بیشتر از آنچه تصور می‌کنید، خنده در زندگی شما تأثیر مثبت دارد

«خنده»، چاشنی مهارت در زندگی

مصطفی بیت‌الهی

«خنده» درست عین اثرانگشت، برای هر کسی منحصربه‌فرد است و شما هرچه تلاش کنید، نمی‌توانید ادای خندۀ یک نفر را عینِ خودش دربیاورید. شما با خنده به‌طرف مقابل‌تان نشان می‌دهید که کی هستید و چه احساسی دارید و در آن لحظه، به چه موضوعی فکر می‌کنید. راستی آخرین باری را که خندیدی به یاد داری؟ خنده‌ات چگونه بود؛ بلند و از ته دل یا یک خندۀ آرام در حد لبخند؟ چندبار در طول روز می‌خندی؟ جزو آن دسته از افرادی هستی که برای خندیدن، باید حتماً بهانه‌های بزرگ داشته باشی؟ اصلاً چقدر دربارۀ خندیدن و فواید آن فکر کردی؟ شاید تصور کنی که خندیدن فقط می‌تواند در پیش‌گیری از افسردگی مفید باشد؛ اما نقش خنده در زندگی و تأثیرات آن در پیشرفت و موفقیت بسیار است!

خنده را بیشتر بشناسیم

خنده، بخشی از عاطفه است و نشانه‌ای از بروز چیزی‌ست که درون هر فردی درک می‌شود؛ درواقع خنده، تظاهر بیرونی خُلق است که دیگران متوجه آن می‌شوند و حتی قابل‌سرایت به دیگران است. همچنین هر فردی از خنده، تعریف و درک متفاوتی دارد که این تعریف و درک متفاوت، به خلق افراد برمی‌گردد. خلق یک حالت ‌پایا و احساسی‌ست که شامل طیفی بین غم و شادی می‌شود. خنده می‌تواند تأثیرات زیادی داشته باشد که مهم‌ترین آن بهبود کیفیت زندگی و کنارآمدن با شرایط و مشکلات است؛ البته تأثیرات خنده به این مسئله محدود نمی‌شود.

گره‌گشای مشکلات

تأثیر خندیدن، دو بعد دارد که یک بعد آن اجتماعی و بعد دیگر، فردی‌ست. مهم‌ترین تأثیر خندیدن در ابعاد اجتماعی، بهبود روابط ماست و این، امروزه امری بدیهی‌ست. افرادی که لبخند می‌زنند، راحت‌تر از دیگران می‌توانند ارتباط برقرار کنند؛ ضمن این‌که روابط بین فردی بهتری دارند. افرادی که همیشه می‌خندند، راحت‌تر می‌توانند به اهداف خود برسند و معمولاً از جایگاه و موقعیت اجتماعی بهتری برخوردار هستند. خنده می‌تواند تأثیرات بسیار خوبی روی کار، خانواده و اجتماع بگذارد. خندیدن در بسیاری از مواقع، گره‌گشای مشکلات است. علاوه بر تأثیرات اجتماعی، خنده تأثیرات فردی بسیار مهمی نیز دارد. وقتی فردی می‌خندند، علاوه بر این‌که خنده‌اش تظاهر بیرونی دارد، می‌تواند در بهبود خلق فرد هم مؤثر باشد؛ درواقع خنده به‌نوعی به انسان روحیه می‌دهد. خنده، همچنین باعث می‌شود که فرد راحت‌تر بتواند مشکلات و مسائل خود را حل کند. خندیدن، باعث شادمانی و نگاه مثبت و خوب به زندگی می‌شود. فردی که می‌خندد، اعتمادبه‌نفس بیشتری دارد. خنده، می‌تواند افراد را به زندگی امیدوارتر کند؛ ضمن این‌که انرژی بیشتری را در افراد به وجود می‌آورد. احساس راحتی و نگاه شفاف به زندگی نیز، از تأثیرات دیگر خنده است.

خندان‌روها، موفق‌ترند!

