سرود فردا

نرگس گنجى

دوستان ارجمند:
طاهره صالحى (اردل), حمیدرضا داودى (شهرک صفائیه اصفهان), مهدى عیوضى (بهار همدان), احسان زارع (سجلآباد خرامه)
سروده هاى شما رسید. استعداد و آشنایى شما با شعر موجب امیدوارى است; ولى براى رسیدن به شعر حقیقى, به مطالعه مداوم همراه با ادامه سرودنها و بازنگرى انتقادى سروده هاى خودتان نیازمند خواهید بود. امیدوارم از تعطیلات تابستانى براى مطالعه مطالب و کتابهاى مفید بویژه در زمینه شعر و ادبیات استفاده کنید. ما را نیز از آنچه خواهید آموخت بى خبر نگذارید. توفیق بیشتر شما را آرزومندیم.

خواهران: آذر ودادى و مهین ودادى (تبریز)
سروده هاى شما رسید. به نظر ما بهتر است مطالب خود را به نثر بنویسید. تکرار کلمه ((امشب)) در آخر هر سطر نمى تواند ((ردیف شعرى)) تلقى شود. وقتى که ذهن شما هنوز با وزن شعر آشنا نشده, نباید با دو مصرعى کردن نوشته هایتان و استفاده از ردیف, آنها را از حالت نثر روان خارج کنید. آنچه از سرودن شعر مهمتر است آن است که بتوانید حرف خود را ـ در وحله اول ـ با نثر روان و خالى از تکلف بیان کنید. موید باشید.

برادر محمدزمان گلدسته ـ گرگان
از آشنایى با شما و سروده هایتان خوشوقتیم. چون مناسبت درج این مثنوى در مجله گذشته است استفاده از آن را به فرصتى دیگر وا مى گذاریم. امیدواریم دیگر سروده هاى خود را نیز براى ما بفرستید. توفیق شما را آرزومندیم.

برادر یعقوب بهادررگللو ـ اردبیل
اگر صفحه هاى شعر را در چندین شماره مجله پیام زن پیگیرى کرده باشید, مى بینید که تعداد شعرهاى نو در مقایسه با قالبهاى سنتى (مانند غزل و مثنوى) ناچیز است. علت آن هم این است که این نوع شعر را ـ خوانندگان ـ کمتر براى ما مى فرستند. در انتخاب اشعار از منابع دیگرى براى این صفحات هم, ما بیشتر به زیبایى و استحکام شعر توجه داریم و شعرها را به کهنه و نو تقسیم نمى کنیم. در هر دو گونه شعر, آنچه مهم است یکى زیبایى است و دیگرى رسایى. وقتى شعرى نارسا و گنگ باشد, چه فرقى مى کند که در چه قالبى سروده شده باشد.
مقایسه اى که میان قوانین شعر سنتى و آیات خلل ناپذیر قرآن کرده اید, مقایسه صحیحى نیست; چرا که قرآن کریم کلام خداست و هیچ تغییرى در آن راه ندارد, حال آنکه شعر و قوانین آن ساخته و پرداخته ذهن بشر است و در زبانهاى مختلف دنیا نیز با یکدیگر تفاوت دارد.
اختلاف نظر طرفداران شعر سنتى و شعر نیمایى بیشتر ناشى از اختلاف در تعریف شعر است. دسته اول تساوى مصرعها و نظم در فاصله میان قافیه ها و التزام به وزن عروضى را از لوازم شعر مى دانند. اما طرفداران شعر نیمایى معتقدند که صرف نظر از وزن و قافیه, اصولا بیان شاعرانه با نثر تفاوت دارد. خیال انگیزى, عواطف هنرى, ابداع و مجموعا آنچه مى تواند جوهره شعر نامیده شود امتیاز اصلى بیان شعرى از بیان نثرى است. اگر کلامى داراى وزن و قافیه, ولى خالى از جوهره شعر باشد نمى توان آن را شعر حقیقى دانست بلکه نظمى خشک بیشتر نیست. به علاوه, فراموش نکنید که شعرهاى نیما ـ همه ـ نوعى وزن و قافیه داشت که بر پایه شعر سنتى بنا شده بود. شعر بى وزن یا ((سپید)) را بعد از نیما دیگران اختراع کردند. مسإله شعر نو تنها به ایران و شعر فارسى محدود نمى شود. در برخى از جاهاى دیگر دنیا ـ مانند کشورهاى عربى ـ نیز همین بحثها در شعرشان مطرح است. در آنجا هم بعضى از نوپردازان, شعر بى وزن را, شعر حقیقى نمى دانند. ضمن اینکه معتقد به پیروى محض از قالبهاى سنتى هم نیستند.
شما هر دو گونه اشعار سنتى و نیمایى را فراوان مطالعه کنید تا ان شإالله با افزایش مطالعات خود بتوانید شناخت کاملترى از شعر به دست آورید و سروده هاى خود را بهتر کنید.

