تازه هاى پژوهش


 

تازه‏هاى پژوهش‏

تصفیه‏کننده زیستى پساب کارخانه‏هاى صنعتى در کشور ساخته شد

یک دانشجوى مقطع دکتراى سلولى - مولکولى در پژوهشگاه ملى مهندسى ژنتیک و زیست‏فناورى کشور، تصفیه‏کننده زیستى فلزات سنگین موجود در پساب‏هاى صنعتى را تولید کرد.
«بهناز صفار» صاحب این طرح اعلام کرد با توجه به اینکه فلزات سنگینى چون نیکل، مس، روى، کادمیوم و منگنز از مواد تشکیل‏دهنده فاضلاب‏هاى کارخانجات صنعتى و آلوده‏کننده‏هاى محیط زیست محسوب مى‏شوند، تمام کشورها براى جذب و یا تصفیه این مواد از روش‏هاى شیمیایى و فیزیکى استفاده مى‏کنند.
این محقق با کمک مهندسى ژنتیک در پروتئین‏هاى باکترى‏ها تغییراتى ایجاد کرده تا زمانى که در معرض فلزات سنگین قرار مى‏گیرند این فلزات را از محیط پساب جذب کرده و از ورود آنها به محیط زیست جلوگیرى کنند.
ورود فلزات سنگین به آب رودخانه‏ها و مزارع کشاورزى موجب آلوده شدن آبزیان و گیاهان شده و زنجیره غذایى انسان را مختل مى‏کنند و موجب ایجاد سرطان در انسان مى‏شوند.

دستگاه هشدار برقى براى ناشنوایان‏

مبتکر ناشنواى سبزوارى دستگاهى برقى براى سهولت در انجام کارهاى ناشنوایان ساخت.
«محمد رازقندى» سازنده این دستگاه عنوان کرد این دستگاه به هر گونه صدایى حساس است و با روشن و خاموش شدن لامپ، دستگاه افراد ناشنوا را از صداى اطراف مطلع مى‏کند. این دستگاه حتى به صداى گریه نوزاد یا صداى زنگ تلفن و موبایل حساس است.
مواقعى که زوج‏هاى ناشنوا به خواب مى‏روند مى‏توانند با کوک کردن ساعتى که به این دستگاه متصل است سر ساعت تعیین شده با نور دستگاه بیدار شوند.

خاکستر پوسته برنج باعث استحکام بُتن مى‏شود

براى نخستین بار در ایران کوره مخصوص تولید خاکستر پوسته برنج با شرایط قابل کنترل توسط دانشجوى کارشناسى ارشد دانشکده مهندسى عمران و محیط زیست دانشگاه امیر کبیر طراحى و ساخته شد.
«سیدروح‏اللَّه رضوى» هدف از این کار خود را جایگزین شدن 20 درصدى پوسته برنج به جاى سیمان و بهبود خواص مکانیکى و دوام بتن و مصرف کمتر سیمان در طرح‏هاى عمرانى اعلام کرد.
خاکستر پوسته برنج در رده پوزولان‏هاى مصنوعى است و با فعالیت این پوزولان‏ها و ایجاد واکنش‏هاى شیمیایى با هیدرواکسید کلسیم، نفوذپذیرى بتن‏ها و تخلخل سطح آنها کاهش یافته و در عوض دوام و مقاومت آنها در محیطهاى مخرب اسیدى، سولفاتى و کلریدى افزایش مى‏یابد.
پوسته برنج در حین سوختن، ارزش حرارتى معادل 6/3 کیلوکالرى بر گرم تولید مى‏کند که از این انرژى مى‏توان براى راه‏اندازى نیروگاههاى کوچک استفاده کرد و به ازاى هر 31 هزار تن پوسته برنج در سال، نیروگاهى سه مگاواتى راه‏اندازى کرد.
این مبتکر با استفاده از خاکستر پوسته برنج به عنوان جایگزین میکروسیلیس اعلام کرد با توجه به فراوانى شالیزارهاى شمال کشور و تولید سه میلیون تن برنج در سال و با در نظر گرفتن اینکه 20 درصد وزن هر دانه شلتوک را پوسته آن تشکیل مى‏دهد، مى‏توان سالیانه 600 هزار تن پوسته برنج در کشور تولید کرد. از این مقدار پوسته برنج امکان تولید 120 هزار تن خاکستر پوسته برنج در سال وجود دارد؛ در حالى که میزان تولید میکروسیلیس حدود 14 هزار تن در سال است و قیمت بالایى دارد.

