفتار آنان ظاهر مىشود. بعضى از این علایم فیزیولوژیک عبارتند از: تشدید ضربان قلب، سرخ شدن چهره، اختلالات تنفسى، تغییرات صدایى به هنگام صحبت کردن و ... . در این میان برخى از رفتارهاى اضطرابى، بیشتر در نوجوانان دیده مىشود؛ مانند مخفى کردن خود از انظار اطرافیان و آشنایان، به لکنت افتادن، فرار کردن از جمع، مضطرب و دستپاچه بودن، با انگشتان خود بازى کردن، با لباس خود ور رفتن، از این پا به آن پا شدن، سر را خم کردن و عدم برقرارى ارتباط بصرى مستمر و طبیعى با دیگران، خودتوجهى بیشتر از حد، ضعف اعتماد به نفس، عدم برخوردارى از ابتکار عمل و خلاقیتهاى ذهنى از جمله این رفتارها در میان نوجوانان مىباشد.
خجالت کشیدن، یک نوع ترس یا اضطراب اجتماعى است که در آن فرد از مواجه شدن با افراد ناآشنا و ارتباطات اجتماعى گریزان است.
برخىها از همان دوران کودکى گوشهگیر و خجالتى هستند و ممکن است تا پایان عمرشان خجالتى باقى بمانند، اما عدهاى دیگر با گذشت زمان و شرکت در کارهاى اجتماعى و برخورد و ارتباط با افراد دیگر، رفتارهاى متعادل و اجتماعى را در پیش مىگیرند. زندگى انسانها سراسر یادگیرى است و بخش عمدهاى از یادگیرى در ارتباط با دیگران کسب مىشود.
جوانان و نوجوانان بسیارى هستند که به علت عدم توانایى در برقرارى ارتباط با دیگران از نداشتن دوست رنج مىبرند. یکى از دلایل بسیار مهم این رفتار ناشى از خجالتى بودن است. شخص خجالتى از صحبت و تماس داشتن با دیگران رنج مىبرد و حتى ممکن است به علت کمبودهاى واقعى یا تخیلى، خود را حقیر به حساب آورد. چنین افرادى در اجتماع از رشد عاطفى - اجتماعى اندکى بهره دارند، لذا همین امر باعث مىشود دیگران را بیازارند که ممکن است به صورتهاى گوناگون جلوهگر شود؛ همانند بىاعتنایى به دیگران، تمسخر کردن دیگران یا شوخىهاى زننده و مخرب.
افرادى که از شخصیت متعالى و باارزشى برخوردارند هیچ گاه به آزار دیگران نمىپردازند کمبود اعتماد به نفس باعث رنج افراد خجالتى مىشود و این خود باعث مىشود تا این گونه افراد در مواجه شدن با دیگران به سرعت ناراحت و دستپاچه شوند.
در دوره نوجوانى به علت کمى تجربه مسئله تصمیمگیرى مشکل است بنابراین پدر و مادر و مربیان براى بالا بردن میزان اعتماد به نفس نوجوانان مىتوانند نقش ویژهاى داشته باشند. علىرغم تمایل جوانان و نوجوانان به رهایى از قیود و محدودیتهاى خانوادگى، نداشتن روابط مطلوب و همبستگىهاى خانوادگى، اثرات زیانبارى به ویژه در سنین دوازده - سیزده سالگى روى نوجوانان و بخصوص نوجوانان دختر بر جاى مىگذارد.روشهاى درمان خجالت و گوشهگیرى
سعى در ترک رفتارهاى نامطلوب و تقویت رفتار و اعمالى از قبیل شرکت در بحثهاى گروهى و جوشش با دیگر افراد.
زدودن افکار غیر منطقى و واهى از ذهن: یکى از احساسات ناخوشایندى که به افراد خجالتى منتقل مىشود احساس تنفر و بیزارى از دیگر افراد و یا اشیا بدون دلیل و وجود دلیل حقیقى است که باید این گونه افکار را شناخت و از خود پاک کرد.
پذیرش ایرادات: تصمیمگیرى منطقى در مواجه شدن با انتقادات آشنایان و اطرافیان و تصمیمگیرى منطقى در برخورد با انتقادات دیگران.
شرکت در فعالیتهاى اجتماعى: ترس از شرکت در فعالیتهاى اجتماعى، یکى از عوامل مهم بروز ناراحتىهاى روانى نوجوانان و جوانان محسوب مىشود.
باید در نظر داشت شیوع خجالتى بودن به ویژه در دوره بلوغ از سایر مراحل دیگر رشدى بیشتر است و به همین دلیل از اهمیت بیشترى برخوردار مىباشد. خجالت کشیدن موجب بروز رفتارهاى منفى مىشود لذا لازم است جوانان و نوجوانان دختر به کمک مربیان و پدر و مادر خود در صدد پیدا کردن راه حلهاى مناسب جهت رفع این مشکل باشند.
)