)
پرونده ویژه
فرمایشات امام خمینی در پانزده سال مبارزه منتهی به انقلاب، درباره زنان
اسلام، زن را از قید اسلارت مردها رها کرد
زن باید حجاب داشته باشد، ولی لازم نیست، چادر باشد
لیلا صدری
امام خمینی رحمت الله علیه از معدود سیاست‌مدارانی هستند که در دوران معاصر دیده‌ایم؛ با یک اخلاق شاخص و منحصر! ایشان در پدیده‌های اجتماعی و سیاسی، نگاه سلبی و ایجابی را هم‌زمان داشتند و در یک لحظه به هر دو وجه یک مساله فکر می‌کردند و برای عموم جامعه برنامه‌ریزی می‌کردند. ازجمله مسایل مناقشه‌برانگیز در سال‌های مبارزه، حضور و وجود زنان و نقش‌آفرینی آنها بود. ایرانی‌ها تجربه کنش اجتماعی زنان را نداشتند، ولی امام و پیشوایی داشتند که از اوایل دهه 1340 انتقادهای به‌جا و بدون در نظر گرفتن مصلحت و مخاطرات را مطرح می‌کردند و در دهه بعدی ایده حکومت‌داری را شفاف کردند تا جایی‌که در پاییز1357 مردم می‌دانستند چه حکومتی را می‌خواهند و حکومت اسلامی آینده در ایران چه ویژگی‌هایی دارد. امام بسیار واضح و شفاف درباره کنش اجتماعی زنان و آزادی‌های مشروع دینی و عرفی آنها صحبت کردند که مایه بهت و حیرت خبرنگاران خارجی بود.
آزادی که اسلام به زن داده، هیچ مکتبی نداده
مصاحبه با کرککروفت استاد دانشگاه «روتکرز» آمریکا
۷ دی ۱۳۵۷ - نوفل لوشاتو
- رفتار شما با اقلیت‌های مذهبی در حکومت اسلامی چگونه خواهد بود؟ اقلیت‌هایی مثل مسلمانان اهل‌سنت، صوفی‌ها، آشوریان، مسیحیان، ارمنیان، یهودیان و بهاییان. آیا تحت حکومت اسلامی پیشنهادی شما، یک نفر غیر مسلمان مارکسیست، یازنان می‌توانند در پست‌هایی مثل مقامات نظامی یا غیرنظامی خدمت کنند؟
اولا برادران اهل سنت، هرگز از اقلیت‌های مذهبی نیستند و ما بارها گفته‌ایم رفتارمان با اقلیت‌های مذهبی بسیار خوب خواهد بود. اسلام آنها را محترم شمرده است. ما تمام حقوق‌شان را به آنان می‌دهیم. حق دارند در مجلس وکیل داشته باشند و آزادند به فعالیت‌های سیاسی- اجتماعی بپردازند و آزادانه امور مذهبی خود را انجام دهند. آنان ایرانی هستند و مثل سایر ایرانیان زیر چتر حکومت اسلامی، زندگی با امنیت کامل خواهند داشت. زنان در امور نظامی مثل سایر امور، می‌توانند کارهایی را به‌عهده بگیرند. در صدر اسلام هم زنان در جبهه بوده‌اند و آنچه مربوط به مجروحان بود، به‌عهده آنان گذاشته می‌شد.
- در محدوده قوانین اسلامی سنت‌هایی جا دارند، بسیاری از این سنت‌ها در چهارچوب جامعه مدرن کنونی بسیار مترقی و باعث پیشرفت‌اند، اما سنت‌ها و آدابی هم وجود دارند که در جامعه امروز، دیگر استفاده‌ای ندارند و باید حذف شوند، چون اینها باری بر گُرده مردم خواهند بود، مثل داشتن بیش از یک زن. نظر شما چیست؟
بعضی از مسایلی که به اسم اسلام در شرق و غرب شایع کرده‌اند؛ ساخته دست استعمارگران و مستبدان است، تا با انحراف اذهان بتوانند آنچه مایل‌اند انجام دهند. قوانین اسلام همیشه با شرایط زمان و مکان قابل تطبیق است. این‌طور نیست که در یک زمان، حکم اسلامی مفید باشد و در زمان دیگر مضر. البته گاهی موضوع حکمی تحقق پیدا نمی‌کند و آن حکم متروک می‌شود.