ساخت دوربین هوشمند در ایران‏

یک دانش‏آموز ایرانى موفق به ساخت دوربین هوشمند شد.
دوربین «محمدمهدى آصف‏زاده» دانش‏آموز رشته ریاضى فیزیک مى‏تواند اشیا را بر اساس رنگ پیدا و آنها را دنبال کند.
همچنین این دوربین مى‏تواند سرعت اشیا را اندازه‏گیرى کرده و فاصله آنها را تا دوربین بسنجد. دوربین مذکور با دریافت فرمان‏هاى صوتى عمل مى‏کند.

رژیم غذایى با سفیدى زودرس مو ارتباط دارد

متخصصان معتقدند هر چند عامل اصلى سفید شدن مو، موروثى است اما رژیم غذایى و بیمارى‏هایى همچون تیروئید و کم‏خونى نیز در بروز این عارضه بى‏تأثیر نیست.
دکتر «حمید اسدزاده» متخصص ژنتیک معتقد است علت سفید شدن موى سر تولید نشدن رنگدانه‏اى به نام «ملاتین» از سلول‏هاى «ملانوسیت» پوست است؛ به این ترتیب با افزایش سن از عملکرد ژنى به نام «BCL» که مسئول حفظ این سلول‏هاست کاسته شده و موى سر سفیدرنگ مى‏شود.
مطالعات نشان داده است که مصرف مواد غذایى حاوى ویتامین‏هاى گروه B همچون تخم‏مرغ، سبزیجات، سبوس گندم، جو و برنج در پیشگیرى از زود سفید شدن مو و به تأخیر انداختن آن مؤثر است.
این پژوهشگر ایرانى وجود عنصر مس در بدن را نیز عاملى براى رشد، استقامت و حفظ رنگ موى سر مى‏داند و تأکید مى‏کند نخودفرنگى، قارچ، سیب‏زمینى، لوبیا، عدس و میوه‏جاتى همچون موز، سیب، گلابى و هلو حاوى مقادیر مورد نیاز بدن به عنصر مس هستند.

زنان چاق در معرض خطر سنگ صفرا هستند

افزایش اندازه دور کمر زنان خطر تشکیل سنگ صفرا را در آنها بیشتر مى‏کند و تنها راه براى برداشتن این سنگ عمل جراحى است.
مطالعاتى در آمریکا نشان مى‏دهد زنانى که اندازه دور کمر آنها 80 سانتى‏متر و یا بیشتر است دو برابر بیشتر از زنان لاغر براى برداشتن سنگ صفرا نیازمند جراحى هستند.
نسبت دور کمر به دور باسن که از تقسیم اندازه دور کمر به اندازه دور باسن به دست مى‏آید روش دیگر ارزیابى خطر تشکیل سنگ صفرا است.
اگر عدد به دست آمده از این تقسیم 86% باشد، زنان 40 درصد بیشتر از گروهى که این عدد در آنان 70% و یا کمتر بوده در معرض تشکیل سنگ کیسه صفرا هستند.
سنگ کیسه صفرا زمانى تشکیل مى‏شود که مایع ترشح شده از این عضو که صفرا نامیده مى‏شود و وظیفه هضم چربى‏ها را بر عهده دارد سخت شده و ذرات، قطعات جامدى شبیه به سنگ را تشکیل مى‏دهند.

مصرف قرص ضد باردارى ابتلا به بیمارى «ام.اس» را کاهش مى‏دهد

مطالعات نشان مى‏دهد مصرف قرص‏هاى ضد باردارى خطر ابتلا به «ام.اس» را در زنان 40 درصد کاهش مى‏دهد.
«ام.اس» یک بیمارى التهابى است که علایم گوناگونى چون خستگى، کرختى و دشوارى در انجام حرکت، حافظه و گفتار ایجاد مى‏کند.
میزان بالاى هورمون زنانه استروژن حاصل از قرص‏ها و استروژن خود بدن در دوران باردارى اولین حمله بالینى «ام.اس» را به تأخیر مى‏اندازد.
زنان بیشتر از مردان به این بیمارى مبتلا مى‏شوند و این خطر پس از باردارى بیشتر است.

