نوع مقاله : کلید
علی‌اکبر مظاهری
گفته و پرسیده‌اند: «پاییز که گذشت و وارد زمستان شدیم، اندک اندک از نشاطم کاسته شد و اکنون دلم گرفته و احساس افسردگی و دل‌مردگی می‌کنم. آنچه بیشتر آزارم می‌دهد، اندوهی‌ست که در دلم لانه کرده و شادمانی‌ام را ربوده است. تحمل این اندوه بی‌دلیل، برایم دشوار است. چه کنم؟»
تحلیل مسئله:
در ابتدای زمستان روزها کوتاه می‌شود و آسمان گاهی ابری می‌گردد، نور کمتری به زمین می‌تابد. هوا نیز سرد می‌شود؛ از این‌رو انرژی کمتری به زمین و آدمی می‌رسد و همین، باعث افسردگی خفیفی می‌گردد.
همگان این افسردگی ملایم را احساس می‌کنند؛ اما کسانی که زمینه‌ی پذیرش اندوه و افسردگی را دارند، آن را بیشتر لمس می‌کنند و گاهی آسمان دل‌شان ابری می‌شود و قطره‌های اشک، در چشمان‌شان می‌نشیند.
اینک پاسخ به پرسش و بیان راهکارهایی برای عبور از این حالت ناخواستنی:
1. خود را نورافشانی کنید
در تابش آفتاب قرار گیرید؛ راه‌رفتن در آفتاب، خوابیدن زیر نور آفتاب، ورزش در آفتاب، دریافت آفتاب از در و پنجره و باز گذاشتن درها و پنجره‌ها.
یک دسته کلید است به زیر بغل عشق
از بهر گشاییدن ابواب رسیده
(مولوی، دیوان شمس)
همچنین پرده‌ها را کنار بزنید، در سایه و تاریکی نمانید و تا می‌توانید، از نور و انرژی خورشید استفاده کنید.
2. ورزش کنید
ورزش، در زدودن این حالت نامطبوع و ایجاد نشاط بسیار مؤثر است. هر نوع و هر مقدار از ورزش مفید است؛ اما ورزش عرق‌ریزان، تأثیری معجزگون دارد.
3. فعالیت کنید
بیکار نمانید، راکد نشوید، از خود کار بکشید و خود را به جنبش و جوشش وادارید. بیکاری و رکود، خمودگی می‌آورد و کوشش و خروش، شادابی می‌زاید و امید می‌افزاید.
4. نوشیدنی‌های گرم بنوشید
به تکرار، نوشیدنی‌های گرم ـ بلکه نزدیک به داغ ـ بنوشید. انواع چای، دم‌نوش‌ها، قهوه و هر نوشیدنی‌ای را که دل‌پسندتان است، دم به دم بنوشید.
6. تنها نمانید
بخش عمده‌ای از تنهایی‌تان را با کسانی پر کنید که دوست‌شان دارید؛ کسانی مثبت‌اندیش و امیدمند.
۷. اخبار نشنوید و نبینید
بنیان نخستین رسانه‌های خبری را بر سیاه‌نمایی نهاده‌اند. این رسانه‌ها، در نشر اخبار و مطالب نگران‌کننده و دلهره‌آور، حریص‌اند و به پخش خبرها و مسائل آرامش‌بخش و امیددهنده، بی‌رغبت.
تا جای ممکن، از تیر‌رس اخبار بگریزید. اگر ناچارید یا دوست دارید که از اخبار باخبر باشید، هر شبانه روز فقط یک‌بار کافی‌ست.
۸. فیلم‌های اندوهناک نبینید
بسیاری از فیلم‌ها و سریال‌ها، اندوه‌افکن و ناامید‌کننده‌اند. تأثیر فیلم، تدریجی و سِرُم‌گونه است. سرم مسموم، جسم آدمی را مسموم می‌کند و فیلم‌های یأس‌آلود، جان آدمی را. البته خودتان فیلم‌های مثبت و امیدبخش را انتخاب کنید و ببینید.
۹. کتاب‌های مثبت بخوانید
کتاب‌ها نیز، مانند فیلم‌ها و اخبارند؛ با این‌ها هم مانند آن‌ها رفتار کنید.
۱۰. انس‌تان را با خدا صمیمی‌تر کنید
به دامان پرمهر خداوند بیشتر پناه ببرید. یادمان باشد که: «ألا بِذِکرِاللهِ تَطمَئِنُ القُلُوب؛ دل‌ها با یاد خدا، اطمینان و آرامش می‌یابند.»