طبق آخرین تحقیقات، نتایج مهمی دربارۀ تأثیر خنده بر روحیه و انگیزۀ افراد به دست آمده است.  در این تحقیقات مشخص شده که افراد خنده‌رو، بیشتر از افراد دیگر روحیه و انگیزه دارند. جوهرۀ اصلی موفقیت و پیشرفت در هر کاری، داشتن انگیزه است. با این حساب، می‌توان به جرأت گفت افرادی که بیش از دیگران به خندیدن و شادبودن اهمیت می‌دهند، موفق‌تر هستند؛ پس اگر در بحث موفقیت، احساس می‌کنید که  به لحاظ انگیزشی با مشکل روبه‌رو هستید، از همین الآن تمرین کنید تا خنده‌رو شوید.

درمان هر دردی

امروزه در بیمارستان‌های مختلف دنیا، روان‌درمان‌گران در بخش‌های مختلف فعالیت دارند و به درمان بیماران کمک می‌کنند. در کشور ما نیز، چند سالی‌ست که این مسئله به شکل جدی‌تری دنبال می‌شود. این روان‌درمان‌گران، از روش‌های مختلفی برای بهبود بیماران کمک می‌گیرند که یکی از آن‌ها خنده و ایجاد شادی در بیماران است. بارها دیده شده، بسیاری افراد که روی آنان عمل جراحی صورت گرفته و تحت گروه‌درمانی به این شکل قرار گرفته‌اند، خیلی زودتر از دیگران بهبود یافته‌اند. مطالعات نشان داده است که گروه‌درمانی در بیماران سرطانی، به شکل ایجاد شادی و به اشتراک‌گذاشتن شادی و خنده بین بیماران، می‌تواند به تسریع بهبود بیمار بینجامد. این دسته از بیماران که از خنده و شادی کمک می‌گیرند، بیش از دیگران، می‌توانند مشکلات ناشی از شیمی‌درمانی و پرتودرمانی را تحمل کنند.

 ارتباط خنده با پیشرفت

افسردگی یکی از بیماری‌های شایع است که هرکسی می‌تواند به آن مبتلا شود و البته یکی از مهم‌ترین عواملی‌ست که انسان را از پیشرفت و موفقیت بازمی‌دارد. شاید خیلی از افراد، تصور کنند که بیماران افسرده با خنده می‌توانند درمان شوند؛ در حالی ‌که فرد افسرده، نمی‌تواند بخندد و کسی که توانایی خندیدن دارد افسرده نیست. اگر فردی بخندد، در حالی که از درون غمگین باشد، تظاهر به شادی و خنده کرده است و این نوع خنده، تأثیر چندانی روی فرد نمی‌گذارد. برخلاف تصور عموم مردم، شادی و خنده نمی‌تواند به‌تنهایی کمکی به درمان افسردگی کند و برای درمان آن، افراد باید از روان‌شناس یا روان‌پزشک کمک بگیرند تا مشکلات ناشی از افسردگی، به‌ویژه غم درون از بین برود. در این صورت خنده و شادی، می‌تواند در پیش‌گیری از ابتلا به افسردگی نقش بسیار مهمی ایفا کند.

خیلی از افراد ممکن است در طول روز بخندند؛ ولی تنها یک نوع خنده می‌تواند روی بدن و سیستم ایمنی ما اثر مثبت بگذارد. خنده گاهی یک واکنش برابر اضطراب است و گاهی از روی خستگی. افرادی که درگیر وسواس‌های ذهنی هستند، معمولاً به خنده‌های ساختگی روی می‌آورند. خنده‌های ناخودآگاه، درواقع واکنش و مکانیسم دفاعی بدن ماست و خنده‌های واقعی نیستند. خندیدن به این شکل، بیمارگونه است و خندۀ غم‌انگیز، یا دفاعی شمرده می‌شود. خندۀ غم‌انگیز یا دفاعی، اثری بر ذهن و بدن ندارد و تنها خندۀ واقعی‌ست که آثار مثبت روی انسان می‌گذارد. این نوع خنده، ناشی از یک خوشحالی و شادی درونی‌ست و می‌تواند به دیگران هم  سرایت کند.