دستگاه پیشگویى قدرت بارورى ساخته شد

دانشمندان از ساخت یک دستگاه که توانایى مشخص کردن میزان بارورى فرد را داراست خبر دادند.
این دستگاه توانایى اندازه‏گیرى تعداد تخمک در بدن زن را دارد و مى‏تواند پیشگویى کند که فرد تا چه زمانى قادر به باردار شدن خواهد بود.
دانشمندان بخش نابارورى که روى این دستگاه کار مى‏کنند امیدوارند این وسیله کمک مؤثرى به متخصصان زنان و زایمان و حتى زنان جوان در تعیین سن بارورى باشد.

خستگى مزمن نشانه افسردگى است‏

خستگى پایدار یا مزمن بهترین علامت براى پیش‏بینى آغاز ابتلا به افسردگى پس از زایمان است.
گروهى از زنان پس از زایمان دچار افسردگى مى‏شوند که تشخیص به‏موقع آن مى‏تواند بیمار را هر چه سریع‏تر به زندگى عادى برگرداند.
به گفته محققان خستگى پس از زایمان پدیده‏اى طبیعى است اما معمولاً این خستگى پس از دو هفته از بین مى‏رود و استمرار خستگى پس از این مدت افسردگى پس از زایمان است.

سلیقه زنان در خرید بازار تبلیغات را گرم مى‏کند

با توجه به اینکه اکثریت مردم معتقدند دنیا در دست مردان است، اما تحقیقات چندین مؤسسه در جهان نشان داده است زنان با داشتن بیشترین خرید، بیشترین تأثیر را بر تولید شرکت‏ها و تبلیغات جهانى دارند.
زنان و مردان معمولاً در انتخاب رستوران، تماشاى فیلم و برنامه‏هاى تلویزیونى کاملاً متفاوتند، به گونه‏اى که نتایج تحقیقات نیز نشان داده زنانى حتى در مورد انتخاب محل نشستن در تئاتر و رستوران‏ها نقش اصلى دارند و تنها حوزه‏اى که مردان در آن حرف اول را مى‏زنند خرید وسایل الکترونیکى، خودرو و بودجه خانواده است.
همین تفاوت‏ها مى‏تواند تعریف تبلیغات، رسانه‏ها و آموزش‏هاى کارخانه‏ها را تغییر دهد، چرا که زنان حدود دو برابر مردان تحت تأثیر تبلیغات مجلات، و مردها بیشتر تحت تأثیر تبلیغات روزنامه‏ها هستند.
محققان مى‏گویند مردان به هنگام خرید واقع‏گرایانه عمل مى‏کنند اما زنان خریداران احساساتى هستند. زنان کفش را بیشتر از مردان در حفظ ظاهرشان مؤثر مى‏دانند و به طور میانگین هر کدام یازده جفت کفش در خانه دارند حال آنکه این میانگین براى مردان 5/4 جفت کفش است.

گیاهخوارى فشار خون را در حد مطلوب نگاه مى‏دارد

کسانى که مقادیر زیادى سبزى، میوه و غلات سبوس‏دار مصرف مى‏کنند سطح فشار خون آنها مطلوب‏تر از افراد گوشت‏خوار است.
مصرف پروتئین گیاهى فشار خون را پایین مى‏آورد و موجب مصرف کمتر نمک و مقابله با بیمارى قلبى و نارسایى کلیوى مى‏شود.
علت ارتباط پروتئین گیاهى و فشار خون پایین در این است که با مصرف زیاد این پروتئین الیاف و منیزیم بیشترى جذب بدن مى‏شود و این مواد تأثیر مفیدى بر فشار خون دارند.
پروتئین‏هاى گیاهى حاوى اسیدهاى آمینه خاصى هستند که به کنترل فشار خون کمک مى‏کنند. این در حالى است که اسید آمینه ناشى از مصرف پروتئین حیوانى چنین خاصیتى را ندارد.
علاوه بر این مصرف میوه و سبزیجاتى که میزان زیادى منیزیم دارند باعث افزایش تراکم توده استخوانى بخصوص در افراد سالمند مى‏شود.