این راهکارهای دهگانه را به‌مدت دوهفته انجام دهید. ان‌شاءالله حال‌تان خوب می‌شود. پس از آن اگر باز آثاری از این افسردگی زمستانی در جان‌تان باقی بود، بگویید تا راهکارهای دیگری ارائه دهیم.
پس از یک هفته
پس از آن‌که پاسخ آن خواننده‌ی عزیزمان را درباره‌ی افسردگی زمستانی دادیم، اکنون گفته و پرسیده‌اند: «راهکارهای‌تان را دارم عمل می‌کنم و ـ خدا را شکر ـ حالم خیلی بهتر شده است. یکی از راه‌ها، نخواندن مطالب منفی و ناامیدکننده است. این را کامل عمل کردم و در بهبود حالم مؤثر بود. راه دیگر این است که مطالب امیدبخش بخوانم؛ اما نمی‌دانم چه بخوانم! لطفاً یک کتاب مثبت، امیدبخش و راه‌گشا معرفی کنید.»
پاسخ ما
مرحبا به شما که راهکارها را عمل کردید و الهی شکر که حال‌تان بهتر است!
با پشت‌کار، راه را ادامه دهید تا این افسردگی را از جان‌تان بیرون برانید و کاملاً شاداب شوید؛ ان‌شاءالله!
اما معرفی کتاب
کتاب «آیین زندگی»، نوشته‌ی «دیل کارنگی» را بخوانید. این کتاب، جان‌مایه‌ی ارجمندی‌ست برای زدودن اندیشه‌های منفی و ایجاد افکار مثبت؛ نیز راهکارهایش برای برون‌رفت از تنگ‌ناها، بسیار مؤثر است. این کتاب را مترجمان پرشماری ترجمه کرده‌اند و ناشران متعددی منتشر نموده‌اند. از مترجم و ناشری نام نمی‌بریم. برخی از ترجمه‌ها بهتر است. برخی از مترجمان و ناشران، آن را کوتاه و خلاصه کرده‌اند. شما متن کامل را بخوانید.
قابل دانلود از اینترنت نیز هست. فایل صوتی آن نیز در اینترنت، موجود و قابل دانلود است.
تذکر
یادتان باشد که نویسنده این کتاب، غیرمسلمان و غیرایرانی است.
پس از دو هفته
خواننده‌ی ارجمندی که قبلاً درباره‌ی افسردگی زمستانی مشاوره کردند، اکنون گفته و پرسیده‌اند: «همه‌ی راهکارها را عمل کردم. الآن حالم خوب شده است و آن حالت رنج‌بار، دیگر وجود ندارد. آیا لازم است باز هم راهکارها را ادامه دهم؟»
پاسخ ما
به شما آفرین می‌گوییم که چنین پشت‌کار دارید و برای تحصیل سلامت و سعادت خود کوشا هستید!
اما پاسخ پرسش
راهکارهای‌مان هیچ‌کدام مانند دارو نبود که با بهبودی حال‌تان رهاشان کنید؛ نیز هیچ‌یک تاریخ مصرف نداشت که با شاداب شدن‌تان، تاریخ مصرفش تمام شود. همه‌ی آن راهکارها، همیشه مفیدند؛ نیز برای بهتر شدن حال و رشد روانی و جسمانی کارساز هستند.
دریافت بیشتر نور و انرژی خورشیدی، ورزش، فعالیت جسمانی، نوشیدن نوشیدنی‌های شادی‌بخش، معاشرت با مثبت‌اندیشان، نشنیدن خبرهای سیاه، ندیدن فیلم‌های اندوه‌بار، خواندن کتاب‌های امیدبخش، تقویت معنویت‌های روحی و تقویت ارتباط با خداوند (که همگی از راهکارهای‌مان بودند)، همیشه مفید و مطلوب‌اند؛ بنابراین راه را ادامه دهید و راهکارها را همچنان عمل کنید؛ اما از این پس نه فقط برای درمان، بلکه برای فربه‌کردن جان.
خداوند سبحان یاورتان باد!
ذکر نکته‌ای بایسته
افسردگی، شدت و ضعف دارد. افسردگی این خواننده‌ی عزیزمان، که ـ بحمدالله ـ به‌راحتی زدوده شد، افسردگی عمیقی نبود؛ بلکه اصلاً افسردگی به‌معنای بیماری عصبی و روانی نبود؛ یک پژمردگی موقت و تغییر حالت فصلی بود. شایسته و بلکه بایسته است بدانیم که درمان برخی افسردگی‌ها، ممکن است نیازمند راهکارهای بیشتر و زمان بلندتر باشد؛ حتی گاهی نیاز به دارو‌درمانی‌ست که باید به مدد پزشک متخصص اعصاب و روان انجام گیرد.
)