جولیا بِرال
مترجم: زهره دربانی
کارشناس مترجمی زبان انگلیسی
تصور کنید چند شاخه‌گل هدیه گرفته‌اید؛ چگونه آن‌ها را در گل‌دان می‌گذارید؟ آیا چیدمان گل مهم است؟ فکر می‌کنید چگونگی چینش گل، در چشم بیننده اثر دارد؟ برای رسیدن به پاسخ، کافی است چنددقیقه وقت بگذارید و این متن را بخوانید؛ مطمئن باشید، چیزی را از دست نخواهید داد!
گل‌آرایی، هنر تزئین گل‌های تازه یا خشک برای آرایش و تزئین خانه، لباس یا برخی مراسم همگانی، فستیوال‌ها و حتی مراسم مذهبی است. نکته‌ی مهم این است که تزئین گل، به عوامل زیادی بستگی دارد و نمی‌توان بدون داشتن این اطلاعات، گل‌دان گل زیبایی را تزئین کرد. به یاد داشته باشید، طرز چیدمان هر گل‌دان یا چند شاخه‌ی گل، در رساندن منظور شما در اهدای این سبد گل به کسی که دوستش دارید، بسیار اهمیت دارد و بیان‌کننده‌ی احساس درونی شماست.
از همان هنگام که تمدن بشری شکل گرفت، بشر از هنر گل‌آرایی استفاده کرد تا با تزئین گل‌ها و گیاهان تازه و خشک‌شده به زندگی خود، شکل تازه‌ای دهد. او بعدها با عکس‌برداری از گیاهان و گل‌ها سعی کرد، زندگی خود و نگاه دیگران را متفاوت و زیبا کند و محیط خانه و کار خود را با این تصاویر زیبا آرایش دهد. حتی نگاه به گل یا یک گل‌دان زیبا که گل‌ها در آن به‌درستی چیدمان شده‌اند، در ایجاد آرامش و لطافت روح اثر دارد. نگاه زیبا به زندگی، لازمه‌ی یک فرد خوش‌بخت است و این گل‌ها هستند که می‌توانند این کار را به‌خوبی انجام دهند. تصور کنید، یک محیط اداری و رسمی را با رایحه‌ی خوش یک گل زیبا و گل‌دانی چشم‌نواز، بهتر می‌توان تحمل کرد یا بدون آن؟
در هر جامعه، گل‌ها نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند و از آن‌ها در نمایشگاه‌ها، مراسم مذهبی، جشن‌ها و ابراز محبت به چهره‌های شناخته شده و در اظهار عشق و دوستی استفاده می‌شود. طرز استفاده از گل در هر جامعه متفاوت است؛ اما آن‌چه مهم است، هدف استفاده از گل است که در همه‌ی جوامع یک‌سان به نظر می‌رسد؛ برای مثال، در برخی فرهنگ‌ها، به فریبایی گل و طرز چینش و تزئین آن بسیار توجه می‌شود. این در حالی است که در جوامع دیگر، از این گیاهان برای مقاصد دیگری مانند سنگ‌فرش خیابان، تاج سر و حلقه‌ی گل استفاده می‌کنند یا در گل‌دان‌های کریستال کمی آب می‌ریزند و گل‌ها را بدون هیچ نظمی درون آن قرارمی‌دهند.
نام گل، همواره یادآور فرآیند گل‌آرایی است. گل‌آرایی پدیده‌ای است که پیش از چیدمان گل، به تفکر نیاز دارد. اگر گل‌ها را بدون فکر درباره‌ی تزئین آن در ظرف یا گل‌دان قرار دهیم، آن‌چه به چشم می‌آید، تنها یک شاخه‌گل زیباست نه یک سبد گل با نظم و ترتیب و دل‌نواز و چشم‌گیر. در چیدمان گل، ردیف، فرم، رنگ و بافت، عوامل اصلی تزئین هستند که باید انتخاب شوند تا با هماهنگی خاص، شاخه‌های گل را به یک‌دیگر مرتبط کنند. گاهی برای تزئین یک سبد گل، می‌توان از تضاد رنگ و نوع گل، ترتیب قرارگرفتن یک نوع گل، رعایت تناسب وزن گل و ایجاد هماهنگی بین آن‌ها استفاده کرد تا بتوان یک سبد گل منحصربه‌فرد داشت.
نخستین عامل در چیدمان گل، ردیف و خطی‌بودن آن است. برای ایجاد ردیف، می‌توان از گل‌های ظریف‌تر و نازک‌تر استفاده کرد. نکته‌های بعدی که باید در نظر گرفت، فرم و رنگ گل‌هاست که به تعداد گل‌های دنیا، تنوع، گوناگونی و رنگارنگی دارند؛ اگرچه در موقعیت‌های انتزاعی، اشکال غیرعادی و بدون فرم گیاهان را می‌توان پدید آورد، با چینش و تلفیق شاخه‌ی گل‌ها در کنار هم و درهم‌پیچیدن آن‌ها، یا در کنار هم قرارگرفتن‌شان به شکل لوله‌ای، شکل و قالب جدیدی به گل‌ها می‌توان داد. عامل دیگر، بافت گل است. بافت گل، بیان‌کننده‌ی کیفیت ظاهری آن است و می‌تواند ضخامت و زبری گلبرگ‌هایی مانند گل داوودی و گلبرگ‌های صاف و هموار، مانند انواع گل شیپوری، لیلی و انواع زنبق را شامل شود. تنوع و رنگارنگی بسیاری بین این گونه‌ها دارد. در برگ‌ها و ساقه‌های چوبی گل‌ها نیز تنوع کیفیت بافت مشاهده می‌شود.