- رییس سابق انجمنزنان حقوقدان ایران، خانم مهوش صفی‌نیا گفته جنب و جوش مذهبی در ایران، مجلس را مجبور کرده لایحه‌هایی را به مجلس ببرند که حقوق زنان را محدود کنند. مثلا پایین آوردن سن ازدواج به پانزده سالگی، ممنوعیت زنان از شرکت در ارتش و اعلام سقط جنین به عنوان یک جنایت. شما چنین قوانینی را تایید می‌کنید؟
درمورد ازدواج، اسلام آزادی در انتخاب شوهر را به زن داده است. هر زنی می‌تواند هر شوهری را که مایل است اختیار نماید، البته در چهارچوب قوانین اسلام. اسلام با سقط‌جنین مخالف است و آن را حرام می‌داند. زنان همان‌طور که قبلاً گفتم، می‌توانند در ارتش باشند. آنچه اسلام با آن مخالف است و آن را حرام می‌داند، فساد است، چه از طرف زن باشد و چه از طرف مرد، فرقی نمی‌کند. افرادی را که شما به‌عنوان حقوقدان می‌دانید همیشه زنان ما را گمراه کرده‌اند. امروز زنان آزاده ما زندان‌ها را پر کرده‌اند و این حقوق‌دانان همیشه پای جنایت‌های شاه را امضا کرده‌اند. کدام‌یک از این دو آزادند و آزاده؟
- در جامعه ایران چه تغییراتی در موقعیت زن، مورد نیاز است؟ دولت اسلامی چگونه شرایطزنان را تغییر خواهد داد؟ مثل اشتغال به کارهای دولتی و کار کردن در حرفه‌های مختلف مانند پزشکی، مهندسی و نیز شرایطی مانند طلاق، سقط‌جنین، حق مسافرت و پوشیدن اجباری چادر!
تبلیغات سوء شاه و کسانی که با پول شاه خریده شده‌اند، چنان موضوع آزادی زن را برای مردم مشتبه کرده‌اند که خیال می‌کنند فقط اسلام آمده که زن را خانه‌نشین کند. چرا با درس خواندن زن مخالف باشیم؟ چرا با کار کردن زن مخالف باشیم؟ چرا زن نتواند کارهای دولتی انجام دهد؟ چرا با مسافرت زن مخالفت کنیم؟ زن، مثل مرد در تمام اینها آزاد است. زن هرگز با مرد فرقی ندارد. آری در اسلام زن باید حجاب داشته باشد، ولی لازم نیست، چادر باشد. بلکه زن می‌تواند هر لباسی را که حجابش را به وجود آورد، اختیار کند. ما نمی‌توانیم و اسلام نمی‌خواهد که زن به عنوان یک شیئ و یک عروسک در دست ما باشد. اسلام می‌خواهد شخصیت زن را حفظ کند و از او، انسانی جدی و کارآمد بسازد. ما هرگز اجازه نمی‌دهیم زنان فقط شیئی برای مردان و آلت هوسرانی باشند. اسلام سقط‌جنین را حرام می‌داند و زن در ضمن عقد ازدواج، می‌تواند حق طلاق را برای خودش به وجود آورد. احترام و آزادی که اسلام به زن داده، هیچ قانونی و مکتبی نداده است.
زن مانند مرد آزاد است
مصاحبه با لوسین ژرژ، خبرنگار روزنامه فرانسوی لوموند
۴ اردیبهشت ۱۳۵۷ – نجف
- شاه شما را متهم می‌کند که مخالف تمدن و گذشته‌گرا هستید؛ جواب شما به این مطلب چیست؟
این خود شاه است که عین مخالفت با تمدن است و گذشته‌گراست. 15سال است که من در اعلامیه‌ها و بیانیه‌هایم خطاب به مردم ایران، خواستار رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی مملکتم بوده‌ام. اما شاه سیاست امپریالیست‌ها را اجرا و کوشش می‌کند ایران را در عقب‌ماندگی و واپسگرایی نگه دارد. رژیم شاه، دیکتاتوری است. در این رژیم، آزادی‌های فردی پایمال و انتخابات واقعی، مطبوعات و احزاب از میان برده شده‌اند. شاه نمایندگان را با نقض قانون اساسی تحمیل می‌کند. انعقاد مجامع سیاسی- مذهبی ممنوع است. استقلال قضایی و آزادی فرهنگی به هیچ‌وجه وجود ندارد. شاه قوای سه‌گانه را غصب کرده و یک حزب واحد (رستاخیز) ایجاد کرده. از این بدتر، پیوستن به این حزب را اجباری کرده و از متخلفان انتقام می‌گیرد...
- شاه شما را مخالف تمدن قلمداد می‌کند؛ شما هم همین اتهام را به شاه برمی‌گردانید و این مطلب قانع‌کننده نیست. ممکن است موضع و موقع خود را درباره دو موضوع اصلی ایران بیان بفرمایید: اصلاحات ارضی و زنان.
