دید در دوران بزرگسالی و میانسالی
تغییرهایی که در دید چشمها رخ میدهند، از اولین علائم هشداردهندهی پیری هستند. این تغییرها در ابتدا نامحسوس هستند؛ ولی با شروع دورهی میانسالی، افزایش مییابند. در آن وقت است که برای خواندن روزنامه و کتاب مجبورید آنها را کمی دورتر گرفته و بخوانید.
پیرچشمی (دوربینی) علت میتواند پیرچشمی (دوربینی)، یا عدم توانایی در تمرکز روی اشیا یا حروف نزدیک باشد. پیرچشمی یکی از شایعترین مشکلهای بینایی در میانسالی است. با بالا رفتن سن، انعطافپذیری عدسی چشمها، کمتر میشود. هرقدر انعطافپذیری عدسی چشم کمتر شود، تمرکز چشمی فرد نیز کمتر میشود. راهکار: اگر خواندن مطالب برایتان سختتر از قبل شده است، بهتر است به چشمپزشک یا بیناییسنج مراجعه کنید. پزشک ممکن است استفاده از عینک مطالعه را به شما توصیه کند که نیازی به نسخهی پزشک ندارد. شما میتوانید آن را برای دیدن نزدیکتر اشیا، مانند خواندن لیست غذا یا کتاب استفاده کنید. اگر شما در دیدن اشیای دور و نزدیک مشکل دارید، در آن صورت باید از عینک دو کانونیِ مناسب برای نزدیک کردن اشیا و تمرکز روی اشیای دور استفاده کنید. لنزهای پیشرونده یا سه کانونی، لنزهایی هستند که میتواند به شما کمک کند تا اشیای نزدیک، دور و بین آنها را بهتر ببینید. برای افرادی که پیرچشمی (دوربینی) دارند، لنزهای تماسی وجود دارد که میتوانند به جای عینک از آنها استفاده کنند. جراحی با لیزر نیز میتواند گزینهی دیگری باشد.
تاری دید اشیای دور و نزدیک آیا هرچیزی را که در اطرافتان وجود دارد از فاصلهی نزدیک گرفته تا دور، همه را تار میبینید؟
علت میتواند آستیگماتیسم باشد. در آستیگماتیسم، شکل قرنیهی چشم تغییر کرده و تمرکز نور در پشت چشم سخت میشود. در نتیجه فرد به هرچیزی که نگاه میکند آن را به شکل متمرکز و شفاف نمیبیند.
راهکار: مراجعه به پزشک و استفاده از عینک یا لنز. عمل جراحی با لیزر گزینهی درازمدت است که قرنیه را تغییر شکل داده و دید چشم دوباره شفاف و واضح میشود.
احساس خشکی و سوزش چشم علت می تواند سندرم چشم خشک باشد. با افزایش سن، تولید طبیعی اشک کاهش مییابد. در صورت استفاده از لنز یا جراحی با لیزر این مشکل دوچندان میشود.
راهکار: چشمهای خشک، مشکلی فراتر از تحریکپذیری و سوزش دارند. چشمان شما برای سالم ماندن، حتماً باید مرطوب باشند. اگر خشکی به مدت طولانی باشد، اثر بدی روی دید چشمها گذاشته و به آنها آسیب میرساند. اگر شما خشکی خفیف چشمی دارید، اشک مصنوعی را میتوانید بدون نسخهی پزشک خریداری کرده، رطوبت از دست رفتهی چشم خود را تأمین کنید. از آنجا که خشکی چشم میتواند نشانهای از مشکلهای دیگرِ چشمی باشد، اگر قطرهی اشک مصنوعی علائم خشکی چشم را کاهش نداد، حتماً به چشمپزشک مراجعه کنید.
بیماری دیابتِ کنترل نشده و تغییرهای روزانهی چشم علت این مشکل، افزایش و کاهش سطح قند خون است. عدم کنترل و درمان دیابت میتواند بر کل بدن تأثیرگذار باشد. با گذشت زمان، قند خون بالا و کنترلنشده در بیماری دیابت به رگهای خونیِ ظریف چشم آسیب میرساند. این رگهای آسیبدیده، موجب نشت خون در چشمها شده و در نتیجه، دید فرد را تحت تأثیر قرار میدهد.
راهکار: برای کنترل قند خون، حتماً به پزشک مراجعه کنید؛ حتی اگر فکر میکنید که بیماری دیابت ندارید؛ زیرا بسیاری از افراد که به بیماری دیابت مبتلا هستند، خود از آن بیخبرند.
