کارشناس ارشد مطالعات اجتماعی
عوارض ناخواسته‌ی دوستی‌های قبل از ازدواج
اگر نگوییم تمام ارتباط‌های بین پسر و دختر، دست کم بیش‌تر آن‌ها، در احساسات و غرایز جنسی ریشه دارد و گرفتارانش تحت پوشش‌های فریبنده‌ای نظیر «آشنایی قبل از ازدواج»، «حفظ خود از گناه»، «روابط خواهر و برادری» و غیره هوای اغراض ناپسند و کام‌جویی‌هایی باطل در سر می‌پرورانند. این مسئله در روانشناسی به عنوان یک اصل مسلم و ثابت شده است. براساس شواهد موجود و اطلاعات به دست آمده (رجوع شود به اثر دختران؛ دوستی‌ها و عبرت‌ها اثر محمدعلی کریمینیا) بیش‌تر ارتباط‌هایی که با همین قصد و نیت موجه و معقول شکل می‌گیرد، انگیزه‌ی دیگری غیر از آنچه به زبان جاری می‌شود در پی دارد، به ویژه اگر تقاضا کننده جنس مذکر باشد.
در حقیقت دختر و پسر به‌واسطه‌ی طرح مسأله‌ی ازدواج با یک‌دیگر، در روابط دو سویه و نیز در افکار و پنداشت‌های خود، تعارضات روحی و روانی و درونی خود را حل می‌کنند. غافل از این‌که در ارتباط‌های غیررسمی، دختران فقط ذهنیت، تصور، توقع و انتظار ازدواج را دارند و حتی گاه خود یقین دارند که پدر و خانواده‌شان به ازدواج با پسری با این مشخصات، اصلاً رضایت نخواهد داد؛ اما پسران بیش‌تر به وعده‌های توخالی ازدواج بسنده می‌کنند. در این میان مقاومت‌های دختران در برابر خواهش‌های غریزی و جنسی پسران، به‌ویژه اگر با اندکی نرمش و ملاطفت عاطفی و قول ازدواج همراه شود، با کم‌ترین اصراری شکسته می‌شود و نتیجه‌ی آن عذاب وجدان سنگینی است که باید عمری آن را تحمل کنند.
در واقع در این موارد، قرار ازدواج پنهانی بین پسر و دختر، حکم ازدواج واقعی را برای آن دو پیدا می‌کند و هر دو با خیال این‌که واقعاً نامزد عقدی هم هستند از یک‌دیگر توقعاتی دارند؛ اما از ابتدا گاه برای دختر و پسر مشخص است که فرجام و سرانجام چنین دوستی‌هایی به ازدواج ختم نخواهد گشت. ماهیت اصلی و غایت اساسی تخیلات و وعده‌های ازدواج، رهایی از اضطراب و تعارض عمل جوان با قواعد و هنجارهای مورد پذیرش خانواده و اجتماع است و فقط به منظور فرار از عذاب وجدان و ایجاد رضایت خاطر در دختر و پسر می‌باشد. به لحاظ اجتماعی، این نوع دوستی‌ها در زمره‌ی رفتارهای نارس، ناپخته و احساسی به‌شمار می‌آید و عموماً خانواده‌های دختر و پسر، چنین افرادی را در حد لازم، پخته و شایسته برای ازدواج نمی‌دانند. لذا با طرح مسأله‌ی ازدواج، هم خانواده‌ی دختر و هم خانواده‌ی پسر، مخالفت خود را اعلام می‌کنند. عکس‌العمل‌های نسنجیده جوانان مثل لج‌بازی، قهرکردن، داد و بیداد و پرخاش‌گری نیز تأییدی بر صحت نظر والدین می‌شود و این‌جا گره کوری ایجاد می‌شود که فقط با مقراض جدایی، باز می‌شود.
یک انسان هر اندازه که فاسد باشد، حاضر نیست که عمری را در کنار یک فاسد دیگر سپری کند. همین که دختر ویژگی‌هایی چون سلامت اخلاقی و ایمان را برای دوست پسر خود می‌شمارد، نشان می‌دهد که عنصر اصلی انتخاب او اخلاق و ایمان است. اما همین دو عنصر اصلی در رابطه بین این دختر و پسر خدشه‌دار می‌شود. ایمان و اخلاق هیچ نسبتی با رابطه‌ی نامشروع یا پنهانی ندارند. بنابراین با قطع رابطه عذاب وجدان سنگینی به سراغ جوان می‌آید. در این روابط بیش‌تر دختران صدمه می‌بینند و میزان رنجی را هم که تحمل می‌کنند بسیار بالاست. پشیمانی از گناه و این احساس که هرگز بخشوده نخواهند شد باعث می‌شود تا جوان، از یک زندگی سالم و شاداب فاصله بگیرد. در ابتدا شاید سعی کند که به نوعی گناه خود را جبران کند اما پس از چندی ناامیدی باعث می‌شود تا دست از همه چیز شسته و خود را یک بازنده ببیند. این احساس، احساس خطرناکی است، زیرا کسی که چیزی برای باختن ندارد در هر قماری وارد می‌شود. شیطان ابتدا وسوسه می‌کند تا انسان به گناه بیفتد سپس بذر ناامیدی می‌پاشد تا از بازگشت مأیوس گردد و بعد راه برای انجام هر گناهی باز می‌شود. در حالی که روایات بر غیر این باور، تأکید دارند: حضرت علی a می‌فرمایند: «هر کس توبه کند خداوند او را مى‌آمرزد و به جوارح او و جاى جاى زمین دستور داده مى‌شود که آبروى او را حفظ کنند و عیب‌هایش را بپوشانند و گناهانى که فرشتگان حافظ اعمال برایش نوشته‌اند از یاد آنان برده مى‌شود . » (میزان الحکمه، ج2، ص137) پیامبر خدا h نیز می‌فرمایند: «همه‌ی آدمیان خطا مى‌کنند و بهترین خطاکاران توبه کنندگانند.» (میزان الحکمه، ج2، ص121)
بهترین راه، مدیریت و کنترل هوی و هوس است. نیروی شهوت را پیش از آن‌که نیرومند گردد، مدیریت کنید چه اگر نیرومند شود بر شما حکومت می‌کند و تا دیار پستی و خواری شما را با خود می‌کشاند.
منبع: محمدی ری شهری، محمد، سی‌دی میزان الحکمه، ج2 ، قم، موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث.
)