نوع مقاله : نگاه

10.22081/mow.2018.65884

از مدونا تا دختران خیابان انقلاب

فاطمه دولتی

«من که این‌جا ایستاده‌ام، یک پادری هستم؛ درواقع یک هنرمند زن. اوایل کارم، جنسیت برایم مهم نبود. فقط می‌خواستم خواننده باشم... فکر می‌کردم قاعده و محدودیتی (مرتبط با جنسیت) وجود ندارد؛ اما اشتباه می‌کردم. اگر پسر هستید، قانونی برای شما نیست؛ اما اگر دختر هستید، باید تابع قوانین بازی باشید. این بازی چیست؟ این‌که اجازه دارید زیبا، بامزه و جذاب باشید؛ اما زیاد خودتان را باهوش جلوه ندهید. از خودتان اندیشه نداشته باشید؛ دست‌کم اندیشه‌ای که خلاف روال رایج باشد؛ یعنی به شما اجازه می‌دهند که مثل زنان خیابانی لباس بپوشید و مردان مثل شیئ با شما برخورد کنند و حتی در این کار اختیاری از خود ندارید؛ باید همان چیزی باشید که مردها از شما می‌خواهند!...»

شاید باورش سخت باشد، اما نوشته‌ی بالا بخشی از صحبت‌های «مدونا لوئیس چیکونی»، خواننده‌ی آمریکایی‌ست؛ یکی از زنان مشهور جهان که در اواخر سال 2016 میلادی، جایزه‌ی زن سال را از مجله‌ی بیلبورد دریافت کرد. او در سخنرانی پس از دریافت جایزه، پرده از مسائلی برداشت که نه‌تنها برای دوست‌دارانش ناگوار بود، بلکه آمریکا و جهان را متعجب کرد. این خواننده‌ی مشهور آمریکایی که بسیاری او را جزء زنان خوشبخت جهان می‌دانند، با چشمانی پر از غم و با حالتی که نشان از درد و رنج داشت، از خاطرات تلخ خود در ابتدای فعالیت هنری گفت؛ یعنی سال ۱۹۷۹، زمانی که جوانی ۲۱ساله بود و وارد بازار هنری نیویورک شد؛ تجربیاتی از چاقوکشی و تجاوز به او روی یک پشت‌بام و حمله به منزلش تا رفتن به آتلیه‌ی مجلات هرزه‌نگار، برای امرار معاش و از رویارویی با سوءاستفاد‌ه‌های بی‌امان که در طول فعالیت هنری‌اش ـ در جایگاه یک زن ـ تحمل کرده بود.

مدونا که نمونه‌ی بارز جامعه‌ی زنان آزاد غرب است و جایزه‌ی زن سال را در دستان خود دارد، آن‌قدر از جایگاه خویش برای یک زن ناراضی بود که تمام رشته‌های غرب برای ترویج بی‌عفتی، بی‌حجابی و ولنگاری را پنبه کرد. هر عقل سلیمی بعد از شنیدن حرف‌های مدونا، به این موضوع فکر می‌کرد که اگر انتها و نتیجه‌ی شوآف برای مردان و خوش‌رقصی در کسوت یک خواننده این است، پس برای داشتن حس خوشبختی و ارزشمندی، باید سراغ راه دیگری رفت! مدونا در ادامه‌ی صحبت‌هایش، به این نکته اشاره کرد: «نباید سن تو بالا برود! درواقع خوانندگان زن در آمریکا، از میان‌سالی با چالش‌های بیشتری نیز مواجه می‌شوند؛ این‌که سن‌تان بالا برود، یک گناه محسوب می‌شود، دائماً به شما انتقاد می‌کنند، تهمت می‌زنند و هرگز اجازه نمی‌دهند در رادیو بخوانید.»  حرف‌های مدونا، حرف‌های یک زن بود؛ زنی که تمامِ عمرش را صرف دیده‌شدن کرده و حالا در 58سالگی، خود را همچون دختران هجده‌ساله آرایش می‌کند؛ چون می‌داند جذابیت و ارزش او برای مردان و جامعه، بسته به ظاهر، اندام و صدای اوست که اگر یکی از این ویژگی‌ها را از دست بدهد، دیگر محبوب نخواهد بود و برای همیشه فراموش می‌شود.

