گفت‌وگو با طراح لباس‌های اسلامی در مسکو
کارشناس تاریخ
«ساهره رحمانی»، متولد سال 1366در سنندج، طراح لباس‌های اسلامی، کارشناس ارشد زبان انگلیسی از دانشگاه ملل مسکو و دارای مدرک طراحی لباس از Institute of Open Business Education and Design است. دختر محجبه‌ای که به گفته‌ی خودش حجاب را به اختیار خود و از روی علاقه انتخاب کرده است. همین علاقه وی را به فکر انداخته تا در راه معرفی بیش‌تر حجاب اسلامی گام بردارد. او طراحی لباس اسلامی را به‌عنوان حرفه‌ی مورد علاقه‌اش برگزید و اکنون چهار سال است که آن را به‌طور جدی پی‌گیری می‌کند. در مسکو خانه‌ی مُد تأسیس کرده و اکنون چهره‌ای شناخته شده در این حرفه می‌باشد. وی هم‌چنین عضو فعال انجمن زنان روسیه می‌باشد. فرصتی دست داد تا بیش‌تر از او و کارهایش بپرسیم.
* خانم رحمانی، چند سال است که در خارج از ایران زندگی می‌کنی؟
می‌شود گفت تمام عمرم را در خارج از ایران زندگی کردم. پنج سال داشتم که با خانواده به مسکو آمدیم. خوش‌بختانه به زبان روسی و انگلیسی مسلط هستم و البته به زبان مادری و کشورم یعنی کردی و فارسی هم صحبت می‌کنم.
*چه‌طور شد تصمیم گرفتی به طراحی لباس اسلامی روی بیاوری؟
چون خودم علاقه‌مند به حجاب بودم، فکر کردم چه بهتر که دیگران هم با مقوله‌ی حجاب اسلامی بیش‌تر آشنا بشوند. ضمن این‌که تحصیلات دانشگاهی‌ام نیز در رشته‌ی طراحی لباس می‌باشد. انشاءالله می‌خواهم مد اسلامی را گسترش بدهم و در راه معرفی بهتر و بیش‌تر آن تلاش کنم. چهار سال است که به‌طور جدی پی‌گیر این کار هستم. پایان‌نامه‌ی دانشگاه هم طراحی لباس هندسه‌ای ابریشمی بود که بسیار مورد توجه قرار گرفت و البته باعث شد من خیلی جدی کارم را ادامه بدهم.
*دوست داریم از دشواری‌های کار در مسکو برای‌مان بگویی.
راستش مشکلات در شروع هر کاری زیاد است، آن هم در یک کشوری غیر از کشور خودت. بخشی از مسائل، قابل پیش‌بینی هستند و برخی هم نه. مشکلات را می‌توانم در چند دسته خلاصه کنم. مشکلاتی که گه‌گاه رقبای بانفوذ در منطقه‌ی روسیه به‌وجود آوردند، شیطنت‌های رسانه‌ای که به‌واسطه‌ی مسائل سیاسی یا مذهبی پیش آمده و حتی مسافت طولانی محل سکونت تا محل خانه‌ی مد خودم در مرکز مسکو و مشکل رفت و آمد، آن هم در زمستان‌های سرد و برفی این‌جا را می‌توان به‌عنوان مسائلی که در طول کارم با آن‌ها برخورد دارم، برشمرد. انتخاب کارمند باتجربه و فعال، انتخاب مدل برای شوها و مسابقات نیز بخشی دیگر از سختی‌های کارم هستند. کارمندان این‌جا با توجه به حمایت قوانین کشور روسیه از آن‌ها، کمی بد قلق هستند.
