ترهفرنگی، برگهای سبز تیره و گردنی سفید رنگ دارد. یک ترهفرنگی خوب نباید زردرنگ و پلاسیده و پیاز آن شکسته و ضربدیده باشد. ترهفرنگی پخته شده اگرچه زود فاسد میشود، میتوان آن را برای دو روز در یخچال نگه داشت. ترهفرنگی را میشود برای سه ماه در فریزر نگهداری کرد.
ترهفرنگی با طعمی بهتر و شیرینتر از پیاز، طعم غذا را بدون اینکه طعم خود را قالب کند، بهتر میسازد. ترهفرنگی از خانوادهی پیاز، موسیر و پیازچه است. مزه و طعم آن مانند موسیر و کمی شیرینتر و خوش طعمتر است.
مصریها، یونانیها و رومیهای باستان از ترهفرنگی بهخاطر خواص داروییاش استفاده میکردند . این گیاه برای بهبود و تسکین مشکلات تنفسی، خواص ادرارآور و تصفیهگر آن بسیار مورد استفاده بود . ترهفرنگی قدرت زیادی در دفع اسید اوریک دارد و از این جهت برای افرادی که به نقرس یا آرتریت مبتلا هستند، مفید است .
خواص تغذیهای و درمانی
این سبزی در هنگام پخته شدن از خود لعاب لزجی تراوش میکند که به همراه تار و پود سلولزیاش میتواند بقایای مدفوع و سموم روده را به خارج دفع کند. لذا برای مبتلایان به یبوست و بواسیر بسیار مفید است . تمام برگهای سبز ترهفرنگی بهدلیل دارا بودن مواد گوگردی ضدعفونیکنندهی قوی بوده و موجب تقویت دستگاه ریوی میشوند. این مواد از طریق خون وارد ریهها شده و عفونتهای مجاری تنفس و ورم گلو را التیام میبخشد و از لحاظ خاصیت ادرارآوری در درجهی اول قرار دارد. خوردن خام ترهفرنگی بهصورت سالاد، بعد از غذا، مانع از ترش کردن میشود و خلطآور خوبی است. ترهفرنگی سرشار از املاح معدنی بسیاری مهمی است که برای سلامتی مفید هستند: آهن: مفید برای گلبولهای قرمز خون؛ منیزیم: ضد سرطان و مفید برای اعصاب و تعادل عمومی بدن؛ گوگرد: برای مقابله با عفونتها؛ سیلیس: برای انعطاف و نرمی استخوانها و پوست؛ منگنز: برای هضم و جذب بهتر غذا؛ اسید فسفریک: تقویتکنندهی سیستم عصبی؛ و کلسیم برای استخوانها و متابولیسم عمومی بدن.
این گیاه دارای ویتامینهای B و C ، موسیلاژ و سلولز است و برای همین تأثیر خوبی در رودهها دارد؛ به این ترتیب که آنها را تمیز و لیز میکند . ترهفرنگی تأثیر مثبتی روی خلق و خو دارد. این خاصیت بهخاطر وجود فلاوونوئید و آنتیاکسیدانی به نام کامپوفرول است. این دو ناقل عصبی با استرس مقابله کرده و احساس آرامش ایجاد میکنند . این گیاه، کلسترول بد خون را کاهش میدهد؛ در حالیکه همزمان با آن کلسترول خوب را نیز افزایش میدهد. این فعالیت، برای جلوگیری از پیشرفت و افزایش پلاکهای خونی که منجر به گرفتگی رگها و بیماریهای قلبی در بیماران دیابتی میشود، بسیار مهم است. اگر این پلاکها بدون توقف رشد کنند، باعث حملهی قلبی یا سکته میشوند.
ترهفرنگی را شسته و قسمتهای اضافه و ریشهی آن را جدا کنید و بهصورت حلقههای مساوی ببرید. بعد آن را در روغن تفت دهید. آرد را در یک ظرف کوچک با آب سرد حل کنید و روی ترهها بریزید. بعد آبِ گوشت یا مرغ را به آن اضافه کنید و بگذارید چند جوش بخورد تا بوی خامی آرد هم برود. سپس نمک و فلفل را اضافه کنید. در موقع کشیدن، زردهی تخممرغ را با خامهی ترش و چند قطره آبلیمو مخلوط کرده و به سوپ اضافه کنید. روی سوپ را میتوانید با نان خشک سرخ شده تزیین کنید .