مدونا، همه‌ی آنچه غربی‌ها نسخه‌اش را برای زنانِ ایران می‌پیچند، دارد؛ او حجابی ندارد که محدودش کند، دینی مانند اسلام ندارد که دست و پایش را ببندد، حیا و عفت و خانواده و اذن پدر و همسری در کار نیست که مانع پیشرفتش شود؛ اما واقعاً چرا مدونا خوشحال نیست؟ چرا هنگام دریافت جایزه، تصمیم می‌گیرد خود را مقابل دنیا تحقیر کند و بگوید: «من یک پادری هستم!» مدونا از پیرشدن هراس دارد، چون برایش مساوی با فراموشی‌ست؛ اتفاقی که در دین و کشور ما دقیقاً عکس آن رخ می‌دهد. در ایران و دین اسلام هرچه سنِ زن بالا برود، ارزش و احترامش بیشتر می‌شود. در احادیث و آیات فراوان، به احترام موسپیدان توصیه شده و برای همین وقتی هنرمندانِ زن جامعه ما به میان‌سالی می‌رسند، مردم بیش از گذشته برای‌شان اعتبار قائل‌اند. آنان در جشن‌ها، و‌یژه‌برنامه‌ها و در خانواده و اجتماع جایگاهی ویژه دارند. مدونا، الگوی تمام‌عیار زن موفق غربی‌ست؛ زنی که در اوج شهرت و محبوبیت از تجاوزها، آزارها و ناامنی‌ها دل‌گیر است و با صدایی محزون، لطمه‌هایی را فریاد می‌زند که بر روح و جسمش وارد شده.

مدونا تنها نیست

«لیدی گاگا» خواننده‌ی مشهور دیگر نیز، سال ۲۰۱۴ در برنامه‌ی «هاوارد استرن» گفت که در نوجوانی به او تجاوز شده است. به‌تازگی جنبشی به‌نام «من هم همین‌طور» در فرانسه راه افتاده که زنان را دعوت به افشای آزار و اذیت‌های جنسی اعمال شده بر آنان می‌کند. از طرفی در یک همه‌پرسی که از سوی مؤسسه‌ی «ای‌فوپ» صورت گرفته، بیان شده که از هر هشت زن در فرانسه، به یک نفر تعرض شده است. آمار زنانی که در فرانسه ادعا کرده‌اند مورد آزار و اذیت جنسی قرار گرفته‌اند، در سه ماه آخر سال 2017، نسبت به همین زمان در سال 2016، 31درصد افزایش یافته ‌است.

باربی‌ها در ارتش آمریکا

همیشه شنیده‌ایم که به‌خاطر وجود محدودیت بین روابط زن و مرد، در ایران مردان دائماً تشنه بوده، نیازهای جنسی‌شان تأمین نمی‌شود و به همین دلیل ما با موضوعاتی مانند چشم‌چرانی، تعرض و... روبه‌رو هستیم؛ اما واقعیت فراتر از این‌هاست. امروزه زنان در آمریکا، می‌توانند اغلب مناصب و مسئولیت‌های نظامی را عهده‌دار شوند و دوشادوش مردان به وظایف خود عمل کنند. زنان نظامی آمریکا، حتی به مأموریت‌های مختلف در اقصی نقاط دنیا اعزام می‌شوند و در کشورهایی چون افغانستان، عراق، کره و... حضور دارند. غرب که خود را سردمدار برابری جنسیتی می‌داند، تلاش دارد از زنان در همه‌ی موقعیت‌ها استفاده کند، غافل از این‌که حضور زن در همه‌ی مناصب اجتماعی، نه‌تنها موجب رشد او نمی‌شود، بلکه عزت، شرف، آرامش و زنانگی او را زیر سؤال می‌برد.