اعتقاد دارم که این کار در واقع مرا از مشکل‌های بسیار بزرگ‌تر دور کردند. باور دارم که باید از همه‌ی این مسائل برای رسیدن به اهدافم عبور کنم. طراحی لباس با حجاب سخت و مشکل‌تر است؛ ولی به هر حال هر فعالیت و تجارتی مشکلات خاص خودش را دارد. اگر خدا را بالای سرت ببینی، حتماً همه چیز خوب پیش می‌رود. به هر حال خداوند همیشه کمک کرد و توانستم علی‌رغم همه‌ی موانع «خانه‌ی مُد» را در مسکو افتتاح کنم و این نشان‌گر توجه به نوع کارم هم هست. انشاءالله قصد دارم تا در آینده، شعبه‌ای در تهران راه‌اندازی کنم.
*چه طرح‌هایی را تاکنون ارائه کردی؟
اولین مجموعه‌ای که ارائه کردم، مجموعه‌ی «هندسه‌ای ابریشمی» بود که کار بسیار سختی بود، چرا که کار با ابریشم در طرح‌های هندسی یکی از دشوارترین طراحی‌هاست؛ البته به‌خاطر همین مجموعه در مسابقه‌ی بین‌المللی مد در سال 2010 در کازان موفق به کسب جایزه‌ی بزرگ شدم. سپس به ترتیب مجموعه‌های «شعله‌ی آتش» و «بانوی شهر» را ارائه کردم. استقبال خوبی هم شد؛ چه از سوی مسلمانان و چه غیرمسلمانان. الان سفارش‌های زیادی حتی از قزاقستان و تاتارستان دارم.
*آیا فعالیت‌های شما تنها در خانه‌ی مد خلاصه می‌شود؟
خیر، تاکنون در چندین نمایشگاه و مسابقه‌ی بین‌المللی مد و لباس اسلامی هم به‌عنوان شرکت کننده و هم به‌عنوان داور چه در داخل روسیه و چه در خارج از کشور شرکت داشته و جوایزی نیز کسب کرده‌ام. تابستان امسال نیز مجموعه‌ی ویدئویی ارائه کردم از شکل‌های مختلف بستن روسری، که در آن نحوه‌ی بستن روسری و شال که از طراحی‌های خودم هستند، برای کسانی که قصد استفاده از آن‌ها را دارند، نشان دادم. در خارج از موضوع کاری، عضو انجمن زنان مسلمان روسیه هم هستم.
*در انجمن زنان مسلمان روسیه چه کارهایی می‌کنی؟ عمده فعالیت‌های این انجمن چه هستند؟
این انجمن از ابتدای سال میلادی جاری با شرکت هیأت‌های زنان از جمهوری‌های مختلف روسیه اعلام موجودیت کرد و قرار است با تشکیل مراکزی در زمینه‌های کمک به تشکیل و تقویت خانواده، اشتغال‌زایی، امور خیریه، ترویج شیوه‌ی سالم زندگی و نیز انجمن زنان طراح لباس اسلامی فعالیت کند. اعضای این سازمان معتقد هستند که «زنان مسلمان باید مظهر پاک‌دامنی و پرهیزکاری» باشند تا بتوانند دین اسلام را به‌طور شایسته به زنان این کشور معرفی کنند. این سازمان هم‌چنین برای بالا بردن سطح اجتماعی و اخلاقی مردم برنامه‌هایی دارد.
*کارهایی که ارائه کردی از چه ویژگی‌هایی برخوردارند؟
چون خودم اول ایرانی و بعد از آن شرقی هستم، این مطلب حتماً در کارهایم نمود پیدا می‌کند. من سعی می‌کنم حجاب را اروپایی کنم، مثل طرح‌های اولم با نام «ابریشم» و یا کلکسیون بعدی با نام «بانوی شهر» که از کارهای جدیدم هستند. این‌جا من از ابریشم و تریکو استفاده کردم، در واقع ترکیبی از هر دو که هم نرم و راحت باشند و هم لوکس. کارهام همیشه منحصر به فرد هستند و کیفیت، خیلی برایم مهم هست. کارهایم طوری هستند که برای هر دو گروه (مسلمان و غیرمسلمان) مناسب هستند. لباس‌ها ممکن است مثلاً با روسری یا بدون روسری استفاده بشوند که البته این مسأله در زمان طراحی، مدنظر خواهد بود. در کل آنچه برای من مهم است، نشان دادن تنوع این نوع پوشش در بین همه‌ی مردم به‌ویژه مسلمانان است.
