خارج از خانه


 

خارج از خانه‏

امروزه یکى از مهم‏ترین شاخص‏هاى توسعه را میزان حضور زنان در عرصه‏هاى اقتصادى اجتماعى مى‏دانند. زنان توانمندى‏هاى خود را در انجام مسئولیت‏هاى مختلف بارها و بارها به اثبات رسانیده‏اند و نمى‏توان به راحتى از شایستگى و توانایى‏هایشان در پذیرش مسئولیت‏ها گذشت؛ لکن در این راستا لازم است میان شایستگى‏ها و ضرورت‏هاى حضور اجتماعى زنان و باورهاى غلطى که بانوان را ضرورتاً به داشتن شغلى خارج از منزل ملزم مى‏کند تفاوت قایل شد. امروزه خانواده محل اصلى توسعه نیروى انسانى است و تربیت انسان‏ها کمتر از حضور در صحنه‏هاى اجتماعى و اشتغال نیست.
با توجه به کار زنان در خارج از خانه نوع و چرخه زندگى بسیارى از خانواده‏هاى ایرانى شکل جدیدى به خود یافته است. به این ترتیب که در شکل جدید وابستگى اقتصادى زن به همسر کمتر شده و مرد دیگر آن کانون اقتدار سابق به شمار نمى‏آید. بنابراین مى‏توان انتظار داشت با قطع وابستگى مالى و کاهش احساس نیاز به همسر، آستانه تحمل‏پذیرى و مبارزه با ناملایمات کمتر شده و میل به جدایى با احساس کمترین مشکلى در زندگى افزایش یابد. از طرف دیگر یکى از ویژگى‏هاى اشتغال، دورى از خانه است که خود آثار زیانبارى در پى دارد. ساعات کار طولانى در کنار انجام فعالیت‏هاى خانگى به فشار مضاعف و استهلاک قواى جسمى و روحى زن مى‏انجامد. خستگى ناشى از کار در خانه و در خارج از خانه سبب مى‏شود زن در رابطه زناشویى و در ارتباطات کلامى کمتر فعال شود و این به مخاطراتى در روابط خانوادگى منجر خواهد شد. برخى از آثار اشتغال نیز ناشى از نوع فعالیتى است که زنان به آن اشتغال دارند. از جمله اینکه در برنامه‏ریزى‏هاى ملى به ویژگى‏هاى زنانه چندان توجه نمى‏شود و زنان به فعالیت‏هایى مى‏پردازند که هم به طبیعت‏شان لطمه وارد مى‏آورد و هم به کاهش حضورشان در خانواده مى‏انجامد. از جمله مى‏توان به کشیک‏هاى شبانه اشاره داشت.
حرکت تک‏بُعدى اقتصادى دنیاى غرب در سالیان گذشته، آنان را نسبت به آینده بینشى که زنان را به عنوان نیروى کار ارزان در خدمت توسعه صنعتى و اقتصادى قرار داده است نگران کرده است. این تجربه مى‏تواند هشدارى باشد تا براى حفظ کیان خانواده اولویت قایل شد. نکته قابل تأمل اینکه توان و استعداد بالاى برخى از زنان، آنان را از پرداختن صرف به امور منزل و خانه‏دارى به سوى مشارکت بیشتر اجتماعى سوق مى‏دهد.
واقعیت این است که انجام کارهاى خارج از خانه سپس رسیدگى به کارهاى خانه و در کنار آن احساس مسئولیت نسبت به فرزند یا فرزندانى که خود در به دنیا آمدن‏شان هیچ نقشى نداشته‏اند انرژى فراوان از زنان مى‏برد اما بسیارى از بانوان همه اینها را به در خانه نشستن و داشتن یک زندگى یکنواخت ترجیح مى‏دهند. علاوه بر این اثبات قابلیت‏ها، استقلال مالى، فرار از تنهایى ناشى از تجرد از جمله انگیزه‏هاى اصلى در محق جلوه دادن کار در خارج از خانه است. با این وجود ایفاى نقش زن در خانواده به عنوان همسر و مادر به نحو مطلوب بسیار دشوار و سنگین است و کار در خارج از خانه وظیفه سنگین دیگرى است که بسیارى از بانوان با فداکارى و با هدف کمک به اقتصاد خانواده متقبل مى‏شوند و بسیارى از آنان نیز با تحمل رنج‏ها و سختى‏هاى فراوان آن را به سرمنزل مقصود رسانیده و تلفیقى مناسب و ایده‏آل میان کار خارج از خانه و داخل خانه به وجود مى‏آورند و این نکته بسیار مهم و قابل تعمقى است که در صورت عدم توجه بدان و یا نادیده انگاشتن آن پیامدهاى نامطلوبى براى کل خانواده و ارتباطات عاطفى میان اعضاى خانواده خواهد داشت.