کارشناس ارشد مدیریت
نشانه‌هایی از بدرفتاری و رفتارهای توهین‌آمیز
خشونت خانگی و بدرفتاری ممکن است برای هر کس اتفاق بیفتد، اما مشکل این جاست که اغلب نادیده گرفته شده و رد می‌شود. این امر بوی‍ژه زمانی که سوء استفاده‌ی روانی جای خشونت فیزیکی را بگیرد، بیشتر است. سوء استفاده‌ی داخلی زمانی اتفاق می‌افتد که یک فرد در یک رابطه‌ی صمیمی و یا ازدواج تلاش می‌کند که به شخص دیگر تسلط داشته و کنترل وی را به دست گیرد. این رفتار، خشونت خانگی نامیده می‌شود.
خشونت خانگی و سوء استفاده تنها با یک هدف استفاده می‌شود و آن چیزی نیست جز به دست آوردن و حفظ و کنترل کامل فرد مقابل. شخص بد رفتار با استفاده از ترس، احساس گناه، شرم و ارعاب فرد سعی در از پا در آوردن او و تسلط کامل بر وی را خواهد داشت و حتی ممکن است فرد را تهدید کند که به وی و یا اطرافیانش صدمه خواهد زد.
در حالی که زنان بیشترین قربانیان هستند، مردان نیز مورد آزار و اذیت کلامی و عاطفی قرار می‌گیرند، حتی گاهی از لحاظ جسمی نیز آزار می‌بینند. رفتار توهین‌آمیز از هر کس که باشد قابل قبول نیست، چه آن فرد مرد یا یک زن، یک نوجوان یا فردی مسن باشد. هر کس شایستگی آن را دارد که با احترام و با احساس ارزشمند بودن زندگی کند.
شناسایی اولین گام سوء استفاده
سوء استفاده‌های داخلی اغلب با تهدید شروع شده سپس آزار لفظی می‌شود در نهایت خشونت بالا می‌گیرد، در حالی که پیامدهای عاطفی و روانی شدیدی به همراه دارد. روابط نامناسب می‌تواند ارزش شما را نابود و منجر به ایجاد اضطراب، افسردگی و احساس درماندگی و تنهایی شود. هیچ کس نباید در اولین گام سوء استفاده‌های تحمیل‌شده را به رسمیت بشناسد و آن را بپذیرد. زمانی که شما متوجه شوید، این وضعیت یک سوء استفاده است نیاز به دریافت کمک از اطرافیان خود خواهید داشت.
نشانه‌های یک رابطه‌ی آزاردهنده
نشانه‌های بسیار زیادی از روابط سوء وجود دارد و یکی از آن‌ها ترس از شریک زندگی‌تان است. اگر شما احساس می‌کنید که زندگی‌تان همانند راه رفتن بر روی پوسته‌ی تخم مرغ شده است و مدام شریک‌تان نظاره‌گر شماست و به شما امر و نهی می‌کند این نشان‌دهنده‌ی یک رابطه‌ی ناسالم است؛ و احتمال سوء استفاده در آن وجود دارد.
برای تعیین این‌که آیا در رابطه‌ی شما سوء استفاده شده است یا خیر، به سؤال‌های زیر پاسخ دهید. هرگاه پاسخ بله‌ی شما بیشتر باشد، احتمال دارد در یک رابطه سوء قرار گرفته باشید.