هدف از اصلاحات ارضی شاه، این بود که بازاری برای کشورهای خارجی به‌خصوص آمریکا، ایجاد کند. اما اصلاحات ارضی که ما خواستارش هستیم، کشاورز را از محصول کارش بهره‌مند می‌کند و مالکانی را که برخلاف قوانین اسلامی عمل کرده‌اند، مجازات خواهد کرد... درباره زنان، اسلام هیچ‌گاه مخالف آزادی آنان نبوده، برعکس اسلام با مفهوم زن به‌عنوان شیئ مخالفت کرده و شرافت و حیثیت او را به وی باز داده است. زن مساوی مرد است. زن مانند مرد آزاد است که سرنوشت و فعالیت‌های خود را انتخاب کند؛ اما رژیم شاه با غرق کردن آنها در امور خلاف اخلاق، می‌کوشد مانع آن شود که زنان آزاد باشند. اسلام شدیدا معترض به این امر است. رژیم، آزادی زن را البته مثل آزادی مرد از میان برده و پایمال کرده! زنان مانند مردان، زندان‌های ایران را پر کرده‌اند. اینجاست که آزادی آنها در معرض تهدید و خطر قرار گرفته. ما می‌خواهیم که زنان را از فسادی که آنان را تهدید می‌کند، آزاد کنیم.
آزادی زن در منطق شاه، یعنی پر کردن زندان‌ها
مصاحبه با خبرگزاری «وفا»
۲۴ آذر ۱۳۵۷ - نوفل لوشاتو
- شاه در دهه 1960 چیزی به نام «انقلاب سفید» برای اصلاحات ارضی و تغییرات اجتماعی اعلان کرد. تقاضا داریم حقیقت این نمایش‌نامه را بیان نمایید. به‌خصوص این‌که بعضی وسایل تبلیغاتی، این روزها مثل «پاری‌ماچ» ادعا می‌کنند یکی از علل انقلاب رجال دینی، حسادت‌شان نسبت به شاه، به‌خاطر این است که زمین‌های‌شان را مصادره کرده و نیز به‌خاطر اجرای اصول «انقلاب سفید» است.
شاه پس از سال‌ها فکر و مشاوره با حامیان خارجی، طرحی تهیه کرد که هم بتواند ایران را به نفع خود و اربابانش غارت کند و هم به خیال خام خود، زمینه هرگونه انقلاب داخلی را علیه خود نابود کند. برای توجیه برنامه‌های ضدملی خود ابتدا موضوع اصلاحات ارضی را به میان کشید، به این امید که دهقانان محروم و فقیر ایران را به بهانه صاحب زمین شدن، فریب دهد و آنان را علیه مخالفان خود بسیج کند. البته اوج داستان غم‌انگیز شاه برای مردم ایران، اصلاحات ارضی بود. ولی مساله آزادی زنان را هم به نقطه اوج به‌اصطلاح انقلاب خود اضافه کرد و سایر مواد به اصطلاح انقلاب سفید، هریک در این نمایش مبتذل، نقش خاصی ایفا کردند. اما نتیجه چه شد؟ کشاورز ایرانی که فقیر و محروم و گرفتار چنگال مالکان بزرگ، که همه از قماش خودشان بودند، روز به روز بر فقرش افزوده شد و سرانجام، برای لقمه نانی به شهرها روآورد. شاه بلافاصله از این بازار کار ارزان، سوءاستفاده کرد و به بهانه صنعتی کردن کشور، راه را برای سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی در موسسه‌های صنعتی هموار کرد. همان مالکان بزرگ را می‌بینیم که امروز به‌صورت کارخانه‌داران بزرگ ظاهر شده‌اند که همه از وابستگان و سرسپردگان رژیم هستند... شاه برای ملت ایران دست به اصلاحات ارضی نزده، بلکه طراح اصلاحات ارضی یعنی آمریکا و سایر دول استعماری اقدام به اصلاحات! کرده، زیرا نتیجه اصلاحات ارضی شاه، این شده که امروز حدود نود درصد مواد غذایی ایران از خارج به‌خصوص از آمریکا تامین می‌شود و نتایج خانمان‌سوز اصلاحات شاه همین‌جا تمام نمی‌شود... شاه از آزادی زنان صحبت می‌کند. آزادی کدام زن؟ در ایران امروز، زنان باشخصیت که خواستار حقوق انسانی خود هستند و اکثریت زنان ایرانی را تشکیل می‌دهند، همه علیه شاه‌اند و سرنگونی او را خواستارند و همه آنان امروز می‌دانند که آزادی زن در منطق شاه یعنی به انحطاط کشانیدن زن از مقام انسانی او و در حد یک وسیله با او رفتار کردن. آزادی زن در منطق شاه، یعنی پر کردن زندان‌ها از زنان ایرانی که حاضر نیستند به پستی‌های اخلاقی شاهانه تن بدهند.
