کارواچاوت
روزه دارى زنان هند براى سلامتى شوهران روزنامه هندو ـThe Hindu ترجمه: محبوبه پلنگى

 

 

((کارواچاوت)) یا مـراسـم روزه دارى زنان, یکـى از مـهمـتـرین فستیوالهاى زنانه در شمال هندوستان مى باشد که هرساله در حدود 9 روز قبـل از جشن بـزرگ ((دیوالى)) ,(1) در اواخر ماه اکتـبـر و اوایل ماه نوامبـر میلادى بـرگزار مى گردد. این روزه دارى که فـقط خاص زنان در زمان مشخص است, بـه طور کلى بـراى سلامتى و تندرستى شوهرانشان است. در هندوستان که شوهر تنها حامى و سرپناه زن, پس از ترک خانه پدرى بـشمار مى رود, حکم خداى روى زمین را بـراى او دارد. شوهر و مرد تنها کسى است که براى زن, غذا, پوشاک, آسایش, احـتـرام, نیکبـختـى بـه همراه مىآورد و زمانى که همسر از دنیا مى رود, زن, همه هستـى خود را از دست مى دهد. در زمانهاى گذشتـه, یک زن بى شوهر یا بـیوه سربـار خانه و خانواده خود بـود و بـراى جامعه خود بـه عنوان موجـودى نحس و بـدیمن بـه حساب مىآمد. لذا مى بینیم که در جامعه هندوستان در زمانى نه چندان دور, در مراسم سوزاندن جـنازه هاى شـوهران, زنان در نهایت رضـایتـمـندى آمـاده خودسوزى مى شدند, چرا که از اوان کودکى زن با این باور رشد کرده است که یک زن بـیوه بـا سوزاندن پیکر خویش در کنار جنازه شوهر, یک ((ساتـى)) (2) خـواهد شد. سـاتـى نام همسـر ((شیوا)) یکى از خدایان هندو است که بر طبـق روایات موجود در پایان مراسم نیایش در منزل پدر خویش, به علت بـى اعتنایى اطرافیان بـه او و بـخصوص شوهرش که به این مجلس دعوت نشده بـود, خود را در ظرف بـزرگ غذا سوزانید!!!
بلى زن دست پرورده خرافات و فاقد تفکر و اندیشه این عمل را نه بالاجبار بلکه با رضایت مندى انجام مى دهد.
پـس بـراى زنده ماندن و زندگى کردن, زن بـاید بـه سلامتى شوهر خویش توجه خاص داشته باشد و از هر گونه جان گذشتگى ابـا نداشته باشد. بنابـراین مراسم روزه دارى بـراى سلامتى و تندرستى شوهر از اهمیت خاصى برخوردار مى شود!!
در سالهاى نه چـندان دور, زنان مسـن تـر مراقب رفتـار و کردار نوعروسان بودند. نوعروسانى که گاه در سنین زیر ده سال بـه خانه شوهر قدم گذاشته بودند. مراقبـت مهم زنان مسن و بـزرگتر از این دختران جوان توجه خاص و بسیار زیاد آنها به روزه دارى آنان بود, تا مبـادا از سر غفلت آب یا غذا بـخورند. این مراقبـت گاهى بـه حمام و دستشویى نیز کشیده مى شد تا از شکستـه شدن روزه این زنان کوچک به هر طریق جلوگیرى به عمل آید!
عمل روزه دارى زنان جوان و نوعروسان بـسیار سخت و طاقت فرساست. چرا که قبل از طلوع آفتاب, در ساعت 4 بامداد آغاز شده و بعد از پـرسـتـش ماه]!!] که معمولا در سـاعت هشـت و چـهل و پـنج دقیقه بعدازظهر در آسمان سر مى زند, پایان مى یابد.
جالب است بدانید که این مراسم با این مدت زمان طولانى, در حال حاضر میان زنان تحصیلکرده به عنوان سمبل علاقه مندى و احترام بـه شوهر است, اما آب و رنگ تند خود را تا حدودى از دست داده است و بعضى از زنان با فرهنگ بالاتر هرگز حاضر نیستند به آن تن دردهند و بـر این بـاور هستـند که روزه یا عدم آن لطمه اى نه بـر پـیکر جـامعه هندو وارد مى کند و نه تـضمین سلامتـى و عدم سلامت و بـروز حادثه براى شوهران عزیزشان خواهد بود!
