رنگ، رنگ راحتی

گزارشی برای انتخاب رنگ لباس کودکان

نجمه تاجیک

دوروبرمان را که نگاه کنیم، هر چیزی رنگی دارد و هر رنگی، مفهوم متفاوتی به ما القا می‌کند. هر کس با هر روحیه‌ای سراغ رنگی می‌رود، بیشتر به آن متمایل است و با آن احساس راحتی می‌کند. وقتی هم که دل‌گرفته و غمگین باشی، استفاده از رنگ‌های شاد دلت را باز می‌کند و روحیه‌ات را طراوت می‌بخشد. در این میان کودکان که مصداق واقعی شادابی و نشاط‌اند هم، از این قاعده مستثنا نیستند. همه‌چیز در اطراف برای آن‌ها، به‌نوعی محرک بوده و در شکل‌گیری شخصیتشان مؤثر است؛ پس دست‌گذاشتن روی رنگی مناسب برای کودکان، از موضوعاتی است که نباید از آن غافل شد.

شادابی بیشتر با رنگ‌های شاد

«رنگ‌های شاد را بیشتر ترجیح می‌دهم و اصلاً سراغ رنگ تیره نمی‌روم؛ چون می‌دانم که دخترم در یک لباس شاد، احساس بهتری دارد و بانشاط‌تر است.» این‌ها، صحبت‌های مادر جوانی است که صاحب دو فرزند است؛ یکی سارا، دخترکوچولویی سه‌ساله و دیگری صدرا، پسری که تازه پا به نُه‌ماهگی گذاشته است. «مریم صلاحی» مادر این دختر و پسر، دربارۀ انتخاب رنگ لباس برای فرزندانش توضیح می‌دهد: «من خیلی در بند این نیستم، حتماً سارا لباسی را بپوشد که دخترانه است؛ یعنی صورتی و صدرا لباسی با رنگ پسرانه، مثل آبی بپوشد. اول از همه راحتی و جنس لباس برایم مهم است که اذیت نشوند و بعد از آن، این‌که چه رنگی بیشتر بهشان می‌آید؛ اما بسیاری وقت‌ها به خاطر نظر مردم، لباسی مثلاً سرخابی را نمی‌توانم به تن صدرا کنم.»

صلاحی، تنوع رنگی لباس‌های نوزادی را بسیار کم می‌داند و ادامه می‌دهد: «تا وقتی که سارا کوچک‌تر بود، بیشترِ لباس‌هایش یا سفید بود یا صورتی. من دلم می‌خواست لباس‌هایی با رنگ‌های شادتر برایش تهیه کنم که خیلی سخت می‌توانستم پیدا کنم. حالا که بزرگ شده، تنوع رنگی بیشتری در بازار وجود دارد و رنگ‌های دخترانه، مثلاً سرخابی و گلبهی خیلی راحت پیدا می‌شود؛ اما مثلاً اگر دلم بخواهد لباسی آبی برای دخترم بگیرم، کار کمی سخت می‌شود.»

راحتی لباس اولویت است

انواع لباس در رنگ‌های زرد، قرمز، آبی و سبز، هیچ‌کدام به‌تنهایی نمی‌تواند دلیل خرید از سوی بانو «سمیه اقدمی» باشد. وی در این باره توضیح می‌دهد: «تا به حال نشده که از جنس لباسی خوشم نیاید و فقط به‌دلیل رنگش آن را بخرم. بچه‌ها چون فعالیت زیادی دارند، راحت‌بودنشان در لباس، اولویت است؛ یعنی آن‌قدر که احساس راحت‌بودن دخترم در لباس برایم مهم است، هیچ‌چیز دیگری مهم نیست.»

وی ادامه می‌دهد: «خواهر خودم دختری چهارسال‌ونیمه دارد که همیشه پیراهن‌هایی با چین زیاد با یک ساپورت تنگ، تنش می‌کند. خیلی هم قشنگ می‌شود؛ ولی حس می‌کنم اصلاً در آن لباس‌ها احساس راحتی ندارد و خیلی زود خسته می‌شود. حالا مثلاً اگر بلوز و شلواری راحت بپوشد که رنگش هم به صورتش می‌آید، به کجا برمی‌خورد؟»

انتخاب رنگ با تغییر فصول

«لیلا رفیعی» مادری است که وقتی از او دربارۀ انتخاب رنگ لباس برای فرزندش می‌پرسم، لب به سخن می‌گشاید: «بیشتر سعی می‌کنم رنگ‌های لباس پارسا را متناسب با تغییر فصل انتخاب کنم؛ یعنی در فصل تابستان رنگ‌های روشن و در پاییز و زمستان رنگ‌هایی مثل طوسی، قهوه‌ای، سبز تیره و زرشکی. در مهمانی‌ها هم بیشتر رنگ لباس‌هایش را با لباس خودم هماهنگ می‌کنم. البته بیشتر اوقات رنگ‌هایی مثل زرد، سبز و طوسی تنش می‌کنم؛ چون خیلی بیشتر بهش می‌آید. بیشتر مغازه‌هایی هم که برای تهیۀ لباس بهشان سرمی‌زنم، لباس‌ها را خودشان با هم‌دیگر ست می‌کنند و می‌بینم که قشنگ‌تر و جذاب‌تر می‌شود و تهیه می‌کنم. امروزه سر و وضع بچه‌ها خیلی بااهمیت شده و خواه‌ناخواه نمی‌شود از کنار آن به‌راحتی گذشت.»