زن‌ها آزادند در کارهای صحیح
مصاحبه با روزنامه‌های «اطلاعات» و «کیهان»
۳ بهمن ۱۳۵۷ - نوفل لوشاتو
- نقش زنان در حکومت اسلامی چگونه خواهد بود؟ آیا در امور کشور هم شرکت خواهند داشت؟ مثلا وکیل و وزیر خواهند شد؟ البته اگر استعداد و لیاقتی نشان دهند؟
درباره این مسایل، حکومت اسلامی تکلیف را معین می‌کند و الان وقت اظهار‌نظر در این زمینه نیست. زنان همچون مردان در ساختن جامعه اسلامی فردا شرکت دارند. آنان از حق رأی دادن و رأی گرفتن برخوردارند. در مبارزات اخیر ایران، زنان ایران هم سهمی مانند مردان دارند. ما همه‌گونه آزادی را به زن خواهیم داد. البته جلوی فساد را می‌گیریم و در این‌باره فرقی بین زن و مرد نیست.
- یکی از خبرنگاران زن: چون مرا به‌عنوان یک زن پذیرفته‌اید، نشان می‌دهد که نهضت شما یک نهضت مترقی است؛ اگرچه دیگران سعی کردند نشان دهند عقب‌مانده است. به نظر شما آیازنان باید حتما حجاب داشته باشند؟ مثلا چیزی روی سر داشته باشند یا نه؟
درباره این‌که من شما را پذیرفته‌ام، من شما را نپذیرفته‌ام! شما آمده‌اید اینجا و من نمی‌دانستم می‌خواهید بیایید اینجا! این هم دلیل بر این نیست که اسلام مترقی است که به مجرد این‌که شما آمدید اینجا، اسلام مترقی است. مترقی هم به این معنی نیست که بعضی زن‌ها یا مردهای ما خیال کرده‌اند. ترقی به کمالات انسانی و نفسانی است و با اثر بودن افراد در ملت و مملکت است، نه این‌که سینما بروند و دانس بروند! اینها ترقیاتی است که برای شما درست کرده‌اند و شما را به عقب رانده‌اند و باید بعدا جبران کنیم. شما آزادید در کارهای صحیح. دانشگاه بروید و هر کاری که صحیح است، انجام دهید و همه ملت در این زمینه‌ها آزادند. اما اگر بخواهند کاری خلاف‌عفت کنند، یا مضر به حال ملت، خلاف ملیت کنند، جلوگیری می‌شود. این، دلیل بر مترقی بودن است.
نقش زن در حکومت اسلامی چیست؟
۲۵ دی ۱۳۵۷ - نوفل لوشاتو
- نقش زن در حکومت اسلامی آینده چیست؟
زنان آزادند در بسیاری از امور شرکت کنند؛ آزادی به معنای واقعی، نه آن‌طور که شاه می‌خواست. زنان ما عده‌ای در زندان‌اند و آن‌هایی که بیرونِ زندان‌اند باز عده کثیرِ قریب به اتفاق، در تظاهرات و مبارزات شرکت دارند. ولی دسته‌ای ناچیز آزادند، البته نه آن‌طور که شاه می‌خواهد، که ما حتما با آن آزادی مخالفیم.
جلوگیری از فساد اخلاقی، زن و مرد ندارد
مصاحبه با روزنامه لس‌آنجلس تایمز
۱۶ آذر ۱۳۵۷- نوفل لوشاتو
- درباره مسایل اجتماعی، حضرت آیت‌الله حضورزنان را در دانشگاه، یا کار کردن آنان در جامعه چگونه می‌بینید؟ آیا برای آنها محدودیت‌هایی قائل می‌شوید که در جامعه کنونی وجود ندارد؟ نظر حضرت‌عالی درباره کنترل موالید و تحصیل زنان و مردان در دانشگاه به‌صورت مختلط چیست؟
زنان در جامعه اسلامی آزادند و از رفتن آنان به دانشگاه و ادارات و مجلس، به‌هیچ‌وجه جلوگیری نمی‌شود. از چیزی که جلوگیری می‌شود، فساد اخلاقی است که زن و مرد نسبت به آن مساوی‌اند و برای هر دو حرام است. درباره موالید، تابع آن است که حکومت چه تصمیمی بگیرد.