روز روزه دارى و همچنین روز قبل از آن بـا تشریفات خاصى همراه است. مادرشوهر تـازه عروس در تـکاپـوى ارسـال یک وعده غذا بـراى سحـرى, یعنى وعده غذایى که پـیش از طلوع آفتـاب نوعروس مى خورد, اقدامات خاصى را انجـام مى دهد. زنان شوهردار بـراى خوردن سحرى, دور هم جمع مى شوند. و غذایى مرکب از سیب زمینى پخته به همراه رب و شیر و چاى یا قهوه و شربت و آب میوه مى باشد که براى تإمین آب مورد نیاز بدن, مفید مى باشد.
مادرشوهر, چند نوع غذاى طبخ شده, بـه استثناى مایعات, در روز قبل به خانه تازه عروس مى فرستد, چون او شب را در منزل پدرىاش سر مى کند و در طى روز به منزل مادرشوهرش مى رود. و این تشریفات فقط براى نوعروسان است و در سالهاى پس از ازدواج, مراسم خوردن سحرى و عبادت در منزل شخصى افراد به اجرا درمىآید. در روز مورد نظر, زنها صبـح زود از خواب بـرخاسته, حمام مى گیرند و لبـاسهاى نو و زیبایى بر تن مى کنند.
در روز کارواچاوت(روزه دارى)زنان جوان از انجام امور روزمره و هر کارى معاف هستـند. بـنابـراین بـه طور دستـه جمعى بـراى خرید زینتآلات و زیورجـات رفتـه و بـراى خود النگو مى خرند که گاه تـا آرنج را مى پوشاند و بـعد کف دستها و روى پاهایشان را بـا نقش و نگارهاى زیبا با رنگ حنا, تزیین مى کنند. این کار بسیار زیبـا و باظرافت اسـت و تـوسـط نقاشان حـناکار, صورت مى گیرد که طرحـهاى زیبـایى را بـر روى دستان و پـاها, ترسیم مى کنند. این روز, روز شـادى و تـفـریح زنان روزه دار اسـت, بـرخـى از زنان که موقعـیت اجتماعى بالاترى دارند به سینما مى روند ...
مادران نوعروسان, در روز ((کارواچـاوت)) بـراى دخـتـران خـود هدیه اى مى فرستند که شامل ده نوع خوراکى و ده عدد حلوا و مقدارى پول و لباس است. مقدار این پول از پـنج تا پـنجاه روپـیه متغیر است. یک کوزه کوچـک نیز از اقلام تـحفه مادران بـراى دختـرانشان است. اهداى یک ((سارى)) که لباس رسمى زنان هندى است بـه دختران جـوان یعنى نوعروسـانى که بـراى اولین بـار در این مراسـم شرکت مى کنند, یک امر ضرورى است. این هدایا به خانه مادرشوهر فرستاده مى شود چرا که دختـر تـا قبـل از غروب آفتـاب را در آنجا بـه سر مى برد. عروس جوان گاهى مواد خوراکى را برداشته و لباس و پول را به مادرشوهر پیشکش مى کند.
ساعت چهار یا پنج بعدازظهر, زمان ((پوجا)) یا عبـادت و نیایش است. در اتاق بزرگى که تعلق به یکى از زنان روزه دار است, قسمتى از اتاق را با آرایشى خاص تزیین مى کنند تا براى مراسم ((پوجا)) و نیایش مکانى خاص مى گردد. در غیر این صورت از بـالکن یا حـیاط منزل بـراى این امر استـفاده خواهد شد. محل مورد نظر نیایش بـا خاک رسى زردرنگ که در آب بخوبـى حل مى گردد تزیین مى گردد. دقیقا یک ساعت مانده بـه سرزدن ماه در آسمان, زنانى که آیین ((ورات)) را بـه جـا آورده اند یعنى تـعهدى را که عهده دار بـوده اند بـراى انجام کارهایى خاص که معمولا با روزه دارى همراه مى شود, لبـاسهاى خـود را عوض مى کنند و ((سارى)) رنگارنگ بـه سبـک راجـستـانى یا گجراتـى که داراى زمینه قرمزرنگ و نقاطى سـبـز, زرد و سـفید در میانه است, مى پوشند. این سارى که بـا ظرافت خاصى حاشیه دوزى شده است در واقع لباس فاخر و سنتـى تـمام دختـرانى است که در تـمام مناسبتهایى از این قبـیل پـوشیده مى شود. آنگاه بـر پـیشانى خود پولکهایى بسیار کوچک طلایى با نقاطى سبـز و قرمزرنگ در میانه آن مى گذارند. همه روزه داران در مـراسـم نیایش(پـوجـا)دور هم جـمـع مى شـوند. در این مراسـم بـراى هر کـس یک سـینى فـلزى و گـرد در اندازه هاى مخـتـلف گذاشـتـه شـده اسـت که شـامل اندکى آب و هفت تکه(پوآ)و حلوا و پول و نوعى خوراکى به نام ماترى و ... مى باشد.
