)
ادب و هنر
گلاب آدینه:
به‌خاطر فرزند معلول خجالت نکشید
من با این فیلم خیلی عجین شدم، چون در زندگی‌ام تجربه سر کردن با چنین شخصیتی را داشته‌ام. خواهری داشتم که به‌نوعی عقب‌مانده ذهنی بود. روزی که این فیلم‌نامه را خواندم، خشکم زد که چه‌طور و از کجا این فیلم به من رسیده؟ روزی که به دفتر خانم اشرفی‌زاده کارگردان می‌رفتم، به‌عمد خواهرم «حمیده» که الان در قید حیات نیست، با خودم بردم. وقتی در باز شد، حمیده جان به سبک «آبجی» این فیلم سلام کرد. این اتفاق برای خانم اشرفی‌زاده هم شگفت‌آور بود.
جالب است که در این فیلم، ما سه نفر، سوته‌دلان گرد هم آمدیم. من، خواهرم را کنارم داشتم. «مرجان اشرفی‌زاده» نیز به قصه زندگی خود و خواهرش می‌پرداخت. «معصومه قاسمی‌پور» که بازیگر نقش آبجی بود نیز به‌نوعی درگیر همین ماجرا با پدرش بوده است. بنابراین همه‌چیز دست به دست هم داد تا لحظه لحظه فیلم، فراتر از یک فیلم باشد. یکی از سختی‌ها این بود که ما با واقعیت این ماجرا روبه رو بودیم؛ در واقع تنظیم تعادل بین واقعیت خودمان و واقعیت این فیلم، حداقل برای من خیلی مشکل بود. ولی به هر صورت، تجربه‌ای بود که ما را به هم وصل کرد.
اکنون این فیلم تبدیل به خاطره‌ای از خواهر من نیز شده، به همین دلیل هربار که آن را می‌بینیم، هرچه سعی می‌کنم خودم را از آن جدا کنم، نمی‌توانم. چون هم خودم، مادرم و هم خواهرم در آن وجود داریم.
نباید افرادی با ویژگی‌های آبجی را معلول خطاب کنیم؛ این‌ها افرادی هستند با توانایی‌هایی از نوع دیگر. افرادی که به‌ظاهر سالم‌اند، اگر در خانواده‌های سالم زندگی کنند، صدردرصد زندگی بهتری خواهند داشت و راه‌های موفقیت پیش روی‌شان گشوده می‌شود، چه‌رسد به افراد کم‌توان یا انسان‌هایی با توانایی‌های خاص.
خانواده‌هایی که افراد معلول دارند، باید نسبت به آن‌ها آگاهی داشته باشند. «چه وقت؟»، «چه کسی؟» و «چگونه؟» باید به خانواده‌ها آگاهی داده شود که داشتن فرد معلول در خانه اصلا بد نیست و فقط شیوه برخورد با این افراد باید آموزش داده شود. از فرزند معلول‌تان خجالت نکشید، توانایی‌هایش را کشف کنید، آن‌ها را در خانه زندانی نکنید، شرمنده نباشید و افتخار کنید. آن‌ها را از خانه بیرون بیاورید و اجازه دهید آزاد و راحت باشند. این کاری بود که می‌توانستم در قبال خواهرم انجام دهم.
این فیلم، اگر بتواند خانواده‌هایی را به فکر وادار کند که فرزند کم‌توان دارند، رسالت خود را انجام داده است. اگر قائل به این باشیم که هنر باید رسالتی داشته باشد، این فیلم وظیفه خود را انجام داده است.
فقط یک کارگردان درد آشنا سمت این سوژه می‌رود. البته کارگردانان دیگر حق دارند، چون وقتی این موضوع را نمی‌شناسیم، بهتر است وارد نشویم. اما فقر، فحشا و جنایت را خوب می‌شناسیم و به سمتش می‌رویم. یکی از کارگردان‌های دیگری که این موضوع را در فیلم خود آورد مرحوم «علی حاتمی» در فیلم «مادر» بود. چون او هم، دردآشنا بود و خواهری داشت که کم‌توان بود؛ او به زیبایی این موضوع را در فیلم«مادر» مطرح کرد.
)