این است درک شاه از آزادی زنان و تمدن بزرگ!
مصاحبه با خبرنگاران رادیو و تلویزیون فرانسه
۲۳ شهریور ۱۳۵۷ – نجف
- مطبوعات غربی، اغلب شیعه را واپسگرا و مخالف ترقی معرفی می‌کنند، مثل منزلت زن با پوشش چادر، حمله به سینما و بانک. نظر شما درباره این موارد چیست؟
رژیم شاه با صرف هزینه‌های گزاف، بعضی از مطبوعات غرب را به خدمت خود درآورده و برای انحراف اذهان غرب از مسایل اصلی که یکی از مهم‌ترین آنها، رفتن شاه و بستگان ستمگر او و کوتاه شدن دست اجانب است، دست به تبلیغات خالی از حقیقت زده است. این شاه است که آزادی را از ملت، چه مرد و چه زن، سلب کرده و اجازه نفس کشیدن به هیچ‌کس نمی‌دهد. این شاه است که برای به فساد کشیدن قشر جوان ما، سینماها را با برنامه استعماری رایج کرده و می‌خواهد دختران و پسران ما را بی‌عفت و غافل از وضع اسفبار کشور بار بیاورد. سینمای شاه، مرکز فحشا و تربیت‌کننده آدمک‌هایی است از خود بی‌خبر و از وضع بی‌سامان کشور بی‌خبرتر! ملت مسلمان، چنین مراکزی را مخالف با مصالح کشور می‌داند و بدون آن‌که از طرف روحانیون امری بشود، آنها را خراب‌کردنی می‌داند. البته حادثه سینما رکس آبادان به دست عمال شاه، صورت گرفت تا وحشت بزرگ را که شاه ادعا کرده بود و مخالفان او وعده می‌دادند، به اثبات برساند و با کمال وحشی‌گری نزدیک چهار صد نفر را زغال کرد... این شاه است که به حسب نقل در مصاحبه با مخبر ایتالیایی گفته: «درک من از زن آن است که او باید زیبا و فریبا باشد.» این شاه است که زن‌ها را به فساد می‌کشاند و آنها را عروسک می‌خواهد بار بیاورد. مذهب با این فاجعه‌ها و دردها مخالف است، نه با آزادی زن. شرکت زن‌ها در رفراندوم اخیر، بیهوده بودن ادعاهای پوچ شاه را برای تمام اقشار ثابت کرد. زنان هم‌دوش مردان به‌پاخاستند و آزادی و استقلال خود را تقاضا کردند و شاه را محکوم نمودند. در «جمعه سیاه» آنچه مشهور است ششصد نفر از زنان آزاده به دست عمال شاه کشته شدند. این است درک شاه از آزادی زنان و تمدن بزرگ!
اسلام نمی‌خواهد زن، ملعبه دست مرد باشد
16 آذر ۱۳۵۷ - نوفل لوشاتو
- زنان،توده عظیمی از مسلمانان را تشکیل می‌دهند، چه نقشی و چه حقی برای زن در نظام اسلامی قائل هستید؟
هم اکنون زنان مسلمان ایران، در مبارزات سیاسی و تظاهرات ضدشاه شرکت دارند. به من اطلاع داده‌اند که در شهرهای ایران زنان جلسات سیاسی دارند. در نظام اسلامی، زن همان حقوقی را دارد که مرد دارد؛ حق تحصیل، حق کار، حق مالکیت، حق رأی دادن و حق رأی گرفتن. در تمام جهاتی که مرد حق دارد، زن هم حق دارد. لکن در مرد هم مواردی است که چیزهایی به‌دلیل پیدایش مفاسد بر او حرام است و در امور زنان هم مواردی هست که چون مفسده می‌آفریند، حرام است. اسلام خواسته حیثیت انسانی زن و مرد، محفوظ باشد. اسلام خواسته زن، ملعبه دست مرد نباشد. این‌که در خارج منعکس کرده‌اند که در اسلام با زن‌ها، با خشونت رفتار می‌شود، غیرصحیح است و تبلیغات باطلی است که از مغرضان حاصل شده وگرنه مرد و زن، هر دو در اسلام اختیارات دارند. اگر اختلافاتی هست برای هر دو هست و آن مربوط به طبیعت آنان است.
