نوع مقاله : مشاوره
جای خالی «اعتماد» پُرشدنی نیست!
رقیه رضاپور
۱. اهمیت اعتماد را درک کنید
اعتماد، برای رابطۀ مطلوب بسیار ضروری‌ست؛ زیرا اساساً غیرممکن است با همسرتان لحظات خوبی را بگذرانید، بدون این‌که به یک‌دیگر اعتماد داشته باشید. باید این نکته را نیز یادآور شویم که برای ایجاد روابطی قابل‌اعتماد، باید از خود شروع کنید. آیا خود شما پای‌بند تعهدات بین زوجین هستید؟ شک دربارۀ همسرتان او را خائن نمی‌کند؛ اما این بدگمانی‌ها، رابطۀ شما و همسرتان را مختل می‌کند. هر ازدواجی شامل مرزها و حدودی می‌شود که اگر زوجین در همان محدوده گام بردارند، به‌راحتی می‌توانند به یک‌دیگر اعتماد کنند. وفاداری و اعتماد متقابل بین همسران، آرامش آن دو را همراه دارد. اگر می‌خواهید زندگی مستحکمی داشته باشید، باید از خودتان شروع کنید. برای درک اهمیت «اعتماد»، به مطالب زیر نگاهی بیندازید:
- اگر به همسرتان اعتماد نداشته باشید، هر وقت که او تأخیر می‌کند، جهنمی برای خودتان برپا می‌کنید و فکرتان دنبال دلیلی برای تأخیر او می‌گردد (الآن داره چی‌کار می‌کنه؟ حتماً وقتی برسه خونه یه چیزی سر هم می‌کنه و...!).
- بدون اعتماد به همسرتان، نمی‌توانید کاملاً مطمئن باشید که او به شما متعهد است و مدام از خودتان می‌پرسید که آیا همسرتان در این رابطه تا آخر با شما خواهد ماند یا فقط منتظر فرصتی است تا از دست‌تان رهایی یابد؟
بنابراین همان‌طور که از همسرتان انتظار دارید، خودتان نیز همیشه در دسترس باشید و رفتارهایی را انجام ندهید که باعث برانگیختن‌ِ سوءظن او می‌شود؛ به عبارت دیگر برای اعتمادنداشتن به شما، بهانه دستش ندهید.
۲. دربارۀ نگرانی‌هایی که دارید با همسرتان صحبت کنید
ارتباط، کلید اعتماد است که در هر رابطه‌ای توسعه می‌یابد. به احساس‌تان اعتماد کنید. اگر رفتاری از همسرتان سر زده است که اعتمادتان را به او شکننده کرده، حقیقت را بگویید و صراحت بیان در این باره، مستلزم این است که شما با همسرتان صمیمی باشید؛ بنابراین اگر رفتاری صمیمی با همسرتان ندارید، سعی کنید بیاموزید. ارتباط صمیمی، حرف‌زدن را برای شما آسان‌تر می‌کند. همسرتان علم غیب ندارد تا بداند در سرتان چه می‌گذرد؛ بنابراین اگر می‌خواهید او تغییر کند، باید بداند نگرانی‌های شما چیست.
- سعی کنید نگرانی‌های‌تان را در قالب کلماتی بیان کنید که همسرتان احساس نکند متهمش می‌کنید. او را در موقعیتی قرار ندهید که مجبور شود از خود دفاع کند. سعی کنید صادقانه، بی‌پرده و با لحنی دوستانه با وی صحبت کنید؛ مثلاً می‌توانید این‌طور مکالمه را شروع کنید: «چقدر خوب می‌شد اگر کمی وقت می‌گذاشتیم تا با هم درددل کنیم.» وقتی حرف‌های‌تان را زدید، احساس‌تان را دربارۀ رفتار اخیر او بیان کنید؛ نه این‌که بی‌رحمانه به نقد رفتارش بپردازید.
- مجبور نیستید فقط به بیان جنبه‌های منفی همسرتان بپردازید؛ بلکه می‌توانید به او بگویید که چطور می‌تواند شما را شاد کند و از چه راهی می‌تواند اعتمادتان را جلب کند.
۳. گوش شنوای همسرتان باشید
ارتباط مؤثر، خیابانی دوطرفه است. به حرفهای همسرتان گوش کنید و سعی کنید درکش نمایید. مجبور نیستید همیشه با حرفهای او موافق باشید؛ اما یادتان باشد که او لایق احترام و توجه شماست؛ به‌ویژه وقتی که دربارۀ موضوعات چالش‌برانگیزی بحث می‌کنید.
- خیلی مهم است که متوجه شود، با دقت به حرف‌هایش گوش می‌دهید. تماس چشمی را با او حفظ کنید و گاهی سرتان را در تأیید حرف‌هایش تکان دهید؛ حتی می‌توانید برای تأیید سخنانش چیزی بگویید.
۴. به حریم شخصی همسرتان احترام بگذارید
همان‌طور که قبلاً گفتیم، اجازه بدهید اعتماد در رابطه با همسرتان، از شما شروع شود. یکی از راه‌های مهم برای ایجاد اعتماد، این است که به حریم شخصی وی احترام بگذارید و البته انتظار می‌رود او نیز حریم شخصی شما را حفظ کند. حفظ حریم شخصی همسر، یعنی به ایمیل‌‌ها و پیام‌های او زُل نزنید یا این‌که وقتی همسرتان بیرون از منزل است، به او زنگ نزنید تا ببینید چه کاری انجام می‌دهد یا از او توضیح نخواهید که کجاست. اگر اعتنایی به حفظ حریم شخصی همسرتان نکنید، آرامش روانی‌تان از دست می‌رود و دیگر توانایی توقف آنچه را از همسرتان سرمی‌زند، نخواهید داشت.