نشانه‌های یک رابطه‌ی سوء و ناسالم
رفتار تحقیرآمیز همسرتان افکار و احساسات درونی شما
آیا شریک زندگی‌تان: آیا شما:
شما را تحقیر می‌کند؟ احساس ترس از شریک زندگی‌تان بیشتر از زمان‌های دیگر است؟
شما را مورد انتقاد شدید قرار داده است؟ از موضوعات خاص به خاطر ترس از شریک‌تان دوری می‌کنید؟
رفتارش به گونه‌ای است که پیش خانواده و دوستان‌تان خجالت می‌کشید؟ احساس می‌کنید قادر به انجام کاری نیستید و حق هر کاری را به شریک زندگی‌تان می‌دهید؟
نظرات و موفقیت‌های شما را نادیده می‌گیرد؟ عقیده دارد که شما سزاوار صدمه‌دیدن و بدرفتاری هستید؟
شما را برای رفتار توهین‌آمیز خودش، سرزنش می‌کند؟ تعجب می‌کنید اگر شما را دیوانه بداند؟
به شما به دید اموال و اشیاء، نه یک شخص نگاه می‌کند. احساس درماندگی می‌کنید؟
رفتار خشونت‌آمیز و تهدید توسط شریک زندگی‌تان کنترل شما توسط همسرتان
آیا شریک زندگی‌تان: آیا شریک زندگی‌تان:
خلق و خوی غیرقابل پیش‌بینی دارد؟ بیش از اندازه حسود است؟
به شما صدمه زده و تهدید به کشتن می‌کند؟ شما و هر آن چه را که انجام می‌دهید را کنترل می‌کند؟
تهدید می‌کند که فرزندان را از شما دور می‌کند و به آنان آسیب می‌زند؟ شما را از دیدن خانواده و دوستان‌تان منع می‌کند؟
تهدید می‌کند که اگر او را ترک کنید، خودکشی خواهد کرد؟ دست‌رسی شما به پول، تلفن و ماشین را محدود می‌کند؟
وسایل و اموال شما را نابود می‌کند؟ به طور مدام شما را بررسی و کنترل می‌کند؟
اذیت و آزار فیزیکی و خشونت خانگی
هنگامی که مردم در مورد خشونت خانگی صحبت می‌کنند اغلب به سوء استفاده‌ی فیزیکی از همسر یا دوست صمیمی خود اشاره می‌کنند. خشونت، رفتاری است که با هدف آسیب‌رساندن، زخمی‌کردن، به خطر انداختن جان فرد و ضرب و شتم وی، با استفاده از نیروی جسمانی، چه داخل خانه یا خارج از منزل، صورت می‌گیرد. در این مواقع پلیس و قانون با قدرت و اقتدار می‌تواند از شما در برابر حمله‌ی فیزیکی محافظت کند.
سوء استفاده‌ی جنسی
این سوء استفاده جزء آزار جسمی است. هر موقعیتی که در آن فرد مجبور به فعالیت‌های جنسی ناخواسته، ناامن و توهین‌آمیز قرار بگیرد، سوء استفاده‌ی جنسی محسوب می‌شود.
سوء استفاده‌ی عاطفی
این مشکل بزرگ‌تر از چیزی است که شما فکر می‌کنید؛ مردم در مورد آزار و اذیت خانگی تصور می‌کنند، زمانی که فردی کتک‌خورده و به حمله‌ی فیزیکی دچار شده است، مورد خشونت خانگی قرار گرفته است. اما باید بدانید ضرب و شتم و کبودی و آسیب جسمی تنها جزء خشونت قرار نمی‌گیرد؛ بلکه بسیاری از زنان و مردان از سوء استفاده‌ی احساسی رنج می‌برند؛ اما متأسفانه این نوع آزار و اذیت، معمولاً نادیده گرفته می‌شود.
هدف سوء استفاده‌ی عاطفی ضربه‌زدن به احساسات باارزش و استقلال شماست. اگر شما قربانی این نوع سوء استفاده‌ی احساسی شده‌اید، ممکن است احساس کنید که هیچ راهی به جز ادامه‌ی رابطه با شریک خود ندارید.
سوء استفاده‌ی احساسی شامل آزار لفظی مانند فریادزدن، کنترل مکالمات شما، سرزنش‌کردن، جوسازی، ارعاب و کنترل رفتار می‌باشد. علاوه بر این ممکن است فکر کنید که آزار و اذیت فیزیکی به مراتب بدتر از سوء استفاده‌ی عاطفی و احساسی است که شما را زخمی کرده و به بیمارستان بفرستد؛ اما زخم و زیان عاطفی بسیار واقعی و عمیق‌تر و فراتر از آزار فیزیکی است.