آذردخت داوری: مشاور و روان‌شناس

رنگ‌های زنده، زندگی می‌بخشند

«آذردخت داوری» توجه به نیازهای کودکان و شناخت ویژگی‌های شخصیتی آن‌ها را از موضوعاتی دانست که باید به‌قدر کافی به آن‌ها توجه شود. وی دربارۀ تأثیر رنگ در شکل‌گیری شخصیت کودکان می‌گوید: «هرآنچه در اطراف کودکان اتفاق می‌افتد، از طریق حواس پنجگانه به روان آنان وارد می‌شود و به‌نوعی محرک است؛ بنابراین هرچه محرک‌ها بیشتر باشند، طبیعتاً رشد شناختی کودک هم افزایش پیدا می‌کند. طبیعتاً رنگ‌ها نیز، از محرک‌های مهم در زندگی کودکان است. هرچه رنگ‌های شادتر و زنده‌تری برای کودک انتخاب کنیم، آثار مثبت‌تری روی شخصیت آن‌ها شاهد خواهیم بود. اگر از نظر اسلام هم بخواهیم در نظر بگیریم، می‌بینیم کراهت شدیدی دربارۀ رنگ مشکی دارد. رنگ‌های تیره، علاوه بر این‌که حس غم و اندوه را منتقل می‌کنند و در عزاداری‌ها بیشتر استفاده می‌شوند،‌ آلودگی هم روی آن‌ها مشخص نیست و از نظر بهداشتی توصیه نمی‌شود؛ از این رو بهتر است ـ به‌ویژه برای کودکان ـ از رنگ‌های مشکی و تیره استفاده نکرد و از رنگ‌های شاد بهره برد.»

وی بر استفاده از رنگ‌های روشن برای کودکان تأکید کرده و توضیح می‌دهد: «به‌طور کلی هر کدام از رنگ‌ها، مفهوم مشخصی دارند. این مفهوم خودش را، هم برای بزرگ‌سالان و هم برای کودکان نشان می‌دهد؛ مثلاً قرمز، رنگی است که انگیزه را افزایش می‌دهد، برانگیختگی به وجود می‌آورد و گاهی هم نشان از خشم دارد؛ از این ‌رو نباید مدتی طولانی جلوی دید کودک باشد. رنگ‌های شاد مانند سبز و نارنجی نیز، محرک خوبی برای کودک هستند و از نظر روحی رویشان اثر می‌گذارند. وقتی بیان می‌شود که همه‌چیز تأثیر خود را دارد، چطور می‌توان توقع داشت که رنگ اثرگذار نباشد؟ وقتی هم که کودکان اثرپذیری‌شان بیشتر از بزرگ‌سالان است، باید به موضوع انتخاب رنگ مناسب برای آن‌ها بیشتر توجه کرد. در کشور ما، به‌قدری از رنگ‌های تیره در پوشش بزرگ‌سالان استفاده می‌شود که حس چندان خوبی را القا نمی‌کند؛ اما حداقل در پوشش کودکان، باید به این موضوع بیشتر توجه کنیم و رنگ‌های شاد را برای آنان برگزینیم.»

نگاه به رنگ‌ها از لحاظ تفکیک جنسیتی نیز، موضوع دیگری است که این مشاور کودک مورد توجه قرار می‌دهد. وی در این باره می‌گوید: «دخترانه یا پسرانه‌بودن رنگ لباس، موضوع دیگری است که باید در انتخاب رنگ لباس کودکان بدان توجه کرد؛ مثلاً رنگ صورتی را مخصوص دختران می‌دانند و رنگ آبی را برای پسران در نظر می‌گیرند؛ اما به اعتقاد بیشتر روان‌شناسان، این تفکیک رنگی، حاصل قراردادی‌ست که در تربیت ما شکل گرفته و به بچه‌ها القا شده است. البته دختران به‌دلیل ظرافت بیشتری که دارند، طبیعتاً سراغ رنگ‌هایی مثل صورتی یا بنفش کم‌رنگ می‌روند. بعضی مسائل هم، مانند گریه‌نکردن پسران موضوعی است که ما والدین، تاحد زیادی مسبب آن هستیم و باعث خاموش‌شدن ابراز احساسات درون پسرها شده‌ایم؛ بنابراین بخش زیادی از این انتخاب رنگ، قراردادی است و این خودمان هستیم که تعیین می‌کنیم.»

در دنیای رنگ‌ها با معانی مختلفی روبه‌رو هستیم و استفاده از هر رنگ، مفهوم متفاوتی را القا می‌کند. داوری در این باره توضیح می‌دهد: «هرکدام از رنگ‌ها، تعریف خاص خود را دارند؛ مثلاً آبی مظهر آرامش و آرمیدگی‌ست، نارنجی شاد و نشاط‌برانگیز است و زرد هم از رنگ‌های زنده‌ای است که برای کودکان بسیار مناسب است؛ حتی شخصیت‌شناسی از طریق رنگ هم بسیار رایج است. جدا از موضوع رنگ، باید راحتی لباس برای کودکان و جنس آن را مد نظر قرار داد. باید این موضوع را در نظر گرفت که در کدام لباس، کودک احساس راحتی بیشتر برای تحرک دارد. نباید هنگام خرید لباس، به فکر قضاوت دیگران بود. نظر دیگران دربارۀ نوع پوشش کودک‌ ما چه اهمیتی دارد؟ خوب است لباسی انتخاب شود که انرژی و نشاط کودک در آن حفظ شود.»