نحوه زندگى‏ ساختار مغز انسان را شکل مى‏دهد

نحوه زندگى افراد، نوع غذایى که مى‏خورند تا تجربه‏هاى متنوعى که در زندگى با آن روبه‏رو مى‏شوند، همگى در نوع برقرارى اتصالات سلول‏هاى مغزى و شکل‏گیرى مغز آنان نقش ایفا مى‏کند.
مغز انسان در هر ثانیه از زندگى یک میلیون اتصال و ارتباط میان سلول‏هاى خود برقرار مى‏سازد. این رقم حیرت‏انگیز نشان مى‏دهد که چگونه تأثیرات متنوعى مانند احساسات و عواطف، تعاملات اجتماعى و باورهاى دینى و معنوى به ازدیاد ارتباطات و اتصالات بخش‏هاى مختلف مغز منجر مى‏شود.
مطالعات جدید نشان داده که فعالیت‏هایى از نوع تأملات معنوى و روحى مى‏تواند فرآیند پیر شدن مغز را متوقف و معکوس سازد.
امورى مانند از دست دادن والدین و یا طلاق آنها، آزارهاى جسمى و روحى کودک و محبت ندیدن او و غیره همگى مى‏توانند در معیوب ساختن ساختار شخصیتى فرد ناشى از برقرارى اتصالات نامناسب در مغز وى تأثیر بگذارند.
دانشمندان در عین حال به این نتیجه رسیده‏اند که تجربه‏هاى مثبت نیز نه تنها مى‏تواند در دوران کودکى سبب تقویت ساختار مغزى افراد شود بلکه در دوران بزرگسالى نیز این قبیل تجربه‏ها مى‏تواند در درمان کسانى که به افسردگى و یا عوارض روحى دچار هستند کمک کند.
نوع غذاى افراد و میزان تحرک آنان در زندگى روزانه تأثیر زیادى در تقویت یا تضعیف توانایى‏هاى مغزى آنان دارد. غذاهاى خوب و مقوى و ورزش‏هاى روزانه، مغز را تا حد زیادى قدرتمند مى‏سازد و بر عکس غذاهاى نامناسب و کم‏تحرکى از توانایى‏هاى ذهنى به نحو محسوسى مى‏کاهد.

بازى‏هاى رایانه‏اى، کودکان را پرخاشگر مى‏کند

تحقیقات نشان مى‏دهد بازى‏هاى رایانه‏اى سبب پرخاشگرى در کودکان مى‏شود. بازى‏هاى رایانه‏اى به کلى رفتار کودکان را متحول مى‏کند بخصوص بازى‏هاى پرخشونت، تهاجمات و زد و خوردها را به پدیده‏اى طبیعى و اخلاقى در ذهن کودکان تبدیل مى‏کند.
کودکان در هنگام بازى با صحنه‏هاى زد و خورد و قتل مواجه مى‏شوند و دیدن این صحنه‏ها بر روان آنان تأثیرات مخربى مى‏گذارد؛ لذا محققان به والدین توصیه مى‏کنند که مواظب بازى‏هاى رایانه‏اى کودکان باشند تا آنان به افرادى با روحیه تهاجمى تبدیل نشوند.

سلنیوم در کار غده تیروئید نقش کلیدى دارد

غده تیروئید هورمون‏هایى ترشح مى‏کند که بر تمامى فعالیت‏هاى بدن تأثیر مستقیم مى‏گذارد. این فعالیت‏ها نه تنها شامل فعالیت اندام‏هاى درونى بدن، بلکه شامل وضعیت روحى و عاطفى فرد مى‏شود و اگر کار تیروئید دچار اختلال شود، عملکرد تمامى اندام‏هاى بدن مخرب مى‏شود.
مشکلات ناشى از اختلال کار این غده، شامل پرکارى و کم‏کارى است. در پرکارى تیروئید، با افزایش هورمون‏هاى تیروئیدى که سوخت و ساز درونى بدن را کنترل مى‏کنند، فرد دچار لاغرى مى‏شود. افزایش ضربان قلب، بى‏خوابى و بى‏قرارى نیز از دیگر نشانه‏هاى پرکارى تیروئید است.
در کم‏کارى هم به علت کاهش تولید هورمون‏هاى تیروئیدى تمام فعالیت‏هاى بدن دچار خمودگى و کرختى مى‏شود. بى‏حالى و شل بودن، کندى ضربان قلب، کاهش سوخت و ساز درونى بدن و افزایش وزن از پیامدهاى کم‏کارى تیروئید است.
علل مختلفى چون استرس و فشار روحى روانى موجب پرکارى تیروئید مى‏شود. اما علت کم‏کارى تیروئید به روشنى مشخص نیست. به همین دلیل محققان مدت‏هاست روى افراد مبتلا به کم‏کارى تیروئید آزمایشاتى انجام مى‏دهند.
نتایج این تحقیقات نشان داده است یک اشکال ژنتیکى سبب مى‏شود میزان عنصر سلنیوم در خون کاهش یابد و این کمبود با کم‏کار شدن غده تیروئید ارتباط مستقیم دارد.
کمبود سلنیوم قدرت دفاعى بدن را کاهش مى‏دهد و موجب ضعف کار عضلات قلبى مى‏شود که خطر ابتلا به سکته را افزایش مى‏دهد و ریزش شدید و یکباره موها نیز از پیامدهاى کمبود این عنصر در بدن است.
سلنیوم در حبوبات، خشکبار، فرآورده‏هاى لبنى بخصوص پنیر، و گوشت و ماهى به وفور یافت مى‏شود. کمبود این عنصر به مانند کمبود ید مهم است.

