گفت‌وگو با فاطمه خوانساری، رزمی‌کار
فقط مردان و پسران نیستند که به ورزش‌های رزمی علاقه دارند و مراحل عالی آن را طی می‌کنند. فاطمه خوانساری متولد سال 1368، دارای مدرک کارشناسی فناوری اطلاعات، ثابت کرده است که دختران محجبه هم می‌توانند برای پر کردن اوقات فراغت خود و هم‌چنین رسیدن به بالاترین درجه‌ی ورزش‌های رزمی، مدارج دانشگاهی و موفقیت‌های کاری و شغلی، موفق باشند. به همین بهانه، با وی که دارای کمربند سیاه دان سه کاراته (انجمن شوتوکان JKS ) است، گفت‌وگوی کوتاهی داریم.
*شما در چه رشته‌ی ورزرشی فعالیت کرده‌اید و تا به‌حال چه عناوینی به دست آورده‌اید؟
فعالیت من به‌طور مشخص در رشته‌ی کاراته است و حدود ده سال است تمرین می‌کنم. دارای مدارک مربی‌گری، داوری ملی و هم‌چنین کمربند سیاه دان سه هستم و در مسابقه‌های مختلف استان تهران و باشگاهی عناوینی را به دست آورده‌ام.
*انگیزه‌ی شما از روی آوردن به ورزش، آن هم یک ورزش رزمی چه بود؟
از کودکی علاقه‌ی وافری به ورزش رزمی کاراته داشتم و سرانجام با حمایت و تشویق خانواده‌ام در سال 1380 این ورزش را شروع کردم و باجدیت تا به حال آن را ادامه داده‌ام؛ و احساس می‌کنم این ورزش، تأثیرهای به‌سزایی در خودباوری و سلامت روح و جسمم داشته است.
*مهم‌ترین عوامل موفقیت و پیش‌رفت شما در فعالیت‌های اجتماعی‌تان چیست؟
مهم‌ترین عامل موفقیتم در فعالیت‌های اجتماعی؛ خودباوری، اعتماد به‌نفس و میل به پیش‌رفت به‌عنوان محرک و انگیزه‌ی اصلی و درونی‌ام است که عمدتاً از طریق روی آوردن به ورزش کاراته و رسیدن به درجه‌های بالای فنی، مهارتی و ذهنی این رشته بوده است.
*شیوه‌ی برنامه‌ریزی‌تان برای ورزش، تحصیل و کار چگونه است؟
برنامه‌ی من برای آینده، ادامه و گسترش فعالیت‌های ورزشی‌ام در وهله‌ی اول، و بعد ادامه‌ی تحصیلات عالیه و پیش‌رفت شغلی در حوزه‌ی کاری محوله‌ام، از طریق افزایش میزان سطح کارایی و اثربخشی فعالیت‌هایم است.
*شاخصه‌های یک زن موفق ایرانی و مسلمان را در چه می‌دانید؟
عمده‌ترین شاخص‌های یک زن مسلمان ایرانی عفاف، وقار، متانت، حجاب و آرمان‌گرایی دینی است و الگو بودن برای سایر زنان دنیا. یک زن مسلمان می‌تواند با حفظ ارزش‌ها و باورهای دینی خود فعالیت اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی داشته باشد و زنان ما هم در عرصه‌ی تولید علم و دانش، و هم در عرصه‌های مختلف اجتماعی، توان‌مندی‌ها و قابلیت‌های خود را به منصه‌ی ظهور رسانده‌اند.
*رتبه و شاخص فعالیت زنان ورزش‌کار ایرانی در مقایسه با جامعه‌ی جهانی زنان چطور است؟
اطلاع دقیقی از این شاخص‌ها ندارم و بایستی از مدیران ورزش بانوان کشور جویا شد؛ ولی تا آن‌جا که مطلع هستم زنان ورزش‌کار ایرانی در میادین مختلف ورزشی نظیر المپیک و پارالمپیک، بازی‌های آسیایی، مسابقه‌های جهانی و آسیایی، درخشش زیادی در رشته‌های مختلف ورزشی از جمله کاراته، تیراندازی، تکواندو، ووشو و .... داشته‌اند.