سوء استفاده‌ی اقتصادی و مالی:
این نوع نامحسوس‌تر از سوء استفاده‌ی عاطفی است. به یاد داشته باشید هدف سوء استفاده‌گر غالباً استفاده از پول شما است و شامل موارد زیر می‌شود:
- سوء استفاده‌گر کنترل امور مالی شما را در دست می‌گیرد.
- از پول یا کارت اعتباری خود دریغ می‌کند.
- هزینه‌ی کوچک‌ترین خرج و مخارج برای خود را بایستی به او پرداخت کنید.
- پرداخت کمک هزینه به شما را در زندگی محدود می‌کند.
- از کار کردن دوری می‌کند.
- برای این‌که شما را متقاعد کند، دائماً با شما در تماس است و عنوان می‌کند هدف از تماس دل‌تنگی است.
- از کیف شما سرقت می‌کند و یا از شما پول می‌گیرد.
انواع سوء استفاده از طریق بستگان معتاد
- تسلط: آن‌ها برای شما و خانواده‌تان تصمیم می‌گیرند و می‌گویند چه کاری باید انجام دهید. آنان انتظار دارند بدون کوچک‌ترین چون و چرایی اطاعت کنید؛ حتی عنوان می‌کنند که خود را مانند کودکی در اختیار آن‌ها قرار دهید، تا شما را درمان کنند.
- تحقیر: معتادان هر کاری می‌کنند که شما نسبت به خود احساس بدی داشته باشید. پس اگر فکر می‌کنید که بی‌ارزش هستید، کس دیگری نمی‌تواند در این راه به شما کمک کند، مگر خودتان. توهین، تهدید، فحاشی، و کنترل مکالمات، همه سلاح‌هایی هستند که سوء استفاده‌گر برای تضعیف اعتماد به نفس شما طراحی کرده است تا شما احساس ناتوانی کنید.
- جداسازی: آنان به منظور افزایش وابستگی شما به خود، روابط شما را با دنیای خارج از خانه قطع می‌کنند. آن‌ها ممکن است شما را از دیدن خانواده و دوستان‌تان محروم کنند و یا از رفتن به سر کار یا محل تحصیل‌تان باز دارند؛ تا اجازه‌ی انجام کار در هر زمان و با هر کسی را که بخواهید، نداشته باشید.
- تهدید: معتادان معمولاً با استفاده از تهدید سعی می‌کنند شریک زندگی خود را ترسانده و اتهاماتی را علیه آنان به راه بیندازند. حتی ممکن است شما را تهدید به مرگ و صدمه‌زدن به سایر اعضای خانواده کنند. حتی ممکن است بر علیه شما پرونده‌سازی نادرست به راه بیندازند و یا حتی با پلیس در مورد کودک‌آزاری واهی تماس بگیرند.
- تهدید و ارعاب: فرد معتاد ممکن است تاکتیک‌هایی را برای صدمه‌زدن به شما طراحی کند، این تاکتیک‌های تهدیدآمیز برای صدمه‌زدن به اموال و بستگان شما و یا تهدید با سلاح سرد طراحی شده‌اند. پیام روشن این تهدیدها این است که اگر اطاعت نکنید عواقب خشونت‌باری در انتظارتان خواهد بود.
- انکار و سرزنش: معتادان سریع بهانه‌ای برای رفتار غیرقابل توجیه خود می‌یابند، آن‌ها رفتار توهین‌آمیز و خشونت‌بار خود را ناشی از دوران بد کودکی یا یک روز بد کاری می‌دانند. حتی خود را برای قربانیان خویش سرزنش می‌کنند. آنان معمولاً سعی می‌کنند مسئولیت این کارها را رفتار بد شما بدانند؛ و شما را در این موضوع مقصر بدانند.
- متجاوزین به حقوق افراد، به هر کسی که در زندگی خود دچار غم و اندوه است، با ابراز عشق و محبت نزدیک می‌شوند.
- معتادان به دقت، زمان و مکانی را که می‌خواهند از افراد سوء استفاده کنند، انتخاب می‌کنند. آن‌ها در ملأعام خود را بسیار خوب جلوه می‌دهند، اما به محض این‌که با فرد مورد نظر تنها شدند، فوراً رفتارشان تغییر می‌کند.
