نوع مقاله : گزارش
گزارشی از همایش زن غربی، ساختار اشتغال و سرمایه‌ی اقتصادی
اشتغال زنان، یکی از موضوعات چالش‌برانگیز جامعه بوده است. زنان چه در ایران و چه در جوامع غربی، وارد بازار کار ش؛ده‌اند اما آثار مثبت، آسیب‌ها، منشأ میل زنان به اشتغال، دلایل اصرار بر بودن در متن جامعه و بسیاری از موضوعات دیگر مربوط به اشتغال بانوان، هنوز در پس پرده‌ای از ناآگاهی قرار دارد. جامعۀالزهرا، بزرگ‌ترین حوزه‌ی علمیه‌ی خواهران، در پنجمین نشست از سلسله‌نشست‌های «زن غربی» به مسئله‌ی «زن غربی، ساختار اشتغال و سرمایه‌ی اقتصادی» پرداخته است. «حجت‌الاسلام و المسلمین علی غلامی»، سخنران این همایش بوده که در گزارش زیر، سخنان ایشان را می‌شنویم تا بیشتر درباره‌ی اشتغال، زن غربی و شرقی و سیاست‌های پشت پرده بدانیم.
مسئله‌ی فمنیسم در ایران، مسئله‌ی فرهنگ است
حدود چهل‌درصد درآمدهای اقتصادی در کشورهای صنعتی، حاصل کار خانگی‌ست؛ اما دلیل روی‌آوردن زنان به کارهای دفتری و عدم میل آنان به کار خانگی، این است که آنان نسبت به مردان، تلقی مثبت‌تری درباره‌ی فعالیت‌های یک‌نواخت دارند؛ از این رو مسئولان امر برای جذب نیرو در امور یک‌نواخت دفتری، سراغ بانوان رفته و اولویت را بر آن‌ها قرار می‌دهند. به دلیل هزینه‌ی بالای خرید خانه و ماشین در کشورهای غربی، خرید خانه و ماشین در این جوامع از طریق وام‌های کلان انجام می‌شود؛ از این رو افراد با دریافت وام‌های سنگین به‌مدت طولانی بدهکار حکومت خود هستند و باید در اختیار آن باشند. چالش‌های غرب با بحث اشتغال زنان، متفاوت با وضعیت جوامع شرقی و اسلامی مانند ایران است. کلیساها در غرب، مهم‌ترین مخالفان اشتغال زنان بودند؛ چون آنان را اغواگر می‌دانستند؛ اما با گذشت زمان به دلیل کمبود نیروی انسانی و مشکلات ناشی از جنگ جهانی، زنان در غرب وارد جامعه‌ی کار شدند؛ ولی در جامعه‌ی ایرانی، زنان برای کسب اعتبار و سرمایه‌ی اجتماعی وارد بازار کار می‌شوند. وی با بیان این‌که افزایش قدرت اشتغال و درآمدزایی زنان سبب افزایش توقعات آنان شده و از طرفی مسئله‌ی فمنیسم در کشورهای غربی مسئله‌ی اقتصاد است نه فرهنگ، گفت گواه این مسئله این است که هر گاه وضعیت اقتصادی زنان در غرب بهبود یافته، جنبش فمنیسم افول کرده؛ اما در ایران این مورد، مسئله‌ی فرهنگ است.