جنین دختر علایم آسم را تشدید مى‏کند

زنان باردارى که جنین دختر دارند بیش از دیگر زنان باردار علایم شدید آسم را از خود نشان مى‏دهند.
در مطالعه‏اى که براى بررسى تأثیر جنسیت جنین بر شدت علایم بیمارى آسم در زنان باردار صورت گرفت مشخص شد زنانى که جنین دختر دارند علایم بیشترى را در بیمارى آسم تجربه مى‏کنند. همچنین در همه زنان باردار شدت علایم آسم در هفته سى‏ام حاملگى افزایش پیدا مى‏کند ولى در آن دسته از زنانى که جنین دختر دارند تست‏هاى ظرفیت ریوى به میزان 10 درصد بیشتر از زنان با جنین پسر، کاهش نشان مى‏دهد.

تخریب چرخه‏هاى طبیعى سلامت انسان‏ها را تهدید مى‏کند

سازمان بهداشت جهانى هشدار داد که تخریب چرخه‏هاى طبیعى در دنیا سلامت بشر را تهدید مى‏کند.
بر اساس گزارش این سازمان در 50 سال گذشته انسان با سرعت زیادى چرخه طبیعى و یا همان اکوسیستم را تغییر داده که قابل مقایسه با دوره‏هاى گذشته زندگى بشر نیست. هر چند بخشى از تغییرات به خاطر رفاه و دستیابى به امکانات بهترى چون آب سالم و آب و هوایى پایدارتر است اما برخوردارى همه ساکنان کره زمین از این امکانات یکسان نیست.
عوارض منفى تغییرات چرخه طبیعى زمین بیشتر متوجه اجتماع‏هاى فقیرى است که به طور عمده متکى به منابع طبیعى هستند. آفریقاى مرکزى، آسیاى میانه، بخش‏هایى از آمریکاى لاتین و مناطق جنوب و جنوب شرق آسیا از جمله مناطقى هستند که بیشترین خسارت‏هاى ناشى از تغییر چرخه طبیعى را مشاهده مى‏کنند.
کاهش ارزش غذایى ماهى‏ها به علت تخریب اکوسیستم از عوامل اصلى سوء تغذیه 800 میلیون نفر از جمعیت دنیاست و دست کم یک میلیارد نفر از همین طریق دچار نارسایى تغذیه هستند.
بیمارى‏هاى ناشى از مصرف آب آلوده سالانه جان 2/3 میلیون نفر در جهان را مى‏گیرد که شش درصد کل مرگ‏هاى دنیا را تشکیل مى‏دهد.
سوزاندن چوب براى گرم کردن و پخت و پز، عامل آلودگى هواى داخل خانه‏ها و تخریب جنگل است و موجب بروز سه درصد از کل بیمارى‏هاى دنیا مى‏شود.
چرخه‏هاى طبیعى براى پایدار نگاه داشتن سلامت مطلوب جانداران نقشى حیاتى دارند. بسیارى از بیمارى‏هاى انسانى از حیوانات منشأ مى‏گیرند و از همین‏رو تغییر عمدى در نحوه زیست حیوانات مى‏تواند سلامت انسان‏ها را نیز به خطر اندازد و محیط زیست را آماده رشد بیمارى‏هاى مختلف کند.