شاید گمان کنید حضور زنان در ارتش و میدان جنگ، اثبات برابری جنس زن و مرد باشد؛ اما فراموش نکنید که اسلام دین کامل است و آنچه برای زن در نظر گرفته، جز خیر نیست! براساس آمارهای رسمی منتشرشده از سوی نهادهای رسمی و غیررسمی آمریکا، یک‌سوم زنان نظامی آمریکا مورد آزار قرار می‌گیرند. افزون بر این، 70‌درصد از زنان نظامی نیز، اظهار داشته‌اند که از سوی هم‌قطاران نظامی خود مورد آزار و اذیّت  قرار گرفته‌اند. براساس اظهارنظر زنان نظامی آمریکا، به آنان در ارتش به‌عنوان جنسی پست نگریسته شده و صرفاً به عروسک‌های جنسی برای هم‌رزمان مرد خود مبدل شده‌اند. یک نظامی آمریکایی در همین ارتباط می‌گوید: «ارتش آمریکا به این خاطر زنان را استخدام می‌کند که اسباب خوشی و کام‌جویی مردان را فراهم نماید و آن‌ها را سرحال نگه دارد! در جنگ ویتنام، زنانی استخدام شده بودند که در اختیار سربازان مرد باشند؛ اما در عراق این افراد استخدام نشده‌اند و نظامیان زن، نقش آنان را ایفا می‌کنند.»

نکته‌ی جالب اما واکنش مقام‌های آمریکایی به این موضوع است. سخن‌گوی پنتاگون، توپ را به زمین جامعه‌ی آمریکا انداخته و در اظهارنظری غیرمسئولانه ابراز داشته که تجاوز  به زنان، در ارتش خلاصه نمی‌شود و موضوعی‌ست که در جامعه‌ی آمریکا رواج داشته و مسئله‌ی کلی اجتماعی‌ست. این در حالی‌ست که غرب، همواره در تلاش است تا زنان ایرانی را مورد ظلم نشان دهد و بگوید که جامعه‌ی ایرانی ناامن است و زنان در آن، جایگاهی ندارند. اگر موردی از تجاوز در ایران رخ دهد، رسانه‌های بیگانه هزاران‌بار از آن استفاده می‌کنند تا حقانیت خود و مسئله‌داربودن دین اسلام را اثبات کنند.

در آخر اظهارنظر یک سرباز آمریکایی، مهر پایان بر همه‌ی بحث‌ها می‌زند و نشان می‌دهد که اگر اسلام به حجاب زنان تأکید دارد و اگر به حفظ حریم زن و مرد اصرار می‌ورزد، فقط و فقط برای امنیت، آرامش و سعادت جنس زن است. این سرباز آمریکایی می‌گوید: «وقتی بیرون می‌آییم، زنانی را می‌بینیم که با لباس شنا و نیمه‌لخت در حال تفریح هستند یا در استخرها در حال شنا و یا در حال حمام آفتاب هستند. طبیعی‌ست که این مناظر مردان را اغوا کند.»

پادری نشویم

سیاست‌گذاران و اتاق‌های فکری که این روزها زنان را به فمنیسم تشویق می‌کنند و بودن آن‌ها را در کسوت‌های مردانه افتخار می‌دانند، آن‌هایی که از پیوستن زنان به کمپین چهارشنبه‌های سفید و دختران خیابان انقلاب لذت می‌برند، همان‌ها هستند که روزی برای مدونا، جامعه‌ای آرمانی و رؤیایی ایدئال ساخته‌اند و این روزها در سکوت، شکستن غرورش را به تماشا نشسته‌اند. تا مدونا شدن راهی نیست، حواس‌مان باشد که پادری نشویم!