کوکوی ترهفرنگی
هنگام طبخ کوکو باید از شعلهی ملایم استفاده کنید تا روغن آن نسوزد و محتویات آن از جمله تخم مرغ به آرامی مغزپخت شود. در این روش پخت، تخریب مواد مغذی به حداقل خود میرسد. چون ویتامین C سبزیها به حرارت حساس است و در ضمن پخت از مقدار آن بسیار کاسته می شود. با این کوکو از سالاد گوجهفرنگی و خیار استفاده کنید تا کمبود ویتامین C این غذا جبران شود. جهت مقویتر شدن و خوشمزه شدن کوکو میتوانید از گردو استفاده کنید .
املت ترهفرنگی
فلفل دلمهای را به مدت پنج دقیقه تفت دهید و زیره به آن اضافه کنید. بعد ترهفرنگیها را بریزید و در تابه را بگذارید تا تفت خورده و نرم شود. آنگاه مقداری نمک و فلفل روی ترهفرنگی بریزید. اسفناجها را بهصورت درسته روی ترهفرنگی بریزید و در تابه را ببندید تا بخارپز شود. بعد از چهار دقیقه مواد را هم بزنید . تخم مرغ را به همراه نمک، فلفل، کمی زیره، ریحان و جعفری خرد شده خوب هم بزنید و روی مخلوط داخل تابه بریزید و در تابه را ببندید تا تخم مرغ با حرارت ملایم بپزد و سفت شود. در صورت تمایل، پنیر رنده شده هم روی املت بپاشید و چند دقیقه در فر بگذارید.
خورشت ترهفرنگی
ابتدا ترهفرنگی را خرد کرده و تفت داده، کنار بگذارید. بعد پیاز را سرخ کرده، کمی زردچوبه، گوشت، نمک و آب را به آن اضافه کنید، وقتی گوشت کاملاً پخته شد ترهفرنگی را اضافه کرده و بعد از ده دقیقه، آبلیمو و زعفران را اضافه کنید و بعد از آماده شدن آن را با برنج سرو کنید.
گراتن ترهفرنگی
ترهفرنگی را خرد کرده در آب و نمک بجوشانید تا بپزد، بعد در صافی بگذارید تا آب آن گرفته شود. ظرف نسوز کمعمق مناسبی را چرب کنید و مقداری از سس را ته ظرف بریزید، کمی پنیر روی آن بپاشید و گلکلم را روی آن بریزید و با بقیهی سس روی آن را بپوشانید و روی آن پنیر بریزید و نیمساعت در فر بگذارید.
معمولاً سوپ ترهفرنگی، به بیماران مبتلا به سوءهاضمه و کسانی که مبتلا به رماتیسم و کمخونی هستند، توصیه میشود. این سوپ معدههای ضعیف را تقویت میکند.
ترهفرنگی نگینی خرد شده را با روغن مایع تفت دهید. سپس گوجهفرنگی را اضافه کنید و وقتی که کمی تفت خورد برنج نیمپز را اضافه کنید تا با هم بجوشد و برنج بپزد. ماست، آرد و تخممرغ را با هم مخلوط کرده و کمکم به سوپ اضافه کنید و بگذارید جا بیفتد. بعد هم نمک و فلفل را به آن اضافه کرده و با نان سرو کنید.
سوپ شیر با ترهفرنگی
ترهفرنگیها را تمیز کرده، خرد کنید. سپس در آب سرد ریخته و در صافی بریزید. پیاز را پوست کنده، شسته و به صورت باریک برش دهید . سیبزمینیها را پوست کنده، نازک برش دهید. پیاز و ترهفرنگی را تفت دهید و نمک و فلفل را افزوده، به مدت 8-7 دقیقه حرارت دهید تا بپزد، ولی رنگ آنها تغییر نکند . سیبزمینیها را همراه با آب مرغ روی حرارت ملایم بپزید . همهی مواد را با هم مخلوط کرده و بگذارید مقداری خنک شود. سپس در مخلوطکن بریزید تا بهصورت پوره درآید. مواد را از صافی عبور دهید تا یکدست شود. در نهایت شیر و خامه را اضافه کنید . توجه داشته باشید که بعد از اضافه کردن خامه، سوپ نجوشد .
