ریحان

این سبزی ظریف و دیر رشد، مخصوص پخت‌وپز بوده، و برای آشپزی مصرف می‌شود.1

مزه‌ی آن تا حدی شبیه رازیانه است یعنی تند و کمی شیرین. این سبزی در غذاهای ایتالیایی، تایلندی و ویتنامی مصرف می‌شود.

این گیاه، بومی ایران، هندوستان و سایر نواحی گرمسیری آسیا است. این سبزی بیش از 5 هزار سال قدمت داشته و گونه‌های مختلفی دارد که از نظر اندازه، شکل، عطر و رنگ برگ‌ها متفاوت هستند. معمولاً برای مصرف در غذاها در آخرین لحظه اضافه می‌شود چون حرارت، طعم آن را از بین می‌برد.

این گیاه یکی از اجزای اصلی سس‌های ایتالیایی است. چینی‌ها نیز آن را به شکل تازه یا خشک شده در سوپ‌ها یا غذاهای دیگر به‌کار می‌برند. تایلندی-ها این سبزی را در شیر یا خامه خیس می‌کنند تا از طعم جالب آن در شکلات، بستنی و ترافل استفاده کنند.

یونانیان قدیم عقیده داشتند که پادشاه باید شخصاً این گیاه را با استفاده از داس طلایی بچیند. اهالی رومانی آن را به‌عنوان سمبل نفرت و مرگ می-شناختند.

باور براین بوده است که وقتی مردی شاخه‌ی کوچکی از این گیاه را از دختری دریافت کند رسماً او را نامزد کرده است.

«فلاونوید» موجود در ریحان از سطح سلول‌ها محافظت می‌کند. در پژوهش‌هایی که بر روی یاخته‌های سفید خون انجام شده، مشاهده شده است که مواد شیمیایی موجود در ریحان از ساختار سلولی و کروموزوم‌ها در مقابل خطرات ناشی از پرتوها محافظت می‌نماید.

اسانس‌های فرّار موجود در ریحان، جلو‌ی رشد بی‌رویه‌ی باکترهای مضر را می‌گیرد.

مطالعات اخیر نشان داده‌اند که ریحان می‌تواند مانع رشد چند نوع باکتری بیماری‌زای مقاوم در مقابل داروهای آنتی‌بیوتیک شود. اسانس‌های موجود در ریحان، یک باکتری مسری را که باعث اسهال شده و ممکن است خطر زیادی برای روده‌ها داشته باشد نیز از بین می‌برد.

این گیاه احتمالاً به‌دلیل خواص ضدعفونی‌کننده، محبوبیت فراوانی نزد هندیان دارد و آن را از خانه‌های‌شان دور نمی‌کنند. ریحان را «روح محافظت-کننده» می‌دانند. هر هندی خوب، هنگام خوابیدن برگ ریحان را روی سینه‌ی خود قرار می‌دهد و آن را جواز ورود به بهشت می‌دانند.

ریحان در سال2003 از طرف انجمن گیاه‌شناسی بین-المللی به‌عنوان گیاه انتخاب شده‌ی آن سال نامیده شد.

این گیاه را می‌توان برای مدت کوتاهی در کیسه‌ی پلاستیکی در یخچال نگه‌داری کرد و یا برای مدت طولانی‌تر بعد از فرو بردن در آب جوش در فریزر نگه داشت.

پی‌نوشت:

1. ایرانی‌ها بیشتر ریحان را به  شکل خام و به‌خصوص در کنار کباب مصرف می‌کنند.

منبع: مجلهguey/Aug2009                Heaeth