مرواریدبافى هنرى است آسان و در عین حال متنوع که به خلاقیت و استعداد فرد بستگى دارد. یعنى یک مرواریدباف باید بتواند بعد از آموختن اصول و پایه ها, از خود, طرحها و مدلهایى را خلق کند. آنچه که شما در این مباحث خواهید آموخت آموزش مرواریدبافى از اولین مراحل شروع, به زبانى ساده مى باشد که ان شإالله بعدها بتوانید اشکال و مدلهایى را درست کنید که طرح آن ساخته ذهن خودتان باشد. اگر چه مرواریدبافى کارى است وقت گیر که به حوصله زیاد احتیاج دارد, لیکن اگر با ظرافت و دقت بسیار کارتان را انجام دهید در پایان کار خواهید دید که چه بافته زیبایى را درست کرده اید. پس در مرواریدبافى این سه اصل را به خاطر بسپارید: 1ـ حوصله 2ـ خلاقیت 3ـ دقت
نکاتى چند در مورد مرواریدبافى
1ـ بر روى مرواریدها لایه اى نازک وجود دارد که رنگ مروارید به آن بستگى دارد. معمولا بعد از مدتى که از وسایل مرواریدى استفاده مى کنید و یا در اثر سایش با اشیإ دیگر, این لایه از روى مرواریدها جدا مى شود و جلوه بدى به بافته مرواریدى مى دهد. لذا حتى الامکان سعى کنید کارهاى مرواریدى را در دسترس قرار ندهید. لیکن چنانچه ناگزیر به استفاده مداوم از آنها هستید, بعد از اتمام بافت, روى مرواریدها را با لاک بى رنگ بپوشانید تا دوام رنگ مرواریدها بیشتر شود و شفافیت بیشترى به کار شما بدهد.
2ـ براى تمیز کردن اشیإ مرواریدى که احتمالا گرد و خاک روى آن مى نشیند, مى توانید با یک برس نرم, آب و مواد شوینده آن را تمیز کنید.
3ـ مرواریدهاى رنگى چنانچه در زیر نور آفتاب قرار گیرند, رنگ آنها کم رنگتر شده و به اصطلاح مى پرد, لذا از قرار دادن آنها در زیر نور آفتاب خوددارى فرمایید.
4ـ بعضى از مرواریدهاى موجود خیلى زود مى شکنند. چنانچه از سیم براى بافت مرواریدها استفاده مى کنید از کشیدن زیاد سیم خوددارى کنید, زیرا باعث شکستن مرواریدها مى شود.
5ـ هیچ گاه بعد از اتمام کار, انتهاى نخها را گره نزنید زیرا نخهاى ماهیگیرى را به سهولت نمى توان گره زد و اگر هم بزنید, جداى از آنکه از ظرافت کار شما مى کاهد, بعد از مدتى گره خود به خود باز مى شود. بنابراین همواره سعى کنید انتهاى نخها را از مرواریدهاى مجاور تا آنجا که مى توانید رد کنید و وقتى مطمئن شدید که کارتان محکم شده, نخها را از انتها ببرید.
6ـ اجناس تزئینى چون گردنبند, دستبند, گوشواره و یقه را باید با سوزن منجوق دوزى و نخ دوخت پلى استر درست کنید زیرا این اجناس بر خلاف اشیإ دیگر نباید حالتى خشک و ایستاده داشته باشند.
مهمترین وسایل مورد نیاز
1ـ مروارید: در رنگها و اندازه هاى مختلف به شکل غلطان و در شماره هاى 12 ـ 1 که هر چه شماره مروارید بیشتر باشد اندازه مروارید بزرگتر مى شود. لازم به ذکر است که مروارید را به صورت بندى که به شکل تسبیح است مى فروشند. مرواریدهاى اصل به علت شکل نامنظمى که دارند در بافت اشیإ مرواریدى تقریبا هیچ کاربردى ندارند.
2ـ نخ ماهیگیرى یا نایلونى: که بسیار محکم و بى رنگ مى باشد و در شماره هاى 70 ـ 30 مى باشد. نوع نخ بستگى به نوع مروارید دارد. یعنى اگر از مروارید شماره 4 استفاده مى کنید, نخ باید شماره 40 باشد. لیکن مى توانید براى مرواریدهاى شماره 7 به بالا از نخ شماره 70 استفاده کنید. نخ ماهیگیرى را در بازار به صورت دوکى یا مترى مى فروشند.
3ـ نخ دوخت نایلونى یا نخ نامرئى و نخ دوخت پلى استر همراه با سوزن منجوق دوزى.
4ـ سیم: در اندازه ضخیم و نازک و با دو رنگ طلایى و نقره اى که طلایى آن کاربرد بیشترى دارد و اندازه آن به شماره مروارید بستگى دارد.