خورشت قارچ و ترهفرنگی با مرغ بریانی
ابتدا ترهفرنگی و فلفل دلمهای را با هم تفت دهید. سپس آب به آن اضافه کرده تا سبزیها کمی بپزد و نرم شود. بعد قارچ و ادویه دلخواه و نمک و کره را به آن اضافه کنید. قارچ که پخته شد به آن سس سفید اضافه کرده و زیر شعله را کم کنید. قبل از سرو، خامه را به آن اضافه کرده، سپس در ظرف مورد نظر ریخته و تکههای مرغ را روی این خورش قراردهید. این خورشت را میتوانید بدون مرغ با انواع پاستا یا پورهی سیبزمینی سرو کنید.
تارت ترهفرنگی و پیاز
آرد را با کره خوب مخلوط کنید. زردهی تخم مرغ را هم بزنید و با نمک و آب به خوبی مخلوط کرده و بعد این مخلوط را به کره و آرد اضافه کنید. بگذارید این مخلوط برای نیمساعت در هوای اتاق بماند. سپس آن را با وردنه نازک کنید و در یخچال قرار دهید. روی خمیر کره مالیده و پیاز خرد شده را با ترهفرنگی روی آن قرار دهید. سپس تخم مرغ را با خامه خوب هم بزنید و روی ترهفرنگی و پیاز بریزید و پنیرپیتزای رنده شده را روی آن بپاشید. تارت را برای نیمساعت درون فر قرار دهید تا بپزد .
خوراک مرغ و ترهفرنگی
پیاز، ترهفرنگی، نمک، فلفل و سیر را تفت دهید. مرغ را قطعهقطعه کرده و به آن اضافه کنید. لوبیا، ذرت، هویج و سیبزمینی را با آب جوشیده در قابلمه ریخته و روی حرارت متوسط قرار دهید . بعد گوجهفرنگی را به آن اضافه کرده و چند دقیقهی دیگر روی شعلهی ملایم اجاق گاز قرار دهید .
خوراک سیب، ترهفرنگی و سیبزمینی
سیبزمینیها را همراه با ترهفرنگی بخارپز کنید. سپس ظرف مخصوص فر را کمی چرب کنید. نصف سیبزمینیها را در آن ظرف بچینید و تمام ترهفرنگی را به صورت یک لایه روی آن بریزید. پوست سیبها را بکنید و هستهی آن را درآورده و به صورت مکعبی شکل خرد کنید. پیاز، کرفس و سیبها را تفت دهید تا پیاز و کرفس نرم شود. همچنین میتوانید نشاستهی ذرت را اضافه کرده و خوب مخلوط کنید. شیر را کمکم اضافه کنید و پخت را ادامه دهید تا اینکه سس کمی غلیظ شود و آن را روی سیبزمینی و ترهفرنگیها بریزید. بعد با باقیماندهی تکههای سیبزمینی روی آن را بپوشانید. روغن زیتون را با برس روی سیبزمینیها بمالید. نمک، فلفل، پودر تخمهی کدو تنبل و کنجد را بپاشید و در فر بگذارید. وقتی سیبزمینیهای روی غذا قهوهای شد، غذا آمادهی خوردن است.
سالاد سیبزمینی و ترهفرنگی
سیبزمینیها را آب پز کنید و پوست آنها را بگیرید. ترهفرنگیها را ریز خرد کنید. تخم مرغ را خرد کرده و با ترهفرنگی، به سیبزمینیها اضافه کنید. مایونز، نمک و فلفل را به مخلوط فوق افزوده و هم بزنید. دقت کنید که سیبزمینیها، خرد یا له نشوند .سالاد آماده را در ظرف مورد نظر بریزید و تا زمان سرو در یخچال نگهداری کنید. به جای یک پیمانه سس مایونز، میتوانید از مخلوط نصف پیمانه سس مایونز و نصف پیمانه ماست استفاده کنید .
منابع:
hamshahrionline.ir