گلوکوم شما شصتساله هستید و دیدتان خوب است؛ اما ممکن است یک سابقهی خانوادگی از بیماری گلوکوم داشته باشید. گلوکوم از آن دسته از بیماریهای چشم است که میتواند به عصب بینایی آسیب برساند و اغلب بدون هیچ علامتی شروع میشود. فرد ممکن است تا زمانی که بیناییاش را از دست نداده متوجه بیماری گلوکوم نشود.
راهکار: پیش از اینکه مشکلهای چشمیتان افزایش یابند باید به چشمپزشک مراجعه کنید تا فشار چشمها را کنترل کند. اگر گلوکوم دارید در آن صورت، استفاده از قطرههای ویژه و جراحی میتواند از نابینایی جلوگیری کند.
آب مروارید
اگر هنگام دیدن، احساس میکنید یک صفحهی فیلممانند جلوی چشمانتان است، مشکل چشم شما آبمروارید است. با افزایش سن، فرم ابری شدن عدسیهای چشم بسیار شایع است؛ زیرا پروتئینهای داخل عدسی دستهدسته میشوند. آبمروارید میتواند موجب بهوجود آمدن هاله، دور نور چراغها در شب یا حساسیت شدید چشمها به درخشش نور، در روز شود.
راهکار: تا قبل از اینکه آبمروارید تأثیر شدید روی دید بگذارد، شما میتوانید با تغییر شمارهی عینکی که چشمپزشک میدهد، دیدتان را شفاف کنید؛ ولی وقتی دید شما بهطور کامل ابرمانند شد، با مشورت پزشک، او عدسی کدر شده را با یک عدسی مصنوعی تعویض میکند و دید شما دوباره شفاف و واضح میشود.
سردرد میگرنی اگر سردردهای مکرر، همراه با اشکالهای دید و احساس فلش نور در چشمتان دارید، مشکل شما بهخاطر سردرد میگرنی است. سردردهای میگرنی تنها به سر صدمه نمیزند، بلکه روی دید فرد نیز تأثیرگذار است و موجب بهوجود آمدن فلش (درخشش ناگهانی نور) و رگههای نور در چشم میشود؛ حتی در برخی موارد، فرد، دید خود را از دست میدهد. البته این مورد در همه نوع میگرن، شایع نیست؛ ولی امکان بروز آن وجود دارد.
راهکار: اگر این مشکل بهتازگی رخ داده حتماً به پزشک مراجعه کنید؛ ولی اگر بیماری شما را قبلاً پزشک تشخیص داده است، باید مراقب چیزهایی باشید که موجب بروز سردرد میشوند و با پرهیز از آنها، تعداد حملهی میگرنی هم کاهش مییابد. دارو هم میتواند تا حدی از بروز سردرد میگرنی یا کاهش آن مؤثر باشد. اگر بهطور موقت دید چشمتان را از دست دادید، حتماً به یک چشم پزشک مراجعه کنید؛ زیرا میتواند علامتی از یک مشکل جدی باشد.
فلوتر اگر نقطهها و اشیا در برابر چشمانتان معلق هستند، مشکل چشم شما فلوتر است. فلوتر اجسام کوچکی هستند که در درون چشم شما شناورند. آنها با بالا رفتن سن و تحلیل مایع داخل چشم، ظاهر میشوند.
راهکار: اگر شما اجسام شناور جدید و ناگهانی را در دیدتان حس میکنید، بهخصوص اگر آنها فلش (چشمک) نور، میزنند، حتماً به چشمپزشک مراجعه کنید. بیشتر وقتها آنها آزاردهنده؛ ولی بیضرر هستند. هرچند گاهی وقتها آنها میتوانند نشانهای از پارگی شبکیه باشند که در صورت عدم توجه و درمان، میتواند موجب به انفصال شبکیه شود. فلوتر بخشی طبیعی از افزایش سن است و دردی است که باید با آن زندگی کرد. فلوتر، تأثیری روی دید فرد نمیگذارد؛ اما اگر فلوتر بهطور ناگهانی افزایش یابد و فرد مرتب فلش نور (چشمک) را حس کند، حتماً باید به چشمپزشک مراجعه کند.
چه وقت به معاینهی چشم، نیازداریم؟ منبع: /2013 WEBMD/Agu4
مراجعه به یک چشمپزشک یا بیناییسنج، برای افراد زیر چهل سال، هر دو سال یکبار مناسب است؛ ولی در شرایطی که فرد، بیماری دیابت یا فشار خون بالا یا مشکلهای مربوط به سن دارد، بهخصوص در حدود چهلسالگی حتماً باید چندبار به چشمپزشک و بیناییسنج مراجعه شود تا او بهدقت، هرگونه تغییر را در بینایی فرد کنترل کند.