نوع مقاله : گزارش
سرنوشت نامعلوم حقوقهای نامتعارف
با گذشت بیش از هشت ماه از افشای حقوقهای نجومی، مردم از سرنوشت رسیدگی به این پرونده میگویند
نجمه تاجیک
از وقتی فضای مجازی و انواع پیامرسانها در زندگیمان جای زیادی برای خود باز کردند، با وجود برخی مشکلات و دردسرهایی که ایجاد کردند، در زمینهی اطلاعرسانی از مقولات متفاوت تأثیر زیادی برجای گذاشتند. بسیاری از مسائل از راه همین پیامرسانها بود که دست به دست بین مردم چرخید و با عکسالعملهای مختلف، پیگیری مسئولان را نیز منجر شد. یکی از موضوعات که عکسالعملهای زیادی را سبب شد، بحث «حقوقهای نجومی، نامتعارف یا غیرمنصفانه و ناعادلانه» بود. اردیبهشت امسال، ماجرای حقوقهای نجومی مثل یک بمب خبری سروصدا کرد و خیلیها از آن گفتند و نوشتند؛ اما هیچکدام از آنها نتوانسته مرحمی بر زخم مردم باشد.
طبق قانون یا خلاف آن؟
با گذشت بیش از هشت ماه از افشای حقوقهای چند ده میلیونی مدیران ارشد دولتی و شبهدولتی، هنوز هیچ برخورد جدی با خاطیان صورت نگرفته و معلوم نیست که چندی بعد، دوباره خبری مبنی بر فساد اقتصادی به گوشمان نخورد! «رضایی» از بانوانی که در ادارهای دولتی مشغول کار است، دربارهی این برداشتهای نجومی میگوید: «متأسفانه قانون محکمی در ادارات دولتی برقرار نیست! بیشتر کسانی که مقام و رتبهی بالاتر دارند، کار کمتر میکنند و حقوق بیشتر میگیرند. این موضوع به ردههای بالاتر هم کشیده و صدای همه را درآورده است. همانطور که مقام معظم رهبری در صحبتهایشان بهصورت واضح گفتند که این حقوقها نامشروع، گناه و خیانت به آرمانهای انقلاب اسلامی است؛ ولی هنوز یک عکسالعمل جدی رخ نداده و بیشتر در این فکر هستند، طوری نشان دهند که هیچ اتفاقی خارج از روال قانونی رخ نداده است. به نظر من متخلفان و خائنان به بیتالمال، با حضورشان در مناصب حساس و ادامهی رفتار گذشته، علاوه بر خسارتهای عظیم به بیتالمال، ضرباتی بسیار جبرانناپذیر به باور و اعتماد عمومی میزنند!
تفاوت از زمین تا به هوا
تعدد و تنوع در فساد اقتصادی در انحای گوناگون، نشان از این دارد که آن برخورد جدی و لازم صورت نگرفته و فساد اقتصادی را سالهای سال یکی از دغدغههای جامعه کرده است. «منیژه قاسمی» که همسرش را کارگر معرفی میکند، توضیح میدهد: «وقتی پایهی حقوق کارگری هشتصدهزار تومان است، اعلام دریافت این حقوقهای نجومی، یعنی توهین به شعور جامعه؛ پس اینکه این همه از عدالت دم میزنند چه میشود؟ چهطور ممکن است در جامعهی اسلامی کسی دویستمیلیون حقوق بگیرد و کسی زیر یکمیلیون تومان؟ واقعاً چهطور میشود کسی به دریافت این حقوقهای ناعادلانه تن دهد؟»
او ادامه میدهد: «نباید منکر این قضیه بود که حقوقهای نامتعارف، سالهای سال وجود داشته و حالا علنی شده است؛ یعنی این موضوع مدتهای مدید سابقه داشته است که اصلاً نشانهی خوبی نیست و امیدوارم حداقل حالا که مشخص شده، طوری برخورد کنند که نشانهی حاکمیت قانون در کشور باشد!»