5ـ گندمى: در دو اندازه ریز و درشت با رنگهاى متنوع. معمولترین نوع گندمى که کاربرد بیشترى دارد, به اندازه یک گندم معمولى است.
6ـ اشک: در اندازه هاى ریز, متوسط و درشت که معمولترین نوع آن به اندازه یک سانتى متر است.
7ـ شبکه: تورهاى فلزى به اندازه یک درب نوشابه یا کوچکتر از آن, که بسیار نازک و داراى سوراخهاى زیادى است و از آن براى ساخت اشیإ تزئینى چون گل سر استفاده مى شود.
8ـ مرواریدهاى شکسته دکمه اى: در شکلها و انواع مختلف چون قلبى یا چندوجهى. کاربرد این مرواریدها, بسته به سلیقه بافنده, تنها در اجناس تزئینى مانند گوشواره و گردنبند مى باشد.
انواع بافتها:
1ـ بافت دوطرفه: در خلاف جهت یکدیگر و با دو نخ (معروف به مشترک کردن شکل 3 ـ 1) مانند بافت ساده چهارتایى و بافت پاپیونى.
2ـ بافت یک طرفه: و با یک نخ مانند گردنبند و دستبند.
3ـ بافت هم جهت: با یک نخ مانند گل ده پر ستاره اى.
کاربرد بافتها:
1ـ بافت چهارتایى: براى شروع, 3 مروارید داخل نخ بلندى بیاندازید. دو سر نخ را خلاف جهت یکدیگر از داخل مروارید چهارم رد کنید و محکم بکشید (یا به اصطلاح مشترک کنید) (شکل1 و 2). براى بافت خانه هاى بعد در هر یک از نخها یک مروارید انداخته و مروارید سوم را مشترک کنید الى آخر. (شکل3 و 4).
2ـ بافت شش تایى: براى شروع اولین خانه 5 مروارید داخل نخ انداخته, مروارید ششم را مشترک کنید. (شکل1 و 2) و براى خانه هاى بعد در هر نخ 2 مروارید انداخته, مروارید پنجم را مشترک کنید الى آخر. (شکل3 و 4).
3ـ بافت پاپیونى: 3 مروارید داخل نخ بیاندازید و دو تاى آن را با هم مشترک کنید. (شکل 1). در یکى از دو سر نخ 3 مروارید انداخته و هر 3 مروارید را با سر دیگر نخ مشترک کنید و نخها را محکم بکشید (شکل 2) و به همین ادامه دهید و در هر رج مروارید اضافه کنید تا تعداد مرواریدهاى مشترک به 7 عدد برسد.
حال به جاى آنکه در هر رج یک عدد مروارید اضافه کنید یک مروارید از تعداد مرواریدهاى رج قبل کم کنید و ببافید تا به یک مروارید برسید. انتهاى نخها را ثابت کنید و اضافه آن را از انتها بچینید. نخ دیگرى برداشته, کلیه مراحل گفته شده را تکرار کنید. دو بافته را مقابل هم بگذارید و به هم وصل کنید و پاپیون را آماده کنید (شکل 3).
4ـ بافت مسطح چهارتایى: به هر اندازه که مى خواهید بافت چهارتایى ببافید. در یک سر نخ 3 مروارید انداخته و مروارید سوم را با نخ دیگر مشترک کنید (شکل 1 و2).
حال در داخل نخى که در قسمت کنارى و بیرونى است 3 مروارید انداخته و سومى را مشترک کنید (شکل 3). نخى که جهت آن به سمت پایین است از داخل مروارید برجسته رج قبل (هاشور خورده) رد کنید و بعد در داخل نخى که جهت آن به سمت بالا است 2 مروارید بیاندازید و دومى را با نخ دیگر مشترک کنید (شکل 4). به همین ترتیب ادامه مى دهیم تا به انتهاى رج برسیم و به همان ترتیب گفته شده دور مى زنیم تا سطح دلخواه را به دست آوریم.
5ـ بافت یک طرفه گردنبند: بافت یک طرفه بدان معنا است که تنها از یک نخ براى بافتن استفاده مى کنیم و ساده ترین نوع بافت یک طرفه به آن صورت است که مرواریدهایى را در یک اندازه ثابت و یا در اندازه هاى متفاوت کنار هم چیده و آنها را از نخ و سوزن رد مى کنیم و سپس دو سر نخ را بست یا پیچ گردنبند مى دوزیم.
6ـ بافت هم جهت ستاره اى: در این بافت که اغلب با سیم بافته مى شود, 3 مروارید داخل سیم انداخته و هر دو سر نخ را با هم از قسمت پهناى اشک وارد آن مى کنیم. چند بار این عمل را تکرار کنید تا ستاره اى به دست آورید.
ادامه دارد.