سرخس شاخ گوزنى

مهندس مجتبى شریعت پناهى

اسم علمى: پلاتى سریومPLATYCERIUM))
خانواده: پلى پودیاسهPOLYPODIACEAE))
سرخس شاخ گوزنى گیاه آپارتمانى زیبایى است که بـا سایر سرخسها نسبت قوم و خویشى دارد.
شکل برگهاى این گیاه با سایر سرخسها متفاوت است. برگهایش بـه رنگ سبـز روشن هستند و بـه شاخهاى گوزن شبـاهت دارند; بـه همین دلیل آن را سرخس شاخ گوزنى نامیده اند.
در وضع مناسب مثـلا در گلخانه مرطوب 50 تـا 80 سانتـى متـر رشد مى کند. شباهت سرخس شاخ گوزنى با سایر سرخسها در اسپـورهایىSPOR))است که تـوسط بـرگها ایجـاد مى شود. در اوایل بهار پشت بـرگها بـه رنگ سیاه در مىآید. سیاه شدن بـرگهاى سرخس شاخ گوزنى بیمارى نیست, بلکه بـه دلیل ظهور دانه هاى گردمانند و سیاه رنگى است که اسپـور نامیده مى شود. وقتى این اسپـورها رسیده مى شوند, خود به خـود مى ریزند, و اگر در خـاک مرطوب قرار گیرند, دوباره سـبـز مى شوند و بـه این وسـیله سـرخـس شاخ گوزنى ازدیاد مى یابـد. بـراى اینکه شاخ گوزنى را تـکثـیر کنید, مى تـوانید در اوایل بـهار بـرگهایش را تـکان داده و اسـپـورهایش را جـمعآورى نموده, سپـس آنها را در خاک مرطوب ریخته و بـه آرامى آب را روى اسپورها اسپرى کنید. به این ترتیب مى توان به تعداد زیادى سرخس شاخ گوزنى تولید کرد. وقتى گیاهان جـوان سـبـز شدند و کمى رشد کردند, هر یک از آنها را بـه گلدان جدید منتقل کنید.
اما روش دیگرى بـراى ازدیاد سـرخـس شاخ گوزنى وجـود دارد و آن اسـتـفاده از نهالهاى جـدیدى اسـت که در کنار پـایه اصلى سـبـز مى شوند. بد نیست بـدانید سرخس شاخ گوزنى ساقه زیرزمینى دارد. از این ساقه ها نهالهاى کوچکى رشد مى کنند که باید آنها را همراه با قدرى ریشه از خـاک خـارج کرده و بـه گلدان دیگرى انتـقال دهید.
زمان مناسب براى این نوع تکثیر اوایل بهار است.
یادتان باشد در موقع انتقال پـاجوشها, نبـاید بـه پـایه اصلى لطمه وارد آید و یا اینکه پـاجوشى بـدون ریشه از خاک خارج شود.
سـرخـس شـاخ گوزنى هفده گونه دارد. همه آنها بـومى اسـتـرالیا هسـتـند. این گیاهان در وضع طبـیعى خـود یعنى در نواحـى جـنگلى استرالیا روى تنه پوسیده درختان زندگى مى کنند. آنها دوست دارند از مواد غذایى آماده که در تـنه درخـتـان وجـود دارد, استـفاده کنند. شـما نیز بـراى اینکه خـاک ایدهآلى بـراى این گیاه تـهیه کنید, بهتر است فقط از خاکبرگ استفاده کنید. مقدارى خزه نیز به خاک اضافه کرده و براى حـفظ رطوبـت خـاک سطح گلدان را بـا خـزه بپوشانید.
سرخس شاخ گوزنى نیازمند گرماست. در فصل زمستان حتـما بـاید در محل گرم نگهدارى شود. در زمستان گرما حداقل 10 درجه سانتـى گراد بـاشد. گیاه مناسبـى بـراى داخل آپارتمان است و نور تند, آن را آزار مى دهد. بهتر است در جایى که نور سایه روشن بـاشد, نگهدارى شود.
در تابستان با نصب پرده در مقابل پنجره هاى آفتابـگیر شدت نور را کم کنید. نسبـت بـه نور کم حساسیت چندانى ندارد, اما از نور تند آفتاب آزار مى بـیند. سعى نمایید خاک گلدان همیشه کمى مرطوب بـاشد. قبـل از اینکه خـاک کاملا خـشک شود, مقدار کمى بـه آن آب بدهید.