به بلندای آذر

بوی نارنگی و خرمالوها که توی خانه‌ها پیچیده، یعنی به شب‌های بلند ماه آذر رسیدیم. درست که برفی در کار نیست؛ اما سوز و سرمای هوا می‌گوید که زمستان در پیش است و باید آمدۀ برف‌ریزان بشویم. آذرماه امسال، تقریباً هم‌زمان با ماه بهجت‌آفرین ربیع‌الاول است و مراسم شب یلدا را در ربیع‌الثانی برگزار خواهیم کرد. اگر می‌خواهید برای برنامه‌های این ماه ایده بگیرید، همراه ما باشید. 

چهار آذر: درگذشت بانی مدارس استثنایی در ایران (1345 ش)

«جبار باغچه‏بان»، سال 1264 شمسی در قفقاز به دنیا آمد و پس از اتمام تحصیلات، در یک مدرسه در ایروان به تدریس مشغول شد. پس از مدتی با تجارب فراوانبه ایران آمد و سال 1303، اولین کودکستان ایرانی را به‌نام «باغچۀ اطفال» در تبریز تأسیس کرد. در همان سال، سه کودک ناشنوا نیز در این مدرسه ثبت‏نام کردند و این آغازی بود برای تلاش باغچه‏بان تا بتواند سخن‌گفتن را به این کودکان بیاموزد. او همچنین اولین مدرسۀ کودکان ناشنوا را، سال 1312 در تهران تأسیس کرد و  این مبتکر پرتلاش، باعث شد ناشنوایان کشور نیز با دنیای اطراف خود و انسان‏های دیگر تماس برقرار کنند. همچنین اختراع تلفنی برای استفاده کر و لال‏ها و تأسیس مکتب نسوان برای آموزش دختران نیز از دیگر ابتکارات اوست. وی سال 1322، جمعیت حمایت از کودکان کر و لال را تأسیس کرد و کتاب‏هایی از قبیل اسرار تعلیم و تربیت، الفبای آسان، برنامۀ کار آموزگار، زندگانی کودکان و رباعیات باغچه‏بان را به نگارش درآورد. او سرانجام، چهارم آذر سال 1345، در 81سالگی در تهران دار فانی را وداع گفت.

پیشنهاد مطالعه: کتاب زندگی‌نامۀ باغچه‌بان با مقالۀ «جبار باغچه‌بان، بنیان‌گذار نخستین‌های نمایش کودک در ایران» به قلم «منوچهر اکبرلو».

دهم آذر: آغاز هفتۀ وحدت

چون روز ولادت پیامبر اکرم6 طبق روایات شیعه، هفدهم ربیع‌الاول و طبق روایات برادران اهل سنت، دوازدهم این ماه است و برگزاری دو جشن چندان خوشایند نیست؛ بنابراین ششم آذر 1360 طی پیامی از طرف قائم مقام رهبری، روزهای دوازدهم تا هفدهم ربیع‌الاول هر سال قمری «هفتۀ وحدت» اعلام شد تا در ایران و سراسر جهان اسلام، با تشکیل اجتماع و کنگرۀ اسلامی و جشن، ضمن تحکیم وحدت و برادری اسلامی، به پیش‌برد انقلاب جهانی اسلام کمک شود. از آن زمان تاکنون در ایران و دیگر کشورهای اسلامی، هفتۀ وحدت با شکوه تمام برگزار می‌شود.

پیشنهاد: در این هفته جشن برگزار کنید و مراسم‌ها را محدود به روز ولادت نکنید.

یازده آذر: روز جهانی لغو بردگی(2 دسامبر)

همه‌ساله چنین روزی به‌نام روز «لغو نظام بردگی» در جهان گرامی داشته می‌شود. امروزه مفاهیم قبلی بردگی مثل استعمار کهنه یا نظام برده‌داری برچیده شده؛ اما مفاهیمی چون استعمار نوین به وجود آمده است. روابط کارگر و کارفرما در عصر جدید، وجود شرکت‌های چندملیتی، وجود کشورهای شمال و جنوب، بازاربودن کشورهای جنوب برای کشورهای شمال و... همگی از مسئله‌ای حکایت می‌کنند که به آن، بردگی در نظام جدید اطلاق می‌شود.

شانزدهم آذر: روز دانشجو

در ایران، شانزدهم آذر «روز دانشجو» نام‌گذاری شده است. این روز، یاد سه دانشجو (مصطفی بزرگ‌نیا  و احمد قندچی، هوادار حزب تودۀ ایران و مهدی شریعت‌رضوی، هوادار جبهۀ ملی ایران)گرامی داشته می‌شود که هنگام اعتراض به دیدار رسمی «ریچارد نیکسون»معاون رئیس‌جمهور وقت ایالات متحدۀ آمریکا و همچنین از سرگیری روابط ایران با بریتانیا، در تاریخ ۱۶ آذر ۱۳۳۲ شمسی (حدود چهار ماه پس از کودتای ۲۸ مرداد همان سال) در دانشگاه تهران کشته شدند.