*رعایت حجاب سخت نیست؟
رعایت حجاب برای کسی که عشق به آن دارد، نمی‌تواند سخت باشد. به نظر من نمی‌تواند کسی بگوید که من عاشقم، ولی از کاری که برای عشقش می‌کند، ناراحت و ناراضی باشد. هر کاری را با علاقه و از روی رضایت انجام می‌دهد. از این کار لذت می‌برم و مشکل و مانعی از این بابت حس نمی‌کنم.
*شرایط زندگی در یک کشور غیرمسلمان چگونه است؟ چه مشکلاتی برای شما به‌عنوان یک فرد غیرروسی و در عین حال مسلمان وجود دارد؟
روسیه گرچه یک کشور غیراسلامی است، اما همان‌طور که می‌دانید مسلمانان زیادی دارد. من خودم تاکنون مشکلی از این بابت نداشتم. گرچه گه‌گاهی به‌واسطه‌ی اتفاقاتی که ناشی از مسائل سیاسی است، مشکلاتی پیش می‌آید، ولی حاد نیستند و همیشه زودگذر بودند. این‌جا تنها استفاده از چادر برای مردم عجیب است و اگر کسی با چادر بیرون برود، همه با وحشت نگاهش می‌کنند؛ ولی در سایر موارد، رعایت حجاب چندان مورد عجیبی نیست. در مورد خودم هم همیشه نگاه مثبتی از نوع حجابم وجود دارد. این‌جا برای زیبایی پوشش، اهمیت زیادی قائل هستند. به حجاب زیبا و زیبایی حجاب هم علاقه نشان می‌دهند.
*نگرش زنان روسیه نسبت به حجاب چه‌طور است؟
خیلی متفاوت. بعضی‌ها هیچ مشکلی در رعایت حجاب نمی‌بینند، در حالی که برخی‌ها هم کاملاً با این مسأله مخالف هستند. اخیراً در یک شهر کوچک دانشجویان با حجاب، سر درس دانشگاه رفتند و الان بحث‌اش همه جا هست. خیلی‌ها پیش‌نهاد می‌دهند که مثلاً حجاب در مدارس و مؤسسات دولتی ممنوع بشود، مثل فرانسه. در این مورد با من هم تماس گرفتند و از من خواستند که یونیفرم اسلامی برای وزارت فرهنگ طراحی کنم، که این کار را کردم. در مجموعه درست است که گاهی شلوغ می‌کنند؛ ولی در نهایت با توجه به وجود آزادی افراد در انتخاب نوع پوشش، مشکل خاصی نیست.
*از نقش خانواده‌ی خودت بگو.
خانواده همواره پیشتیبانم بودند و همیشه حمایتم کردند. وقتی به مشکلی بر‌می‌خوری و حمایت خانواده را پشت سرت داری، آن وقت آرام می‌شوی. پدر و مادرم الگوی من در زندگی هستند. آن‌ها زمانی که زبان روسی بلد نبودند، با دو بچه‌ی کوچک خیلی تلاش کردند و هر دو مدرک دکترای خود را با رتبه‌ی بالا گرفتند. از فعالان در امور مذهبی و اجتماعی روسیه هستند. هر وقت خسته می‌شوم، به تلاش‌های آن‌ها فکر می‌کنم که با تمام سختی‌ها، خودشان را بالا کشیدند و از ما حمایت کردند؛ آن وقت آرامش خاصی پیدا می‌کنم. باید از برادر فعال و پرانرژی‌ام هم که عکاس و برنامه‌نویس کامپیوتر است، متشکر باشم که هم‌دم و همراه من است.
*ما هم از شما تشکر می‌کنیم و امیدواریم بیش از این موفق باشید.
)