زنها رو بـه سمت خدایان هندو مى نشینند]!!] و بـزرگتـرین عضو حاضر در جمع, که بـه طور کلى از اعضاى خانواده است داستـانى را حـکایت مى کند و پـس از آن بـه رسم آیین همیشگى نیایش بـه قرائت آیات مقدس]!] مى پردازد. این عمل براى هر زنى که پوجا را انجام مى دهد به تـنهایى صـورت مى گیرد و اصـطلاحـا ((ماناسـنا)) نامیده مى شود که به معناى بخشیدن و هرگز بازپس نگرفتن است.
و پس از قرائت آیات مقـدس]!] زنان مـاده اى خـمـیرمـانند بـر پیشانى مى کشند و پودرى قرمزرنگ بـر فرق سر مى مالند. متن اشعارى که در نیایش یا پـوجا توسط زنان خوانده مى شود از قرار زیر است:
((من این نیایش را بـراى سلامتـى و تـندرستـى شوهر خود انجـام مى دهم, بـا تقدیم هدایاى خودم که شامل ماترى, حلوا, سارى, پـول است. من مى خواهم که همچون الهه گائور(از خدایان هندو)زندگى کنم و شوهرم نیز زندگانى مشـابـه بـا لردکریشـنا داشـتـه بـاشـد.)) پس از آن, هر زنى باید به پابوس زنان بزرگتر رفته و دعاى خیر آنان را طلب کند. سپس, هدایاى خود را به اعضاى بـزرگتر خانواده تقدیم کند. در این لحظه نیایش و ((پـوجا)) خاتمه مى یابـد و یکى از زنها سینى پوجا را با چراغى روشن و ظرف کوچکى آب مىآورد. به این امید که تاکنون ماه در آسمان پـدیدار شده بـاشد. سپـس تمام زنها یک بـه یک آیین پـوجا را در مورد ماه بـجا مىآورند. بـدین ترتیب که چراغ را در دست چپ گرفتـه و بـا دست راست آب داخل ظرف را در هفت نوبـت روى زمین مى ریزند. سپـس چنین جمله اى توسط آنها ادا مى شود:
((در تـمام طول شب و روز تـو در آسمان مى درخشى, من این آب را بـه تو تقدیم مى کنم, در این شب(کارواچاوت). پـس هر کجا که هستى من را مورد عنایت قرار بده. ))
این جملات هفت بـار تـوسط هر زن تـکرار مى شود. این زن بـه هیچ عنوان بـه پابـوس والدین یا هر شخص دیگرى از اعضاى خانواده خود نمى رود; بر خلاف آنچه که در مورد خانواده شوهر خود مى کند. و این در صورتى است که او مراسم پوجا را در منزل پدرى خود انجام داده باشـد. دلیل این امر این مى بـاشـد که زن پـس از ازدواج در بـین اعضاى خانواده خویش بـه عنوان یک شکلى از الهه شناخـتـه مى شود. بعد از مراسم, نوبـت بـه صرف شام مى رسد و تمام آنچه که بـراى جشن مهیا شده است بر سر سفره آورده مى شود. برنج و حبوبـات پخته از غذاهایى هسـتـند که در هیچ وعـده روزه دارى طبـخ نمى شـوند. و غذاهاى تهیه شده براى مراسم ((کارواچاوت)) بدون پیاز و سیر طبخ مى شوند. بدین تـرتـیب روزه معروف و بـزرگ ((کارواچاوت)) خاتـمه مى یابد. باشد که همسران, زنان سالم و سلامت باشند. تا زنان زنده باشند و زندگى کنند!!!

 

1ـ دیوالى, جشنى بـزرگ در نزد هندیان که در 6 نوامبـر هرساله برگزار مى گردد و تقریبـا شبـیه بـه نوروز در نزد ایرانیان است.
2ـ ساتى اصطلاحى است, براى زنانى که همراه جسد شوهران خود, به خودسوزى دست مى زنند.