تا همین چند سال پیش که انواع لواشکهای آماده به بازار نیامده بودند، تابستانها پشت بام خانهها از سینیهایی پر میشد که لبریز بود از مایعهای زرد و قرمز که پس از چند روزی آفتاب گرفتن به لواشک تبدیل میشدند.
هنوز هم خانوادههایی که خوراکی خانگی را به هر محصول غیرخانگی ترجیح میدهند، لواشک خانگی درست میکنند.
خشک کردن میوه، قرنهاست که بهعنوان یک روش سادهی نگهداری مواد غذایی مرسوم است.
از جنبههای مهم و مورد توجه در فرآیند خشککردن میتوان به عواملی مانند افزایش مدت زمان نگهداری، کاهش وزن و اندازه و همچنین تولید فرآوردههای جدید از میوهها اشاره نمود.
لواشک در واقع نوعی عصارهی گرفتهشده از میوههاست.
تهیهی لواشک از زمانی شروع شد که مردم با استفاده از یک آسیاب سنگی تو خالی، میوه را له کرده، آن را در مقابل آفتاب خشک و برای زمستان نگهداری میکردند. بعدها به جای سنگ، پارچههای غنی ضخیم بهویژه کرباس برای له کردن و آبگیری میوه مورد استفاده قرار گرفت. سالها
بعد استفاده از پالپ یا گوشت میوه بهجای میوهی کامل رایج شد.
در این روش گوشت میوه را بهصورت کاملاً نرم درآورده، در برابر آفتاب پهن میکردند تا رطوبت خود را از دست بدهد و بهشکل ورقهی نازکی از میوهی خشک شده درآید. با توجه به فراوانی میوه در کشور بهویژه در فصول خاص، تولید لواشک در ایران از دیرباز رواج داشته است.
برتری لواشک نسبت به سایر تنقلات، بالا بودن ارزش غذایی آن است، چرا که لواشک با اندکی تغییر در ترکیب میوه تولید میشود. نکتهی قابل توجه این است که بر اثر استفاده از روشهای نامناسب تولید، میزان از دست دادن مواد مغذی میوهها بسیار زیاد و در صورت استفاده از روش مناسب، میزان مواد مغذی تقریباً نزدیک به درصد این مواد در میوهی خام است.
از معایب این مادهی غذایی - در حالتی که به روش صنعتی تهیه شود - گاه استفاده از نمک زیاد برای جلوگیری از فساد است.
اگر لواشک با اصول علمی تهیه شود، برای مدت طولانی قابل نگهداری است و در اثر مرور زمان ممکن است تغییرات ناچیزی در کیفیت آن ایجاد شود. این محصول در صورت نگهداری در شرایط نامطلوب و بستهبندی نامناسب، مستعد جذب رطوبت و نیز آلودگی ثانویه است.
منابع:
1. مهندس مقصودی، شهرام «روش صنعتی تولید لواشک و آلوچهی فرآوری شده»
- از معایب این مادهی غذایی - در حالتی که به روش صنعتی تهیه شود - گاه استفاده از نمک زیاد برای جلوگیری از فساد است.
)