طبق آمارهاى موجود در کتب پزشکى که بر اساس مراجعات بانوان به درمانگاهها تنظیم شده است سرطان پستان, شایعترین سرطان در بین خانمها مى باشد. این بیمارى نه تنها شایعترین سرطان در زنان است بلکه شایعترین علت مرگ و میر در زنان سنین بین 35 تا 55 ساله را نیز تشکیل مى دهد. سرطان سینه یکى از معدود سرطانهایى است که از زمانهاى بسیار دور آن را مى شناختند. تاریخ مصر قدیم موید این مطلب است و جالب است بدانیم که در زمان رومیان قدیم, راه درمان این نوع سرطان, قطع یا برداشتن سینه مبتلا بوده است. روشى که اکنون نیز در دنیا متداول است و به نام ((ماستکتومى)) مشهور است. در بعضى کشورها به دلیل آگاهى عمومى و گستردگى آموزش و در کشور ما نیز تا حدودى, مراجعه خانمها به دلیل ترس از سرطان سینه رو به افزایش است. احساس وجود توده اى در سینه ها, درد و تورم یا ترشح از ناحیه مجراى شیر, این ترس و اضطراب را ایجاد مى کند. هر چند ترس و اضطراب حالات نامطلوبى هستند اما در برخى مواقع به خصوص در این مورد بسیار مفید و سازنده است. ترس از لمس یک توده در سینه اگر با مراجعه بموقع توإم باشد اثر بسیار مطلوبى بر سیر و عاقبت این سرطان مى گذارد. سرطان سینه بیشتر در سنین ((40 تا 50)) سالگى اتفاق مى افتد و هر چه سن بالاتر برود میزان این سرطان هم افزایش مى یابد. زنانى که بدون فرزند هستند چه آنها که ازدواج نکرده اند یا آنها که دچار نازایى هستند بیشتر از زنان دیگر در معرض ابتلا به این سرطان قرار دارند. همچنین خانمهایى که بعد از 30 سالگى حامله مى شوند حدود 2 برابر بیشتر از زنانى که قبل از 25 سالگى حامله شده اند دچار این نوع سرطان مى شوند. خطر گرفتارى به سرطان سینه در زنانى که اصلا حامله نشده اند بسیار زیاد است.
بعضى عوامل در پیشگیرى و یا کاهش ابتلا به این سرطان اثر محافظتى دارند. یکى از این عوامل, فاصله کوتاه بین شروع بلوغ جنسى و اولین باردارى مى باشد بنابراین هر چقدر زمان اولین باردارى در سنین پایین تر و نزدیک به شروع بلوغ باشد از خطر ابتلا به این سرطان کاسته مى شود. همچنین برداشتن تخمدانها قبل از 35 سالگى, فرد را نسبت به ابتلا به سرطان سینه محافظت مى کند. پاره اى از گزارشات و تحقیقات موید این نکته است که زنانى که به کودکان خود شیر مى دهند کمتر در معرض خطر گرفتارى این سرطان هستند. مطالعات انجام شده نشان مى دهد که قرصهاى ضد باردارى هیچ نقشى در ایجاد سرطان سینه ندارند.
عوامل ژنتیکى نیز در ایجاد سرطان سینه دخالت دارد. ثابت شده است که اگر سابقه وجود این سرطان در مادربزرگ, مادر و یا خواهر بیمارى وجود داشته باشد, شانس گرفتارى این بیمارى نسبت به سرطان سینه در مقایسه با افراد عادى بسیار بیشتر است و این فرد مستعد چنین سرطانى است. عوامل محیطى و اقلیمى نیز در ایجاد این بیمارى نقش دارند. شناخته شده ترین عامل محیطى, اشعه و تشعشعات رادیواکتیو است. زنان ساکن شهرهاى ناکازاکى و هیروشیما حتى هم اکنون نیز در معرض خطر این نوع سرطان هستند. همچنین زنانى که به دلایل مختلف, رادیوگرافیهاى متعدد از قفسه سینه انجام داده اند, استعداد بیشترى به سرطان مذکور دارند. مصرف هورمون استروژن به تنهایى نقش مهمى در ایجاد این بیمارى دارد.
تقریبا مى توان گفت که سرطان مذکور قبل از سن 25 سالگى ایجاد نمى شود و یا بروز این بیمارى فوق العاده کم است.
نکته مهم:
در مورد سرطان سینه معمولا بیمار اولین فردى است که با لمس روزمره محل و یا حتى در هنگام استحمام متوجه تورم ـ توده یا حساسیت سینه مى شود. اکثر موارد سرطان در ربع فوقانى خارجى پستان اتفاق مى افتد همان طور که در نمودار نشان داده شده است. نکات مهمى در ارتباط با تاریخچه بیمارى وجود دارد که در قسمت دوم توضیح خواهیم داد. یکى از این نکات, دوره اى بودن درد و توده همزمان با دوره قاعدگى مى باشد که این تغییرات ناشى از وابستگى هورمونى ضایعه است و ارتباطى با سرطان ندارد. آرامش روحى روانى و ایجاد اعتماد و اطمینان و همکارى در بیمار مشکوک به این سرطان, مهمترین اصل براى تشخیص و یا رد بدخیمى است.
نکته مهم دیگرى که باید به آن اشاره کنیم این است که طبق آمارهاى موجود حدود 20% خانمها به دلیل مسائل و مشکلات مربوط به سینه ها به درمانگاهها مراجعه مى کنند که از این میزان حدود 4% دچار سرطان پستان هستند. کل مراجعات خانمها به درمانگاهها به دلیل مشکلات سینه طبق آمار حدود 20% تمام مراجعات زنان به درمانگاههاى جراحى را تشکیل مى دهد. نمودار الفA) ) نشان دهنده این موضوع است. قسمت بB) ) نشان دهنده 4% موارد بدخیمى یا سرطان است. یعنى 4% از کل 20% مشکلات مربوط به پستان را سرطان تشکیل مى دهد.
مطالبى که آوردیم مقدمه اى براى شناختن یک بیمارى بسیار مهم و مهلک است. تا چندین سال قبل وحشت بسیار زیادى از این سرطان بر جهان حکمفرما بود و این ترس و اضطراب هنوز هم ادامه دارد. طبق آمار در یکى از کشورهاى غربى هر ساله 24000 مورد جدید سرطان پستان تشخیص داده مى شود که بیش از سه هزار نفر از این خانمها در اثر این بیمارى فوت مى کنند. امروزه با آموزش زنان, این موفقیت حاصل شده است که زنان بتوانند خود را معاینه کنند و به محض لمس توده اى و یا حتى درد و تورم در ناحیه سینه ها به مراکز درمانى مراجعه کنند و به این ترتیب با تشخیص سریع و بموقع از گسترش و سرایت بیمارى به سایر اعضإ بدن جلوگیرى به عمل خواهد آمد و ترس و اضطراب از این بیمارى مهلک کاهش خواهد یافت.ادامه دارد.
)