دوگانه‌های متضاد غرب
متأسفانه امروزه اشتغال برای تأمین نیازهای ضروری خانوار نبوده و بخشی از هویت مصرفی بشر امروزی‌ست؛ اختلاط میان زن و مرد، امروزه در محیط کار بیشتر شده و خروجی نظام فعلی تربیتی آموزش و پرورش و تولیدات رسانه‌ای کشور، فردی عفیف، متقی و متخصص نیست و افراد پس از گذراندن دوره‌های طولانی تحصیل و تن‌دادن به سختی‌های کنکور، برای رهایی از حس بی‌فایده‌بودن سراغ کارهایی غیرمرتبط با تحصیل خود می‌روند. فرهنگ غرب در مواجهه با احکام اسلامی، دچار دوگانه‌های متضادی‌ست و یک نمونه این است که با تعدد زوجات مقابله می‌کند و هم‌جنس‌گرایی را می‌پذیرد! اگر تبعیض مثبت به نفع زنان انجام شود، کار پسندیده‌ای شمرده می‌شود؛ اما اگر به مرد به‌واسطه تکالیف بیشتر، امتیاز و حقوق بیشتری داده شود، ناپسند شمرده می‌شود. عضو مرکز تحقیقات زن و خانواده عنوان داشت: «فضای آموزشی و دانشگاهی آمریکا، مملو از تبعیض‌های یک‌طرفه و فاحش به نفع خانم‌هاست. در سبک زندگی غربی، زن و شوهرها ابتدای هفته از هم خداحافظی می‌کنند و برای کار به دیگر کشورهای عضو شینگن می‌روند و در این مدت، بدون هیچ حدی با شریک‌های جنسی خود هستند.»
زنانِ مردانه‌خو
براساس مستندات به دست آمده، در کشورهای غربی زنان هورمون‌های مردانه مصرف می‌کنند تا با نزدیک‌شدن به قابلیت‌های مردانه، بتوانند در جایگاه‌های بالای سیاسی قرار گیرند. در دنیای مدرن امروز، انسان چیزهایی را به دست آورده و چیزهایی را نیز از دست داده است؛ مثلاً احساس آزادی در زنان تقویت شده؛ اما از همیشه بدبخت‌تر شده‌اند! چراکه نیروی آنان برای انجام تعهدات سخت و شکننده‌ی کاری کاهش یافته که با روحیات زن سازگار نیست و آرامش خود را از دست داده‌اند. اشتغال زنان، چنان آنان را درگیر کرده که حتی از رسیدگی به رشد، روحیه و پیش‌برد امور تربیتی فرزند خود بازمانده‌اند. در غرب اغلب شغل‌هایی را که تمایل مردان برای اشتغال به آن‌ها کمتر است (مانند رفته‌گری شهرداری‌ها، گارسونی رستوران‌ها و کارگری کارخانه‌ها)، به زنان می‌دهند. در اصل پروژه‌ی اقتصادمحور «جنبش فمنیستی»، برای درخدمت‌گرفتن نیروهای کار ارزان و پرکار زنان بوده است.
جامعه‌یث ایرانی به سمت فمنیسم می‌رود
زن کامیون‌سوار، زن قصاب و زن تعمیرکار ایرانی را، چندین‌بار از صداوسیمای جمهوری اسلامی نشان می‌دهند و این‌گونه، زنان جامعه را به این سمت‌و‌سوها سوق می‌دهند! در نظام اسلامی، اشتغال زنان به شغل‌هایی مخالف با شأن آنان صحیح نیست. برای زنان باید موقعیت‌های شغلی مناسب فراهم شود؛ نه این‌که به هر قیمتی شاغل شوند. در عرصه‌ی اشتغال به نظر می‌رسد حضور زنان به اقتصاد خانواده کمک می‌کند؛ اما عملاً این‌گونه نیست و اشتغال آنان، هزینه‌های مصرفی و تجملی خانواده را ارتقا می‌دهد؛ براساس تحقیقی که در کشور آلمان صورت گرفت، به دست آمد که هشتاددرصد درآمد زنان، صرف هزینه‌هایی می‌شود که اگر آنان شاغل نبودند، به خرید آن‌ها روی نمی‌آوردند. براساس تحقیقات به دست آمده، اشتغال زنان غربی در ارتش و پلیس، آنان را درباره‌ی جنیست خود ناراضی کرده است. شعار‌های فمنیستی در جمهوری اسلامی ایران هم، در حال اجراست و تازه‌ترینش، این است که نماینده‌ها بر سر این مسئله به توافق رسیده‌اند تا از دوره‌های بعدی، سی‌درصد نمایندگان مجلس را زنان تشکیل دهند.
فاطمه دولتی
)