بهداشت ظروف مواد غذایى
شراره انصار
ظروف ملامینى:
این ظروف باید داراى مُهر استاندارد یا پروانه ساخت از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکى باشند، در غیر این صورت احتمال دارد که از کربنات کلسیم در تهیه آن استفاده شده باشد که کاملاً خطرناک است. ظروف ملامین تقلبى اغلب در واحد حجم داراى وزن کمترى هستند یعنى سبکترند. جهت برّاق بودن ظروف ملامین از پوششى به نام «گلیزر» استفاده مىشود که مانند لعاب عمل کرده و باعث براقیت ظرف مىشود. بدیهى است در صورت مناسب نبودن گلیزر یا استفاده طولانىمدت ممکن است این پوشش آسیب ببیند.
ظروف ملامین را نباید با اجسام خشن مانند سیم ظرفشویى شست، چون خش برمىدارند. همچنین هنگام بریدن میوه باید مراقب باشید تا چاقوى تیز با ظروف برخورد نکند و باعث از بین رفتن لعاب محافظ نشود که در این صورت میکروبها به راحتى به ظروف نفوذ مىکنند و در نوبتهاى استفاده بعدى موجب آلودگى غذاها مىشوند. همچنین مرور زمان ممکن است باعث از بین رفتن کیفیت این ظروف و یا لبپر شدن آنها شود.
به دلیل نفوذ میکروبها، استفاده از ملامینهاى ترکدار و کهنه توصیه نمىشود.ظروف بلورى:
ظروف بلورى مشکلى براى سلامتى ایجاد نمىکنند و به راحتى آلوده نمىشوند. از بدنه و خارج از ظروف هم به محتویات داخل ظروف دید کافى وجود دارد که اینها از محاسن این ظروف است. اما هنگام استفاده از این ظروف به خاطر داشته باشید که نباید آنها را روى حرارت مستقیم قرار دهید. همچنین این ظروف نباید در معرض شوک حرارتى قرار گیرند یعنى نباید آنها را بلافاصله سرد و یا گرم کرد. براى شستشو مىتوان در آب ولرم به همراه انواع شویندهها استفاده کرد. اگر لبپَر شوند، موجب تجمع میکروبها مىشوند و دیگر نباید مورد استفاده قرار گیرند.
ظروف پیرکس:
ظروف پیرکس در برابر حرارت مقاومت زیادى داشته و ترک نمىخورند. این خاصیت باعث مىشود که ظروف پیرکس علاوه بر سرو غذا، در پخت و پز نیز مورد استفاده قرار گیرند. ظروف شیشهاى به دلیل اینکه با ماده غذایى واکنش ندارند و مقاوم به حرارت بوده و به راحتى قابل شستشو و ضد عفونى هستند، جزء بهترین ظروف مىباشند.
ظروف چینى:
ظروف چینى یکى از سالمترین ظروف غذاخورى هستند. در حقیقت این ظروف لعابدار هستند و تا زمانى که ظرف آسیب فیزیکى ندیده باشد، مقاوم است و به محض لبپر شدن، بهتر است از استفاده آن خوددارى شود.
در شستشوى ظروف چینى بهتر است از سفیدکنندهها و اجسام خشن مانند سیم ظرفشویى استفاده نشود تا جلاى لعاب از بین نرود. چینىها بر خلاف جنسهایى مانند بلور در تماس با غذاى داغ زود داغ نمىشوند و همچنین با سرد و گرم شدن به راحتى نمىشکنند.ظروف تفلونى:
یکى از پوششهاى مقاوم به حرارت تفلون مىباشد که در حقیقت پوششى به روى ظروف آهنى است. نوع و ضخامت پوشش تفلون در کارآیى آن بسیار مهم است. بنابراین باید از استفاده از ظروف تفلونى که لایه داخلى آنها آسیب دیده اجتناب کرد و نباید این ظروف را مجدداً بازسازى کرد. براى شستشوى این ظروف حتماً از ابر استفاده کنید و قاشق فلزى را هم به ته ظرف تفلونى نکشید و براى این کار از قاشقهاى تفلون یا چوبى استفاده کنید.
در مورد ظروف تفلون توجه به این نکته ضرورى است که تنها ظروفى که در کارخانههایى با مجوز پروانه ساخت از وزارت بهداشت تولید مىشوند، استاندارد و بهداشتى هستند.ظروف یک بار مصرف و پلاستیکى:
با توجه به تنوع بسیار زیاد مواد اولیه پلاستیکى، هر ظرفى براى مصرف غذا مناسب نیست. بهترین توصیه این است که از ظروف پلاستیکى تهیه شده از مواد نو و ترجیحاً سفیدرنگ استفاده شود.
استفاده از لیوانهاى یک بار مصرف که بىرنگ و شفاف هستند براى نوشیدنىهاى داغ مانند قهوه و چاى مناسب نیستند و باعث ایجاد عوارض در انسان مىشود.
هنگام استفاده از ظروف یک بار مصرف رنگى، احتیاط بیشترى لازم است چرا که جنس این ظروف به گونهاى است که توانایى نگهدارى رنگ را ندارند و هنگام تماس با چاى یا غذاى داغ رنگ حل مىشود و یک لایه از آن وارد غذا یا چاى مىشود.منابع: -
1- «بهداشت و ایمنى مواد غذایى»، تألیف: دکتر سوسن محمودى و همکاران.
2- «نشریه سلامت»، شماره 30، پانزدهم مرداد 1384.
)