- سوء استفاده‌کنندگان قادرند رفتار متجاوزانه‌ی خود را هنگامی که به نفع آنان نیست، سریع تحت کنترل خود درآورند؛ در واقع آن‌ها فوراً رفتار خود را کنترل می‌کنند. به عنوان مثال زمانی که شما با پلیس تماس بگیرید، یا هنگامی که پیش رئیس خود صحبت می‌کنند، رفتارشان کاملاً متفاوت خواهد بود.
- معتادان در خشونت فیزیکی معمولاً ضربات خود را به جاهایی از بدن فرد وارد می‌کنند که دیده نمی‌شوند، آن‌ها ضربات مشت و لگد خود را به جاهایی می‌زنند که کبودی‌ها نشان داده نمی‌شود.
چرخه‌ی خشونت خانگی:
سوء استفاده: شریک شما با ضربه، شلاق و با خشونت شما را تحقیر می‌کند؛ و با استفاده از بازی طراحی‌شده توسط خودش، به شما نشان می‌دهد که رئیس است.
گناه: پس از سوء استفاده، فرد احساس گناه می‌کند. نگرانی او از گرفتارشدن و عواقب رفتار خودش می‌باشد.
عذر و بهانه: رفتار خود را توجیه می‌کند؛ فرد ممکن است با یک سری از بهانه‌ها شما را سرزنش کند و از قبول مسئولیت اجتناب نماید.
رفتار عادی: وی برای بدست آوردن کنترل مجدد شما و نگه‌داشتن فرد قربانی در دست خود، رفتاری عادی انجام می‌دهد؛ گویا اتفاقی نیفتاده است.
برنامه‌ریزی: در این مواقع فرد سوء استفاده‌گر شروع به خیال‌پردازی می‌کند. او زمان زیادی صرف فکرکردن می‌کند، سپس برنامه‌ای برپا می‌کند تا وهم و ذهنیت خود را به واقعیت تبدیل کند.
دسیسه یا توطئه: زمانی اتفاق می‌افتد که وهمیات و برنامه‌ریزی خود را به واقعیت تبدیل کرده است.
مجموعه‌ی بالا رفتارهایی است که فرد سوء استفاده‌کننده برپا می‌کند تا رفتار خود نسبت به شما را توجیه کند. عذرخواهی و رفتارهای پس از خطایش باعث می‌شود که شما، وی را به آسانی ترک نکنید. او ممکن است این فکر را در شما بوجود آورد که تنها فردی است که می‌تواند به شما کمک کند.
علایم هشداردهنده‌ی خشونت خانگی و سوء استفاده
برخی از علائم و نشانه‌هایی وجود دارد که اگر به آن‌ها دقت کنید، رفتار فرد سوء استفاده‌گر را تشخیص خواهید داد. اگر شما کسی را می‌شناسید که گرفتار خشونت خانگی و سوء استفاده قرار گرفته است، در جای خلوت با او صحبت کنید و به او بگویید که نگرانش هستید. به وی اطمینان دهید که این موضوع بین شما و او باقی خواهد ماند و اگر آمادگی صحبت ندارد بگویید هر زمان که آماده بود با شما تماس بگیرد. آن‌ها نیاز به کمک دارند تا از بحرانی که درون آن قرار دارند خارج شوند.
به یاد داشته باشید که معتادان و سوء استفاده‌کنندگان بسیار خوب می‌توانند قربانیان خود را کنترل کنند. کسانی که مورد سوء استفاده قرار گرفته‌اند معمولاً افسرده، خشک، ترسو، شرمگین و گیج هستند، آن‌ها نیاز دارند که از آن شرایط خارج شوند و با دوستان و خانواده دور افتاده خود ارتباط برقرار کنند. با توجه به علائم هشداردهنده، شما می‌توانید به افراد کمک کنید تا از یک شرایط و وضعیت آزاردهنده خارج شوند و رو به بهبودی بروند.
منبع : help guide
)