- البته حفظ حریم شخصی همسر، به این معنی هم نیست که چشم‌پوشی کنید از رفتارهای نامتعارف او، یعنی نشانه‌های هشداردهنده‌ای که به‌تازگی اتفاق افتاده است؛ مانندِ پیام‌های رازآلودی که همسرتان را وادار می‌کند، بدون هیچ دلیل موجهی شام با شما را کنسل کند.
۵. انتظاراتی را که از همسرتان دارید، با او در میان بگذارید
توصیه می‌کنیم در اوایل رابطه‌تان، انتظارات معقول از همسرتان را با او در میان بگذارید. اگر به این توصیه عمل کنید، در صورت ملاحظۀ رفتار غیرمتعارف از او، می‌توانید به‌وضوح تذکر دهید که چطور اعتماد شما را خدشه‌دار کرده است. این توصیه، به‌ویژه وقتی اهمیت می‌یابد که انتظارات شما از شریک زندگی‌تان به‌طور قابل‌توجهی متفاوت است از آنچه روی می‌دهد. طرح انتظارات، به‌ویژه وقتی مسئولیت‌هایی مانند نگه‌داری از کودک را با هم انجام می‌دهید، اهمیت بیشتری دارد.
- اگر تا به حال برای ردوبدل‌کردن انتظارات متقابل‌تان زمانی اختصاص نداده‌اید، در اسرع وقت ترتیب جلسه‌ای را بدهید تا حرف بزنید دربارۀ آنچه به رابطۀ زناشویی‌تان مربوط است. با همسرتان راجع به احساسی صحبت کنید که دربارۀ رفتار او دارید؛ برای مثال ممکن است بگویید: «وقتی دیر به خونه میای، احساس می‌کنم اهمیتی برات ندارم!» با استفاده از این روش و با رعایت احترام، به او بفهمانید که عمل‌کردش چگونه روی شما اثر مخرب دارد. البته حواس‌تان باشد که او را متهم به چیزی نکنید؛ زیرا همسرتان مقابله به مثل خواهد کرد.
با همسری که خیانت کرده است، چگونه رفتار کنیم؟
۱. به او توضیح دهید که چطور اعتمادتان را خدشه‌دار کرده است
اولین مسئله بعد از خیانت، چگونگی رفتار شما با همسری‌ست که اعتمادتان را تضیف کرده است. مانند مورد قبلی، باید احساس‌تان را دربارۀ خیانت همسرتان به زبان بیاورید؛ البته بدون این‌که تنفر خود را نشان دهید. به هر حال از آن‌جا که همسرتان تعمداً شما را آزرده است، باید آرامش‌تان را حفظ کنید؛ زیرا ممکن است احساساتی شوید و دعوا راه‌بیفتد؛ به‌ویژه اگر مرتکب عملی شده که به‌وضوح خلاف عرف و شرع است.
- ممکن است مکالمه را با گفتن این کلمات شروع کنید: «باید حرف بزنیم. دوست ندارم دربارۀ جایی که بودی، به من دروغ بگی.» با ردوبدل‌کردن این چند کلمه، ناراحتی خودتان را نشان دهید؛ اما اجازه ندارید که داد و بیداد راه‌بیندازید.
۲. به همسرتان فرصتی برای جبران بدهید
خیانت شکل‌های متفاوتی دارد و از دروغ‌گفتن تا بی‌اعتنایی به تعهدات بین زوجین را شامل می‌شود. به شما بستگی دارد که رفتار خیانت‌کارانۀ همسرتان را چگونه قضاوت کنید. به هر حال به نسبت اهمیت مسئله، باید فرصت منطقی دیگری به او بدهید تا اعتماد سلب شده را بازگرداند.
- سعی کنید تنبیهی برای همسرتان در نظر بگیرید که با خیانتش تناسب داشته باشد؛ مثلاً اگر او را در حالی غافل‌گیر کرده‌اید که قصد ارسال پیام محبت‌آمیز به یکی از همکاران خانمش داشت و قسم می‌خورد که چنین کاری نکرده است، منطقی به نظر می‌رسد که او را از رفتارهای صمیمانۀ بین زوجین محروم کنید. این روند را ادامه دهید تا وقتی که مطمئن شوید، به تنها شخصی که علاقه دارد، شما هستید.
۳. وقت مشاوره بگیرید
اگر به تنهایی قادر نیستید که اصل ماجرا را کشف کنید و در عین حال حفظ زندگی برای‌تان اهمیت دارد، حتماً به مشاور مراجعه کنید. مشاوران خانواده به همسرتان کمک می‌کنند تا بتواند اعتماد ازدست‌رفته را بازیابد.
- وقت‌گرفتن از مشاور، نباید باعث خجالت شما بشود. بسیاری از زوج‌ها از مشاوران حرفهای برای مسائل مختلف زناشویی کمک می‌گیرند. این حقیقت که در مواقع ضروری، دوست دارید فردی کمک‌تان کند، باید موجب خوشحالی‌تان شود؛ بنابراین دست دست نکنید.
- اگر همسرتان شرایط بغرنجی برای‌تان فراهم کرده و اعتماد مجدد به او برای شما ممکن نیست، به پایان‌دادن رابطه‌تان فکر کنید. تکرار می‌کنیم که داشتن رابطۀ خوب، بدون اعتماد امکان‌پذیر نیست. اگر همسرتان درصدد جبران خیانتی نیست که مرتکب شده و حتی آن را تکرار می‌کند، ادامۀ زندگی ایدۀ خوبی نیست.
)