پیشنهاد: به دانشجوهایی که می‌شناسید این روز را تبریک بگویید و کتاب «دانشجو باید سیب‌زمینی نباشد» را هدیه بدهید. این کتاب مجموعه‌سخنان مقام معظم رهبری دربارۀ وظایف دانشجوست.

بیست آذر: روز جهانی کودک و تلویزیون (11 دسامبر)

با ورود تلویزیون به خانه، خانواده بُعد جدیدی یافته، آن را از محلی تنها برای استراحت، صرف غذا و... خارج کرده و به سازمانی بدل نموده که می‏توان در آن آموخت، جهان را تماشا کرد و نیازهای فرهنگی را برآورده ساخت. در این میان، کودکان تأثیر بیشتری از تلویزیون می‏گیرند. افزایش آگاهی کودکان در زمینه‏های گوناگون، تشویق آنان به کارهای خوب با نمایش مهربانی، سخاوت و...، گسترش برنامه‏های آموزشی، ترویج و آموزش ارزش‏های اجتماعی و دینی، معرفی روش‏های دوست‏یابی و حفظ دوستی، از جمله کارکردهای مثبت تلویزیون است؛ اما کنار این موارد مثبت، کارکردهای منفی این رسانۀ همگانی نیز، درخور تأمل و تفکر است. مسئولان و تهیه‏کنندگان تلویزیون، همیشه باید در نظر داشته باشند برنامه‏هایی که ویژه کودکان ساخته می‏شود، به صورت الگو بین مخاطبان مطرح خواهد شد؛ از این ‏رو کوشش برای تأثیر مثبت نهادن در کودکان با ساخت برنامه‏های آموزنده، امری ضروری و اجتناب‏ناپذیر است.

پیشنهاد: برای فرزندان، ساعت تماشای تلویزیون را برنامه‌ریزی کنید. همچنین جلد پنجم کتاب «من دیگر ما»، نوشتۀ «حجت‌الاسلام عباسی ولدی» را مطالعه کنید که به این موضوع پرداخته است.

سی آذر: شب یلدا، طولانی‌ترین شبِ سال

شب یَلدا یا شب چلّه، بلندترین شب سال در نیم‌کرۀ شمالی زمین است. این شب به زمان بین غروب آفتاب از سی‌ام آذر (آخرین روز پاییز) تا طلوع آفتاب در اول ماه دی (نخستین روز زمستان) اطلاق می‌شود. ایرانیان و بسیاری دیگر از اقوام، شب یلدا را جشن می‌گیرند. این شب در نیم‌کرۀ شمالی، با انقلاب زمستانی مصادف است و برای همین از آن به بعد، طول روز بیشتر و طول شب کوتاه‌تر می‌شود. یلدا و جشن‌هایی که در این شب برگزار می‌شود، یک سنت باستانی است. مردم روزگاران گذشته که کشاورزی، بنیان زندگی آنان را تشکیل می‌داد و در طول سال با سپری‌شدن فصل‌ها و تضادهای طبیعی خوی داشتند، بر اثر تجربه و گذشت زمان، توانستند کارها و فعالیت‌های خود را با گردش خورشید و تغییر فصول و بلندی و کوتاهی روز و شب و جهت و حرکت و قرار ستارگان تنظیم کنند.

حوالی آسمان

در این ماه، ایام عزای اهل بیت به پایان رسیده و اعیاد بزرگی، هم‌چون ولادت حضرت رحمت‌ للعالمین پیامبر اکرم6، ولادت امام جعفر صادق7، ازدواج پیامبر با حضرت خدیجه و آغاز ولادت واقع شده است. شایسته است با برگزاری جشن و سرور این اعیاد، مراسم عزای شهادت امام حسن عسکری7 را هم بپا داریم.

کدبانوی کی بودی؟

سرمای این ماه بیشتر از قبل است و خشک‌بودن هوا، ممکن است موجب بروز بیماری بشود. در خانه از بخور سرد استفاده کنید. زنجبیل و مرکبات را وارد سبد غذایی خانواد کنید. شب پایانی این ماه، شب یلداست. این مراسم باستانی، بهانه‌ای برای جمع‌شدن خانواده و فامیل دور هم است. پذیرایی‌ها را ساده کنیم و در طول مهمانی، تلفن همراه را کنار بگذاریم.

خانومی که شما باشی!

دست به کار شوید و تا دیر نشده، برای زمستان یک پاپوش ببافید. انواع طرح و مدل‌های آن در اینترنت موجود است و می‌توانید به راحتی این کار را انجام دهید. خشکی هوا، ممکن است باعث ترک‌خوردن پوست دست و صورت بشود. با کرم‌های بادام، پوست خود را مرطوب نگه‌دارید و شب‌ها قبل از خواب، نزدیکِ بینی را روغن بنفشه بزنید که در طول خواب، تنفس راحتی داشته باشید.