*آیا حجاب، مانع فعالیت‌های اجتماعی و ورزشی شما بوده است؟ واکنش دیگران نسبت به حضور و حجاب شما چگونه است؟
به‌نظر من، حجاب مانعی برای فعالیت‌های اجتماعی و ورزشی نیست و حداقل برای من نبوده است. در جامعه‌ای که بر مبنای آرمان‌ها و ارزش‌های دینی حرکت می‌کند، حجاب زن نیز یکی از معیارها و شاخص‌های اصلی نظام ارزشی و اعتقادی است. برای هویت‌بخشی به این ارزش‌ها و تحقق اهداف عالیه‌ی اسلام، به‌ویژه عمل به نصّ شریف قرآن کریم، حجاب یک ضرورت است و من آن را نه تنها محدودیت نمی‌دانم، بلکه یک واجب دینی و اعتقادی می‌دانم. البته واکنش جامعه و افراد مختلف نسبت به حجاب، براساس میزان اعتقاد و پای‌بندی آن‌ها به ارزش‌های اسلامی متفاوت است. شاهد واکنش‌های مختلفی بوده‌ام که بعضی همراه با تشویق و گاهی تحقیر بوده است؛ امّا برای من، رعایت اصول و مبانی دینی مهم است و تحقیر و یا واکنش‌های منفی دیگران تأثیری در روی‌کرد من به حجاب نداشته است.
*به‌نظر شما حضور زنان ورزش‌کار مسلمان با حجاب اسلامی در میادین بین‌المللی، چه تأثیر و چه پیامی می‌تواند داشته باشد؟
معتقدم حجاب محدودیت نیست، بلکه مصونیت است و زنان مسلمان ایران می‌توانند در تمامی عرصه‌های اجتماعی و فرهنگی کشور، حضوری پررنگ و مؤثر داشته باشند. یکی از راه‌های صدور انقلاب، احیا و نشر ارزش‌های اسلامی در میادین بین‌المللی ورزش توسط زنان ورزش‌کار ایرانی است که ضمن رعایت شئون دینی و حجاب اسلامی، به شرکت در رقابت‌ها و مسابقه‌ها می‌پردازند. این امر می‌تواند الگوی مناسبی برای سایر زنان ورزش‌کار باشد. گاهی مشاهده کرده‌ام که حتی برخی از زنان مسلمان سایر کشورها به بهانه‌ی محدودیت حجاب، متأسفانه حجاب خود را در زمان برگزاری مسابقه‌ها برداشته‌اند؛ و این رفتار نمی‌تواند معرف یک زن مسلمان ورزش‌کار باشد.
در رشته‌ی کاراته، سال‌ها بود که به بانوان کاراته‌کای، مجوز حضور باحجاب در مسابقه‌های جهانی داده نمی‌شد؛ به این بهانه که حجاب مانع شرکت در مسابقه است. با طراحی نوعی کلاه توسط فدراسیون کاراته که هم پوشش مناسبی داشت و هم مانع اجرای ضربه‌ها نمی‌شد، بالاخره با حضور زنان در مسابقه‌های جهانی کاراته با این نوع پوشش و حجاب موافقت شد و پس از اولین حضور آن‌ها در مسابقه‌های قهرمانی آسیا، بعضی از زنان کشورهای مسلمان دیگر از این الگو، بهره‌برداری کردند.
*چه ورزش‌هایی را برای دختران و زنان مناسب‌تر می‌دانید یا در چه رشته‌هایی، شرایط حضورشان در جامعه‌ی ما، بهتر و بیش‌تر است؟
در پاسخ به این سؤال باید بگویم که حوزه‌ی معاونت ورزش بانوان وزارت ورزش و جوانان این رشته‌ها را تعریف و مشخص کرده است و کم‌تر رشته‌ای است که زنان ورزش‌کار نتوانند در رقابت‌های بین‌المللی آن شرکت کنند؛ ولی بنده رشته‌های سالنی و ورزش‌های رزمی را مناسب‌تر می‌دانم.
*بعضی از خانواده‌ها با نگاهی تردیدآمیز به فعالیت ورزشی دختران نگاه می‌کنند؛ حتی نگرش منفی نسبت به حضور آنان در صحنه‌های بین‌المللی دارند. نظر شما در این زمینه چیست؟
البته شاید این نگرش تا حدودی وجود داشته باشد، ولی نمی‌توان این تفکر را به همه‌ی خانواده‌ها تعمیم داد؛ به دلیل این‌که من یا هر کدام از دوستانم که خواسته‌ایم در مسابقه‌های برون‌مرزی شرکت کنیم، با مخالفت خانواده‌ی خود مواجه نشده‌ایم. البته، حصول اطمینان از شرایط اعزام، شرایط برگزاری و سرپرستان تیم‌ها ضروری است؛ اما عموماً چون این اعزام‌ها زیر نظر وزارت ورزش و جوانان و یا کمیته‌ی ملی المپیک انجام می‌شود و نمایندگان این دو نهاد هم در اعزام‌ها حضور دارند، نگرانی برای خانواده‌ها ایجاد نخواهد کرد.
)