شاه، نه آزادی به زنان داده و نه به مردان
مصاحبه با خبرنگاران
۲۱ دی ۱۳۵۷ - نوفل لوشاتو
- سیاست دولت جمهوری اسلامی درباره آزادیزنان، مبارزه با بی‌سوادی و سینماها چه خواهد بود؟
شاه، کار مثبتی در ایران انجام نداده است. جبران خرابی‌های او، تا مدت‌ها طول خواهد کشید. شاه، نه آزادی به زنان داده و نه به مردان. ما به همه آزادی خواهیم داد. سینماها در رژیم شاه در خدمت فساد بودند، در‌حالی‌که در جمهوری آینده، در خدمت صلاح ملت خواهند بود. ما مبارزه با بی‌سوادی را به نحو احسن اجرا خواهیم کرد.
نقش حساس زنان در بنای جامعه اسلامی
مصاحبه با نماینده سازمان عفو بین‌الملل
۱۹ آبان ۱۳۵۷ - نوفل لوشاتو
- از نظر اسلامی،زنان تا چه حد مجازند در ساختمان بنای حکومت اسلامی شرکت کنند؟
زنان از نظر اسلام، نقش حساسی در بنای جامعه اسلامی دارند و اسلام، زن را تا حدی ارتقا می‌دهد که او بتواند مقام انسانی خود را در جامعه باز یابد و از حد شیئ بودن بیرون بیاید و متناسب با چنین رشدی، می‌تواند در ساختمان حکومت اسلامی مسئولیت‌هایی را به‌عهده بگیرد.
زن‌ها در تحصیل علم آزادند
مصاحبه با خبرنگار آلمانی
۲۲ آبان ۱۳۵۷ - نوفل لوشاتو
- در حکومت آینده، آزادیزنان چگونه خواهد بود؟ آیا اینها باید مدارس را رها کنند و به منازل بروند، یا برای‌شان امکان خواهد داشت به تحصیلات خود ادامه دهند؟
حرف‌هایی که درباره زنان و مسایل دیگر شنیده‌اید، تبلیغات شاه و اشخاص مغرض است. زن‌ها آزادند و در تحصیل هم آزادند، در کارهای دیگر هم آزادند، همان‌طور که مردها آزادند.
تشیع، زنان را از صحنه زندگی اجتماعی طرد نمی‌کند
مصاحبه با روزنامه آلمانی «دنیای سوم»
۲۴ آبان ۱۳۵۷- نوفل لوشاتو
- تشیع در نظر کشورهای غربی به‌عنوان عنصری محافظه‌کار در پیشرفت قلمداد شده. شنیده‌ایم تشیع، سبک‌زندگی غربی را رد می‌کند برای این‌که با سنت‌های مذهبی توافق ندارد. نظر شما درباره این مساله براساس مذهب تشیع چیست؟
تشیع، مکتبی است انقلابی و ادامه اسلام راستین پیامبرصلی الله علیه و آله و سلم، همچون خود شیعیان، همیشه مورد حملات ناجوانمردانه مستبدان و استعمارگران قرار گرفته است. تشیع نه‌تنها زنان را از صحنه زندگی اجتماعی طرد نمی‌کند، بلکه آنان را در جامعه در جایگاه رفیع انسانی خود قرار می‌دهد. ما پیشرفت‌های دنیای غرب را می‌پذیریم، ولی فساد غرب را که خودشان از آن ناله می‌کنند، نه.
زن‌ها می‌توانند آزادانه حجاب و لباس‌شان را انتخاب کنند
مصاحبه با خانم الیزابت تارگود، خبرنگار روزنامه انگلیسی گاردین
۱۰ آبان ۱۳۵۷- نوفل لوشاتو
- حضرت آیت الله به مدت طولانی از سیاست‌های شاه انتقاد کرده‌اند، در چه حدودی سیاست‌های خود ایشان نسبت به موارد زیر، با سیاست‌های شاه فرق خواهد کرد؟ آیا قوانین اسلامی اجرا می‌شود؟ زیر پرچم حکومت اسلامی، چه فرقی در زندگی روزمره نسبت به قوانین حاضر پیش خواهد آمد؟ حضرت آیت‌الله می‌توانند به‌طور دقیق‌تر این مفهوم را شرح دهند که آیا زن‌ها قادر خواهند بود به‌طور آزادانه بین حجاب و لباس غربی حق انتخاب کنند؟ آیا سینماها می‌توانند به کارشان ادامه دهند؟ اگر آری، چگونه فیلم‌ها انتخاب می‌شوند؟ آیا مشروبات الکلی ممنوع خواهد شد؟
اجرای حدود در اسلام، موکول به تحقق شرایط و مقدمات بسیار است و باید جهات بسیاری را از روی کمال عدالت و توجه به این‌که اسلام در کلیت خود اجرا شود، در نظر گرفت. اگر این امور در نظر گرفته شوند، ملاحظه خواهد شد که مقررات اسلامی کمتر از هر مقررات دیگری خشونت‌آمیز است. زنان در انتخاب فعالیت و سرنوشت و پوشش خود با رعایت موازین، آزادند. تجربه کنونی فعالیت‌های ضدرژیم شاه نشان داده که زنان بیش از پیش، آزادی خود را در پوششی که اسلام می‌گوید، یافته‌اند. ما با سینماهایی که برنامه‌های آنها فاسدکننده اخلاق جوانان و مخرب فرهنگ اسلامی باشد، مخالفیم. ولی با برنامه‌هایی که تربیت‌کننده و به نفع رشد سالم اخلاقی و علمی جامعه باشد، موافقیم. مشروبات الکلی و الکلیسم و سایر مخدرات که مضر به حال جامعه است، جلوگیری خواهد شد.
