)
اجتماعی
دبیر شورای فرهنگ عمومی و مسئول کارگروه مد و لباس کشور
صنعت مد و پوشاک اسلامی را متحول می‌کنیم
سال‌هاست که مقوله مد و لباس ایرانی و اسلامی به یک دغدغه تبدیل شده است. دغدغه‌ای که همیشه متوجه بانوان جامعه بوده تا پوشاک عفیفانه و اسلامی برای خود تهیه کنند. صرف‌نظر از تغییر مدیران مختلف در این حوزه که می‌توان گفت اتفاق چشمگیری در این زمینه نیفتاده، باید گفت این حوزه نیاز به تحول اساسی دارد. «سیدمجید امامی» دبیر شورای فرهنگ عمومی و مسئول کارگروه مد و لباس کشور، می‌گوید تلاش شده در حوزه راهبری و سیاست‌گذاری مد و لباس ایرانی اسلامی، برای تعالی همه‌جانبه این مصرف فرهنگی بزرگ، تحول‌هاییی صورت بگیرد. گفت‌وگو با «سید مجید امامی» در زمینه رویکردهای کارگروه مد و لباس را می‌خوانید.
- کارگروه مد و لباس چه اهداف و رویکردهایی را دنبال می‌کند؟
کارگروه ساماندهی مد و لباس، یک کارگروه بین دستگاهی است که دبیرخانه و مسئولیت آن براساس تصویب قانونی در سال1385 در مجلس شورای اسلامی بر عهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار داده شده است. البته به‌دلیل ابعاد مختلف میان‌بخشی، ستادی و منظومه‌وار آن در دولت جدید، آیین‌نامه هیات وزیران آن را در اختیار دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی قرار داد. در دوره جدید فعالیت، سعی شده در حوزه راهبری و سیاست‌گذاری مد و لباس ایرانی اسلامی و تلاش برای تعالی همه‌جانبه این مصرف فرهنگی بزرگ، سه تحول اساسی انجام گیرد.
- از محورهای تحول در کارگروه مد و لباس کشور صحبت کردید. لطفا این تحولات را توضیح دهید؟
محور اول تحول، ضرورت نگاه چندبعدی و منظومه‌وار به حوزه مد و لباس است. یعنی در عین توجه به نظام طراحی، باید به نظام تولید و توزیع نیز عنایت داشت، در عین نظارت، باید به حمایت توجه داشت و در عین توجه به رویکرد حمایتی باید رویکرد هدایتی، الگوساز و پیش‌دستانه داشت.
محور دوم تحول، توجه به ظرفیت‌های مردمی، دانشگاهی و استانی سیاست‌گذاری مد و لباس است. متاسفانه تا پیش از این، ظرفیت بزرگ فعالان مردمی حوزه پوشاک، واحدهای تولیدی و فعالان حجاب، دیده نشده بود و روابط، پایدار نبود یا در استان‌ها کارگروه مد و لباس و فعالیت‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در عرصه مد، پوشاک و کالای حجاب اثری نداشت. البته تلاش کردیم دانشگاه به‌مثابه یک بدنه بزرگ و موثر در نظام طراحی پارچه، طراحی و دوخت و لباس اقوام مورد توجه قرار بگیرد.
متاسفانه ما تأخرهای زیادی در حوزه دانشگاهی، هم آموزش و هم پژوهش در این عرصه داریم و باوجود این‌که هنرستان‌ها هم این رشته‌ها را در حد دیپلم فنی دارند، اما متاسفانه بسیار عقب‌تر از واقعیت‌ها، ظرفیت‌ها و مطالبات بازار و جامعه آموزش می‌دهند. موسسه‌های آموزشی هم نقش جدی دارند که باید به آنها توجه ویژه می‌کردیم.
محور سوم تحول، هوشمندسازی و کارآمدسازی وظایف کارگروه مد و لباس است. مثلا درباره «شیما» که شناسه یکپارچه مد و لباس ایرانی و اسلامی است، عملا اتفاق خاصی نیفتاده بود. سعی کردیم با اتصال شیما به شناسه کالا و اتصال مشوق‌ها و حمایت‌ها در کشور، حتی در موضوع مقابله با قاچاق پوشاک، این شناسه را برای برخی از انواع پوشاک مخصوصا پوشاک اجتماعی گسترش دهیم.
تمام دغدغه‌ها و مشکلات نظارتی ما با برخوردهای فیزیکی و مقطعی به جایی نخواهد رسید، پس باید به صورت هوشمند با معدود مواردی که در طراحی یا تولید، خلاف قانون‌اند، مواجه می‌شدیم. البته در این زمینه نیازمند ارتقا و تدوین قوانین و آیین‌نامه‌های دقیق و ابلاغ به موقع هم بودیم که بعد از 16سال از تاسیس کارگروه، در دوره گذشته بیش از چهار آیین‌نامه مهم وزارتی ابلاغ شد. آیین‌نامه ضوابط طراحی و تولید پوشاک اجتماعی بانوان، به صراحت اعلام کرد که در حوزه بالاپوش(مانتو و پالتو)، سرپوش(چادر، مقنعه، روسری و شال) و پای‌پوش (شلوار)، چه مواردی طبق قانون خلاف است و برخورد و نظارت نهادهای نظارتی را به‌صورت سلیقه‌ای نخواهیم داشت، بلکه تابع یک قانون دقیق واحد نظارت‌ها بر بازار و طراحان انجام می‌شود.