خواب بعدازظهر حافظه را تقویت مى‏کند

خواب بعدازظهر موجب تقویت حافظه و تحکیم توانایى‏هاى ذهنى مى‏شود. دانشمندان در آلمان دریافته‏اند افرادى که بعدازظهرها کمى مى‏خوابند در مقایسه با دیگران راحت‏تر و سریع‏تر کلمات و مفاهیم آموزشى را به یاد مى‏آورند. به گفته این محققان خواب بعدازظهر زمانى براى حافظه مفید است که انسان به مرحله خواب عمیق برسد زیرا مغز در این حالت مى‏تواند فعالیت مراکز یادگیرى و ذخیره اطلاعات را از سر بگیرد.
از سویى دیگر، کم‏خوابى مشکلات زیادى را به همراه دارد که مى‏توان به کاهش عمر اشاره کرد. کاهش خواب، باعث کاهش توانایى حافظه مى‏شود چرا که مغز انسان فقط هنگام خواب عمیق اطلاعات را ساماندهى مى‏کند.
همچنین کمبود خواب موجب ترشح هورمونى در بدن مى‏شود که باعث افزایش اشتها و چاقى مى‏شود.
علاوه بر این رابطه کمى خواب با بیمارى‏هاى قلبى و اختلال در دستگاه گوارش و گردش خون ثابت شده است.

راه تولید برنج پر محصول و بى‏ضرر ابداع شد

دانه‏ها و بذرهاى دستکارى شده براى افزایش محصولات گیاهى همیشه عوارض جانبى دارند و این مسائل در عمل، فواید پر محصول بودن آنها را خنثى مى‏کند.
به تازگى گروهى از محققان ژاپنى موفق شدند در مورد محصول برنج این مشکل را حل کنند. در این روش از میزان نیاز کشاورزان به کودها و بارورسازهاى مصنوعى کاسته مى‏شود.
این محققان انواع دانه‏هاى برنج را با استفاده از شیوه‏هاى غربالگرى ژنتیکى مورد بررسى قرار دادند و به سراغ نمونه‏هایى رفتند که در آنها برگ برنج با زاویه راست‏ترى رشد مى‏کند و غلاف بهترى براى خود دانه فراهم مى‏آورد. این برگ‏ها که چسبیده به ساقه مى‏رویند، بر خلاف برگ‏هایى که به صورت مایل یا نزدیک به حالت افقى رشد مى‏کنند سایه کمترى روى برگ‏هاى پایینى مى‏اندازند و به گیاه اجازه مى‏دهند با استفاده از همه برگ‏هاى خود فعالیت فتوسنتز انجام دهند.
با این حساب کاشت برنج در فواصل کم محصول زیادى به بار خواهد آورد بدون آنکه این امر موجب ضعف و ناتوانى خود برنج یا افزایش عوارض جانبى شود.
محققان ژاپنى اعلام کرده‏اند محصول تولید برگ با زاویه راست، هورمونى تولید مى‏کند که مى‏توان از آن در مورد دیگر غلات نیز استفاده کرد.

هر سال، نیم دوجین ستاره در کهکشان راه شیرى متولد مى‏شود

اخترشناسان به شواهدى دست یافته‏اند که نشان مى‏دهد هر سال نیم دوجین ستاره در کهکشان راه شیرى متولد مى‏شود.
کهکشان راه شیرى بزرگ‏ترین تولیدکننده ستارگان و ابرنواخترها در کیهان است. در ضمن هر 50 سال یک ستاره عظیم به شکل یک ابرنواختر در کهکشان راه شیرى منفجر مى‏شود و اکنون زمان این انفجار بزرگ فرا رسیده است.
آلومینیم 26، یک ایزوتوپ آلومینیم است که از ستارگان و انفجار حاصل از آنها تولید مى‏شود. 90 درصد گازى که کهکشان راه شیرى چندمین میلیارد سال پیش از آن به وجود آمد اکنون به ستاره تبدیل شده‏اند. البته تعیین سرعت تشکیل ستاره در کهکشان راه شیرى به خاطر وجود گاز و غبار در فضا که مانع دید مى‏شوند، دشوار است.
هر چیزى در زمین و روى آن به جز هیدروژن و هلیم حاصل انفجارات هسته‏اى است. این عناصر حیات را بر روى زمین و دیگر کُرات حفظ مى‏کند. لذا شناخت ابرنواخترها که باعث ایجاد نسل ستارگان مى‏شود بااهمیت است.