اسلام، زن را از قید اسارت مردها بیرون آورد
گفت‌وگو با راسل کر نماینده پارلمان انگلیس- مجلس عوام- و عضو حزب
آبان ۱۳۵۷- نوفل لوشاتو
- راسل کر: دشمنان شما ادعا می‌کنند که حقوق زنان در حکومت اسلامی از بین می‌رود، حقوق کنونی که زنان در زمان شاه به دست آورده‌اند، در آینده از بین می‌رود. البته خودم باور ندارم؛ شما چه نظری دارید؟
زن‌ها در حکومت اسلامی آزادند؛ حقوق آنها مثل حقوق مردهاست. اسلام، زن را از قید اسارت مردها بیرون آورد و آنها را هم‌ردیف مردها قرار داد. تبلیغاتی که علیه ما می‌شود، برای انحراف مردم است. اسلام، همه حقوق و امور بشر را تضمین کرده است. امروز از فشار حکومت در ایران، آزادی نه برای مرد است و نه برای زن؛ در اسلام برای همه هست.
- راسل کر: آزادی شیعه چه مفهومی دارد؟
یکی از مبانی اختصاصی شیعه، مبارزه با ظلم و دولت‌های ظالم است. دیکتاتوری از اول پیدایش و بروز آن، شیعه علیه زور و ستم آن مبارزه کرده، کشته داده و فداکاری کرده است. مذهب شیعه با خون خود آزادی بشر را تضمین کرده است. هیچ مذهبی، مثل شیعه نیست که قیام علیه باطل بنماید، این از خصوصیت بارز شیعه است.
اسلام، پایه‌گذار آزادی زن در جامعه
مصاحبه با رادیو- تلویزیون «لوکزامبورگ»
۲۰ دی ۱۳۵۷ - نوفل لوشاتو
- آیا حکومت اسلامی، قهقراگرا نیست؟ شاه می‌خواهد یک کشور مدرن برقرار کند؛ کشورهای عربی هم دنبال پیشرفت هستند؛ ولی اسلام با رفرم و تغییرات اجتماعی مثل آزادی زنان مخالف است. نظر شما در این‌باره چیست؟
دولت شاه با رشد اجتماعی ما مخالف بود و تمام آزادی و استقلال کشور ما را از دست داده بود. دولت اسلامی قهقراگرا نیست و با همه مظاهر تمدن موافق است، مگر آنچه به آسایش ملت لطمه بزند و با عفت عمومی ملت منافات داشته باشد. اسلام با آزادی زن نه‌تنها موافق است، بلکه خود پایه‌گذار آزادی زن در تمام ابعاد وجودی اوست.
مصاحبه با روزنامه «صدای لوکزامبورگ»
21 آذر ۱۳۵۷ - نوفل لوشاتو
- در صورت پیروزی جنبش شما و تاسیس دولت اسلامی، توسعه و پیشرفت اجتماعی به‌خصوص پیشرفت زنان را چگونه می‌بینید؟ آیا تعدد زوجات را مجاز خواهید دانست و اجازه خواهید داد یا نه؟
زن‌ها آزادند، همان‌طوری که مردها آزادند. ما طبق قوانین اسلام عمل می‌کنیم.
شما را دعوت می‌کنیم به حجاب اسلامی رو بیاورید
مصاحبه با خبرنگار فرانسوی
۷ بهمن ۱۳۵۷- نوفل لوشاتو
- بعضی می‌گویند شما غرب را به لرزه درآورده‌اید. ما غربی‌ها حق داریم از شما بترسیم؟
این‌که می‌گویید غرب به لرزه درآمده، اگر از این لحاظ است که ما مطلب حقی گفته‌ایم و بدین مناسبت قلب مردم غرب را به لرزه انداخته، مایه ترس نیست؛ مایه امید است. غرب باید امیدوار باشد که ملتی برای گرفتن حق خود، این‌چنین قیام کرده است. بله، ممکن است دولت‌های غربی که احتمال می‌دهند منافع‌شان به خطر افتاده، خوف داشته باشند، لکن اگر با عدالت رفتار کنند، خوف‌شان بی‌جاست. ایران هم با آنان به عدالت رفتار خواهد کرد.