کنار اینها باید به تحول اساسی در آیین‌نامه جشنواره مد و لباس فجر اشاره کنم که آن را از یک جشنواره صرفا هنری به یک جشنواره جدی پوشاک تبدیل کرد. ما سه‌گانه طراحان، ویژندها یا صنعت و تولید و البته رسانه را باید کنار هم بنشانیم و اگر این کار را انجام ندهیم، نمی‌توانیم ابتکار عمل را در نظام مد و پوشاک در کشور بعد از یک انفعال صد ساله در دست بگیریم. یعنی یک قرن است که متاسفانه شاهد از دست رفتن ابتکار عمل نظام فرهنگی در عرصه پوشاک هستیم. متاسفانه بسیاری از لباس‌ها، طرح‌ها و پوشاک سنتی ما که کارآمدی بالایی داشت و موافق طبع و محیط‌زیست، ملی و مستقل بود، براساس الیاف و نساجی داخل تولید می‌شد، جای خود را به بازار مکاره پوشاک قاچاق داد. بسیاری از این لباس‌ها و پوشاک که در جامعه عرف شده و گریزی هم از آنها تا سال‌های آینده نیست، اساسا و رسما وارداتی و تقلیدی محسوب می‌شوند. پس ما باید ابتکار عمل داشته باشیم و یکی از راه‌ها این است که ارتباط مثلث نظام طراحی، صنعت تولید و رسانه را برقرار کنیم که کار سختی است، اما برای سال‌های آینده طراحی آن را انجام دادیم.
- برای تحول در نظام و عرصه سیاست‌گذاری مد و پوشاک و کالای حجاب چه کارهایی انجام شده است؟
تلاش کردیم شورای فقهی مد و لباس را در قم راه‌اندازی کنیم که این کار در مرحله پیگیری و راه اندازی است و البته در زمینه پژوهش هم کارهای بزرگی انجام شده. در عرصه بین‌الملل، کار تعطیل بود که در حوزه ظرفیت‌های پوشاک ایران تعامل با عرصه‌های هم‌گرا مانند عرصه مد عفیفانه و نمایش پوشاک اقوام ایران و جذابیت‌های آن و البته در زمینه بازار پوشاک ایرانی اسلامی، ملی و منطقه‌ای کارهای خوبی انجام شده؛ مانند رویداد «مداومت» که نخستین رویداد مد و پوشاک با الگو و مفهوم مقاومت است که امسال برگزار می‌شود. همچنین نخستین رویداد بین‌المللی مد عفیفانه ایران در قالب هفته مد عفیفانه و باوقار در شیراز و در بهار سال آینده برگزار خواهد شد. اینها ازجمله فعالیت‌هایی است که در زمینه تحول در نظام و عرصه سیاست‌گذاری مد و پوشاک و کالای حجاب در حال انجام است.
- وجه تمایز جشنواره مد و لباس فجر امسال با سال‌های قبل چیست؟
امسال در بیش از 20 استان کارگاه‌های آموزش فراخوان مضامین جشنواره برگزار شد. صدها نفر از طراحان در این کارگاه‌ها شرکت کردند و به ارتقای طراحی کشور کمک بزرگی کردند. ویژگی دوم این است که اصلی‌ترین شرکت‌کننده‌ها کنار طراحان منفرد، صنعت و ویژندهای پوشاک هستند و چیزی را در جشنواره ارایه می‌کنند که ظرفیت و مزیت تولید آن را دارند و طبعا ما شاهد تغییر در بازار خواهیم بود. ویژگی سوم این است که فرصت بزرگی برای شرکت‌کنندگانی که به مرحله نهایی می‌رسند، برای اکران وجود دارد. همیشه اکران برای تولیدکنندگان فیلم معلوم بود. اما اکران در عرصه مد و لباس محدود به برپایی نمایشگاه‌های هفتگی در گوشه یکی از سالن‌های شهر می‌شد. ما هم در دوره قبل این کار را در برج میلاد انجام دادیم، اما این بار عکاسی حرفه‌ای از طرح‌ها انجام خواهد شد و در تهران و برخی از مراکز استان‌ها به نام صاحب ویژند یا طراح، فیلم طرح‌های جدید باب میل و سلیقه و فرهنگ مردم ایران اکران و تبلیغ خواهد شد و این کار مشتری را به سمت این طرح‌ها در عرصه مانتو، لباس کودک و نوجوان، لباس‌های مردانه و سایر محصولات، سوق خواهد داد.
)