چینش گل‌ها در گل‌دان‌های شیشه‌ای یا سبد گل، به سلیقه‌ی هر شخص مربوط می‌شود. برخی از سبدها و گل‌دان‌های گل، به دو نوع چینش هم‌زمان احتیاج دارند تا گل، چشم‌نوازتر شود. کیفیت بافت گل در گل‌آرایی اثر به‌سزایی دارد. این تزئین ممکن است روی یک میز شیشه‌ای یا چوبی یا روی یک لباس پشمی باشد؛ اما در هر جایی که استفاده شود باید هارمونی و هماهنگی نزدیکی با سبک محل طراحی شده، داشته باشد.
در تکمیل فرآیند تزئین، به انتخاب طرح و تلفیق طرح می‌رسیم. یکی از این طرح‌های جدید، ایجاد تزئین روی صفحه‌های سیاه‌رنگ یا سیلیکونی است. این ابداع، خیلی جالب است و طرف‌داران فراوانی دارد؛ زیرا می‌توان در آن از موقعیت‌های متنوع، اندازه، شکل و قالب‌های جدید استفاده کرد. اندازه و حجم برخی گونه‌های گیاهی یا انواع گل‌ها، گاهی در تزئین سبد گل مشکل ایجاد می‌کند و گاهی سبب شگفتی و زیبایی بیش از حد می‌شود. سر گل‌ها را می‌توان به هر سو چرخاند، یا به طرف عقب گذاشت و موقعیت‌های جدید ایجاد کرد تا از دور هم و زیبا به نظر آیند؛ حتی اگر از ترتیب خاصی در چینش گل استفاده نشود، گل، زیبایی خاص خود را از دست نمی‌دهد و می‌توان با استفاده از شکل هرم، به آن فرم تازه‌ای داد.
از دیدگاه روان‌شناسی، توازن در امر چینش گل بسیار بااهمیت است. در این نوع چینش، استفاده از گل‌های سنگین‌تر و بزرگ‌تر که در یک‌سو قرار داده می‌شوند یا بی‌نظم و ترتیب، چیده می‌شوند، در نظر بیننده تنش ایجاد می‌کنند. رنگ هم مانند اندازه‌ی گیاه در تزئین آن دخیل است. ارزش گل‌ها با رنگ‌های تیره، بیش‌تر از گل‌هایی با رنگ روشن است؛ مثلاً جلوه‌ی یک گل رزِ تیره، بسیار بیش‌تر از یک گل میخکِ صورتی‌صدفی است؛ حتی اگر از لحاظ اندازه مانند هم باشند! اگر از ترکیب گل‌های تیره‌رنگ و روشن استفاده می‌کنید، باید در هنگام چینش، گل‌های تیره‌رنگ به شکل انبوه در بالای سبد قرار گیرند و گل‌های روشن، در پایین چیده‌شوند تا بهتر جلوه‌گر شوند! قراردادن گل‌های شبیه هم در یک‌سو یا یک‌طرف نیز، توازن خوش‌آیندی پدیدمی‌آورد. اگر از تعداد گل‌های نامساوی استفاده می‌کنید با برگ‌های متقارن این عیب را بپوشانید تا به چشم نیاید و توازن تا حدی برقرار شود. عامل دیگر، وزن گل است. وزن، ارتباط مستقیمی با اندازه‌ی گل دارد که باید با سایز گل‌دان نیز متناسب باشد. این تناسب با سازمان‌دهی گل و گیاه و هم‌چنین منطقه‌ی آن‌ها در ارتباط است.
یک سنت قدیمی ژاپنی می‌گوید که در یک چینش کامل گل‌دان، ارتفاع گل باید دست‌کم یک‌ونیم‌برابر گل‌دان باشد، تا هنر گل‌آرایی جلوه‌کند. هم‌چنین چینش گل به محل قراردادن گل، ارتباط زیادی دارد. اگر مکان کوچک باشد، باید از گل و گل‌دان کوچک‌تر و اگر محیط بزرگ باشد، به همان نسبت از گل‌دان و ظرف بزرگ‌تر استفاده کرد تا با آن‌جا متناسب باشد! در نهایت، هماهنگی بین احساس افرادِ یک مکان، تعلق‌خاطر آن‌ها به یک نوع گل ویژه، نوع گل‌آرایی و چینش، انتخاب گل و گل‌دان مناسب، رنگ، سایز، شکل و بافت گیاهِ استفاده‌‌شده در گل‌دان و ظرف ویژه‌ی آن، از عوامل زیباترشدن و روح‌بخشی این گل و طراوت بخشیدن به روح و روان افراد و هم‌چنین محیط آن‌جاست.
منبع: Floral Decoration.
)