محیط کارى و تبعیضها علیه زنان مسلمان و سیاهپوست
نشریه: مسلم نیوز - انگلستان
ترجمه: فریبا لاهوتى اشکورىاشاره:
بیان وضعیت زنان در کشورهاى غربى موضوع اجتماعى و قابل نقد است که مىتواند زمینهساز کسب تجربه و بهبود وضعیت زنان در سایر کشورها از طریق کاهش آزمون و خطا و بهرهمندى از تجربههاى موجود باشد، اما متأسفانه نقادىها در این زمینه بسیارى مواقع دستاویز مسائل سیاسى شده و کارآیى لازم را از دست مىدهد.
نوشته زیر که در آخرین شماره نشریه پرتیراژ مسلم نیوز در انگلستان به چاپ رسیده نشان مىدهد در کشورهاى پیشرفته صرف نظر از تبعیضاتى که بین زنان و مردان به اعتراف خود آنان وجود دارد، «زن+مذهب» و «زن+رنگ تیرهپوست» بهانه محکمى براى اعمال تبعیض است. اما ذکر این نکته مفید است که: تبعیض در کشورهاى غیر اسلامى بد است و در کشورهاى اسلامى بسیار بدتر. نقد تبعیض به هر شکل آن در سایر کشورها تأکیدى است بر اینکه انتظار مىرود در کشورهاى اسلامى مانند ما به طریق اولى تبعیضى واقع نشود، چه میان زنان و چه میان انسانها اعم از زنان و مردان.* *
تبعیضهاى جنسیتى، نژادى و مذهبى در محیطهاى کارى
زنان مسلمان در اروپا از نظر تحصیلات آکادمیک و دانشگاهى در موقعیت بسیار ممتازى قرار دارند، اما به رغم تلاش آنان در کسب دانش و تخصصهاى مختلف متأسفانه در محیطهاى کارى با نوعى تبعیض جنسیتى، نژادى و مذهبى روبهرو هستند. آنان به دلیل وجود تبعیض جنسیتى در ادارات و شرکتها، براى به دست آوردن فرصتهاى مناسب شغلى عملاً با مشکل روبهرو مىشوند.
کمیسیون برابرى فرصتهاى شغلى در اروپا اخیراً گزارشى را به چاپ رسانده است که در آن با موشکافى به وضعیت تبعیضآمیز زنان پاکستانى و بنگلادشى و نیز زنان سیاه کارآئیب پرداخته شده و انواع تبعیضهاى ناروا بر آنان در محیط کار مورد اشاره قرار گرفته است. طى این گزارش، کمیسیون نامبرده مطالعه دقیقى را بر روى زنان و دختران مسلمان در سنین 16 تا 24 سال انجام داده و نتایج تأسفبار و هشداردهنده آن را گوشزد کرده است.
به رغم کسب تحصیلات آکادمیک در سطوح بالا از سوى زنان مسلمان و زنان منطقه کارآئیب و نیز ارزیابىهاى خوبى که از سطح دانش ایشان به عمل آمده، متأسفانه آنها در محیط کار به نسبت جمعیت همتایان سفید و غیر مسلمان خود از فرصتهاى مساوى بهرهمند نیستند. نکات بارز این گزارش به منظور روشن شدن موضوع به شرح زیر ارائه مىشود:
- براساس آمار گزارش فوق، زنان مسلمان و زنان سیاهپوست کارآئیب به نسبت جمعیت به میزان یک چهارم زنان سفیدپوست به کار گرفته مىشوند.
- بیش از 17% این زنان تحت مصاحبههاى سخت و گزنده و اغلب با نگاه تبعیضآمیز جنسیتى قرار گرفته و در نهایت به کار گرفته نمىشوند.
- 20% از زنان مسلمان در صورت به کار گرفته شدن، در سطوح پایینتر از تخصص خود به کار گرفته مىشوند، در صورتى که این آمار براى زنان سفیدپوست 10% است.
- فرصت ارتقاى شغلى براى زنان سفیدپوست به مراتب بیشتر از زنان مسلمان و یا سیاهپوست است. در گزارش مذکور درصد زنان سفیدپوست در شغلهاى حساس و رده بالا به مراتب بیش از زنان مسلمان و سیاهپوست است و ایشان در شغلهاى پایینتر مشغول به کار هستند.
- بیش از 90% زنان مسلمان در محیط کار نه تنها با تبعیضهاى ناروا روبهرو هستند بلکه از نظر مالى نیز نسبت به زنان سفیدپوست مورد تبعیض قرار گرفتهاند. به طورى که زنان مسلمان ابراز مىدارند به رغم انجام امور محوله به بهترین وجه، باز زنان سفیدپوست در موقع ارتقاى شغلى مقدم بر آنها بودهاند. همچنین اظهار داشتهاند تلاشهاى کارى ما با بىتفاوتى مسئولان روبهرو مىشود.
کمیسیون برابرى فرصتهاى شغلى در این گزارش تصریح کرده است که مىبایست تلاشهاى زیادى را انجام داد تا از مجارى قانونى براى رفع این تبعیضها اقدام شود. کمیسیون مذکور بر سه راهکار براى پرهیز از این تبعیضات و مقابله با آن تأکید کرده است:
1- پرهیز از جنسیتنگرى در محیطهاى کارى؛
2- برطرف کردن موانع به کارگیرى زنان مسلمان و آسیایى در محیطهاى کارى؛
3- رفع موانع و تبعیضهاى نارواى ایدئولوژیک و دینى.
تهیه و انتشار گزارش مورد بحث به همراه پیشنهاداتى براى حل این معضل، مورد اقبال عمومى زنان مسلمان و آسیایى قرار گرفته است. در این مرحله تغییر وضعیت موجود البته بستگى تام به تلاشهاى کمیسیون مورد نظر براى قانونمند کردن موضوع در سطح دولتى دارد. به طورى که مقامات دولتى متقاعد شوند این تبعیضها باید یک بار براى همیشه از بین برود. اگر چه تنها نمىتوان به وضع قوانین ضد تبعیض خشنود بود و مىبایست از اجراى آن در بخشهاى دولتى و خصوصى نیز اطمینان یافت؛ مسئلهاى که نمىتوان چندان به آن امیدوار بود.
)