- برخی از رسوم اسلامی مانند حجاب اجباری رها شده؛ آیا در جمهوری اسلامی از نو اجباری خواهد شد؟
حجاب به معنای متداول میان ما، که اسمش حجاب اسلامی است، با آزادی مخالفتی ندارد؛ اسلام با آنچه خلاف عفت است، مخالفت دارد. و ما آنان را دعوت می‌کنیم که به حجاب اسلامی رو آورند. زنان شجاع ما، از بلاهایی که غرب به‌عنوان تمدن به سرشان آورده، به ستوه آمده‌اند و به اسلام پناهنده شده‌اند.
مشارکت فعال زنان در بنای جامعه اسلامی
مصاحبه با مجله هفتگی «آمستردام نیوروو هلند»
۱۸ آبان ۱۳۵۷ - نوفل لوشاتو
- بازگشت به قوانین قرآن برای زنان، مردم عامی و درباره تفریحات؛ الکل، فیلم و غیره به چه معنی است؟
در نظام اسلامی، زن به‌عنوان یک انسان می‌تواند مشارکت فعال با مردان در بنای جامعه اسلامی داشته باشد، ولی نه به صورت یک شیئ. نه او حق دارد خود را به چنین حدی تنزل دهد و نه مردان حق دارند که به آنها این‌گونه بیندیشند. در مورد آنچه به نام تفریحات شناخته شده، اسلام مبارزه می‌کند با هر چیزی که انسان را به پوچی و از خود بیگانه شدن می‌کشاند. شراب‌خواری و می‌گساری در اسلام ممنوع است. فیلم‌های منحرف‌کننده از اخلاق متعالی انسانی، ممنوع است.
شاه، مردم را می‌کُشد، نه ما
مصاحبه با رادیو تلویزیون «بی. بی. سی»
۱۵ دی ۱۳۵۷ - نوفل لوشاتو
- غیرمسلمانان تصویری مملو از بی‌رحمی از جامعه اسلامی دارند؛ تنبیهاتی برای جرایم نسبتا کوچک، یا قطع ید، چنان‌که نمونه‌ای از آن را در پاکستان و عربستان می‌بینیم، گفته می‌شود این قوانین وحشیانه هستند؛ نظر شما چیست؟
آن‌هایی که نظر سوء نسبت به اسلام دارند، از باب این است که اسلام را درک نکرده‌اند. حکومت اسلامی تاکنون در کار نبوده؛ حکومت اسلامی در صدر اسلام بود و هیچ وحشتی در زمان حکومت علیبن ابی‌طالب علیه سلام نبود و مردم در امان بودند. حکومت‌های فعلی هستند که مردم را به وحشت انداختند و هیچ‌گونه امنیتی در آنها نیست و مردم را دسته‌دسته می‌کُشند. ذائقه تلخی که می‌گویید، از این حکومت‌هاست، نه از حکومت اسلامی که رفتاری عادلانه و منصفانه دارد.
- بسیاری از زنانی که در ایران به سطحی از آزادی و تحصیل رسیده‌اند، می‌ترسند به یک رژیم مذهبی مرتجع بازگشت داده شوند. شما برای اطمینان خاطر آنان چه می‌گویید؟
اسلام به زنان آزادی داده و این دولت و شاه است که آزادی را از آنان سلب کرده و آنان را از هر جهت به بند کشیده است.
- سوالی را مجبورم بپرسم؛ بسیاری از منتقدان غربی می‌گویند شما رهبری مذهبی هستید که دست‌تان به خون بسیاری از مردم رنگین است. آیا شما از این بابت احساس پشیمانی و ندامت نمی‌کنید که هزاران نفر در خیابان‌های ایران به‌واسطه فرمان‌های شما مبنی‌بر اقدام مستقیم علیه رژیم، جان خود را از دست داده‌اند؟ یا فکر می‌کنید که هیچ راه‌حلی جز این وجود نداشت؟
این دست شاه است که تا مِرفَق به خون ملت ما رنگین است. ما دفاع از حق خودمان می‌کنیم و هر انسانی حق دارد که از حق خود دفاع کند. بنابراین ما طالب آزادی و استقلال هستیم؛ و این شاه است که مردم را وحشیانه می‌کُشد.
)