دزدی با چراغ
اگرچه مقام معظم رهبری دستور مجازات افراد خاطی را در بحث حقوقهای نجومی دادند، جز برکناری برخی مدیران، اقدام جدی دیگری صورت نگرفته است. «صدیقه صالحی» که تازه ازدواج کرده و در مدرسهای ابتدایی تدریس میکند، دربارهی حقوقهای نجومی میگوید: «این پرداخت بالای حقوق، مسلم حق هیچکدام نبوده است؛ اما متأسفانه آنها این پول ناحق را جزو اموال عمومی خود و حق و حقوقشان میدانند. درست است که هر کسی باید بنا بر شغل و مسئولیتی که دارد، حقوق بگیرد و سطح حقوق یک وزیر باید خیلی بیشتر از بقیه باشد، میزان حقوقهایی که اعلام شد، فاجعه و دزدی در روز روشن است.»
صالحی دربارهی اینکه چه تدبیری میاندیشید اگر جای قوهی قضاییه یا رئیسجمهور بود، میگوید: «شاید کمی شعاری به نظر برسد! اما سعی میکردم براساس قانون، مجرمان را مجازات کنم و آنچه را بهصورت غیرمتعارف نصیب آنها شده و درواقع حقشان نبوده، به بیتالمال برگردانم؛ نه مانند حالا که در ظاهر و بدون هیچ شفافسازی برخورد شود و درنهایت آنان، همچنان به رویهی خود ادامه دهند.»
او که تخلفات را ناشی از عدم حاکمیت درست قانون در جامعه میداند، ادامه میدهد: «اگر قانون بهصورت واقعی در جامعه حاکم شود، هیچکس به خود اجازه نمیدهد که فکر کار کمکردن و پول زیادگرفتن کند، یا دیگر این ارقام بالای اختلاس و فسادهای اقتصادی را نخواهیم دید. به نظرم باید فکری جدی کرد.»
زرنگی بیشتر و دریافت بالاتر
«لیلا نظری» که دانشجوی دکتری شیمی است و به گفتهی خودش هنوز کار مناسبی با این درجهی تحصیلی پیدا نکرده، با صحبت دربارهی حقوقهای نجومی آه بلندی از نهاد سرمیدهد و میگوید: «حقوقهای نجومی، یعنی خوردن حق بقیه. به نظر من، حداقل میتوان از همین حالا جلوی این پرداختها را گرفت. جلوی ضرر را از هر جا بگیری، منفعت است.»
وی ادامه میدهد: «متأسفانه همه دنبال این هستند که پول بیشتری گیرشان بیاید! این موضوع مانند غذایی است که روی میز قرار دارد و هر کسی با خود میگوید اگر من از این غذا نخورم، حتماً دیگری خواهد خورد. به نظرم برخی نمیخواهند عکسالعملی در برابر این موضوعات نشان دهند؛ وگرنه میدانیم در برابر جرمهای کوچک چه میکنند و با مردمی که دستشان به جایی بند نیست، چهطور قاطعانه برخورد مینمایند.»
مانند کبک، سر به زیر برف
موضوع فیشهای نجومی، در دستهی موضوعاتی همچون «شهرام جزایری»، «بابک زنجانی» و اختلاس سههزارمیلیاردی قرار میگیرد. همین که خبر فسادهای اقتصادی یکی پس از دیگری به گوش میرسد، یعنی کاری جدی برای مقابله با آن صورت نگرفته است. «سروندی» که همسرش از راهبران مترو تهران است، موضوع حقوقهای نجومی را به خبر زمینهایی که به کارکنان شهرداری داده شده، میکشاند و میگوید: «چون همسرم از کارمندان مترو تهران است، از زمینهای کلانی که به مدیران مترو داده بودند، باخبر است. این موضوع را بهراحتی سرپوش گذاشتند و طوری برخورد کردند که انگار آب از آب تکان نخورده است!»
او معتقد است سرپوشهایی که روی این مسائل میگذارند، هیچ دردی را دوا نمیکند، ادامه میدهد: «مردم امروز به شفافسازی نیاز دارند. با این رفتارها راه به جایی نمیبریم. بسیاری از مردم به مسئولان بیاعتماد شدهاند و این بیاعتمادی بهراحتی برطرف نمیشود. وقتی میشود اعتماد مردم را جلب کرد که مسئولان به وعدههایشان عمل کنند. اگر اموالی را هم که از راه حقوقهای غیرمتعارف نصیب برخی از مدیران شده پس بگیرند، کمکی به حل مسئله نخواهد شد؛ چراکه باز سرنوشت این اموال نامعلوم میشود!»