برادر رضا اسماعیلى ـ تهران
سروده هایتان رسید. سپاسگزاریم. در هر دو شعر به نظر مى رسد که انتخاب ردیف تإمل بیشترى نیاز دارد. در ((بانوى غم)) مبناى انتخاب ردیف ((یا حسین)) چیست. حداقل لازم بود مضمونى ـ ولو در یکى از بیتها ـ بیاورید که میان این شعر و آن حضرت ارتباط مستقیمى برقرار شود وگرنه نام هر یک از معصومان را که ردیف قرار دهید, تفاوت نمى کند!
ردیف, جزئى از محتواى شعر است نه حشوىبرآن. همچنین در ((عصمت خدا)) تکرار عبارت ((بخدا مى سرایمت)) ـ در واقع تکرار قسم ـ غیرضرورىاست و بهتر است این عبارت یکى دو بار بیشتر استفاده نشود و تنها کلمه ((مى سرایمت)) ردیف باشد و کلمات مختوم به الف را قبل از آن, قافیه قرار دهید. امیدواریم توصیه هاى دوستانه ما برایتان قابل قبول باشد و باز هم سروده هاى شما مجله را زینت دهد.


پیغام آشنا (27)
شعر و شخصیت بخشیدن به اشیإ

یکى از زیباترین گونه هاى صور خیال در شعر, تصرفى است که ذهن شاعر در اشیإ و در عناصر بى جان طبیعت مى کند و از رهگذر نیروى تخیل خویش بدانها حرکت و جنبش مى بخشد و در نتیجه هنگامى که از دریچه چشم او به طبیعت و اشیإ مى نگریم, همه چیز در برابر ما سرشار از زندگى و حرکت و حیات است و این مسإله ویژه شعر نیست; در بسیارى از تعبیرات مردم عادى نیز مى توان نشانه هاى این گونه تصرف در طبیعت و اشیإ را جستجو کرد. اما در هر کسى این استعداد, مرزى و حدى دارد. بسیارى از شاعران هستند که طبیعت را وصف مى کنند اما کمتر کسانى از آنها مى توانند این وصف را با حرکت و حیات همراه کنند ...
قابل توجه است که مسإله تشخیص در ادب فارسى و به طور کلى در ادبیات همه ملل, صورتهاى گوناگون و بى شمارى دارد که نمى توان به دسته بندى آن پرداخت. شاید کوتاهترین شکل آن, همان نوعى باشد که به عنوان ((استعاره مکنیه)) قدما از آن یاد کرده اند و در تعبیرات رایج زبان از قبیل ((دست روزگار)) فراوان دیده مى شود و نوع گسترده آن اوصافى است که شاعران از طبیعت دارند از قبیل:
بر لشکر زمستان نوروز نامدار
کردست راى تاختن و قصد کارزار
و نیک بیامدست به پنجاه روز پیش
جشن سده, طلایه نوروز و نوبهار
که جنبه تفصیلى دارد و در سراسر این وصف, موضوع تشخیص طبیعت در چهره انسان, جزء به جزء نمایش داده شده است.

(دکتر محمدرضا شفیعى کدکنى, ((صور خیال در شعر فارسى)), ص149 تا 156, انتشارات آگاه, چاپ چهارم, تابستان 1370)


(( اطلاعیــه ))
حوزه علمیه حضرت خدیجه(س)
تحت نظارت مرکز مدیریت حوزه علمیه قم
حوزه علمیه حضرت خدیجه(س) براى سال تحصیلى 76 ـ 75 از خواهران واجد شرایط ثبت نام مى نماید. سطح 1 و سطح 2
کلاسهاى حوزه, و امتحانات مربوطه, تحت نظارت مرکز مدیریت حوزه علمیه قم و توسط اساتید با تجربه حوزه و دانشگاه اداره مى شود.پس از اتمام هر سطح, توسط مرکز مدیریت قم مدرک رسمى حوزوى اعطإ خواهد شد.

شرایط پذیرش: دارا بودن مدرک دیپلم, حداکثر سن (20) سال, قبولى در امتحانات ورودى و مصاحبه
مدارک لازم: فتوکپى دیپلم, یا گواهى دیپلم, فتوکپى از تمام صفحات شناسنامه, 6 قطعه عکس جدید (4*3)
حق ثبت نام مبلغ 20000 ریال

مواد امتحان ورودى: قرآن, اعتقادات, احکام, ادبیات عرب, تاریخ اسلام, ادبیات, فارسى شروع ثبت نام: 1376/4/10
تهران: خیابان دکتر شریعتى, بالاتر از چهارراه شهید قدوسى, مقابل ساختمان پنجم مخابرات خیابان شهید محبى, پلاک 3,
تلفن: 868389 ـ 862877 مشهد: تلفن: 831514 ـ 311210