اگر درختچه رز در خانه دارید پس مطلب این شماره ما را حتما بخوانید. هرس رز کار ظریفى است که سبب رشد بهتر گلها مى گردد و این گیاه را نسبت به آفات و بیماریها مقاوم مى کند.
زمان هرس:
زمانى باید به این کار اقدام کنید که درختچه رز در خواب زمستانه به سر مى برد. نگاهى به شاخه هایش بیندازید, در حالت خواب شاخه ها بدون برگ و فاقد گل یا غنچه اند.
معمولا در شهرهایى مانند تهران خواب زمستانه رز از دى ماه آغاز مى شود و تا اواخر اسفند ادامه پیدا مى کند.
در مناطق سردسیر که سرماى زمستان به رز خسارت وارد مى کند, آن را در آخر زمستان هرس کنید.
به طور کلى هرس رز را مى توانیم در آخر پاییز یا آخر زمستان انجام دهیم. ضمنا موقعى که مى خواهیم از شاخه هاى بریده رز به منظور قلمه استفاده کنیم, بهتر است در آخر پاییز هرس شود تا شاخه هاى بریده را به داخلى ساختمان برده و آنها را قلمه بزنیم, در این حالت به هرس بلند اقدام مى کنیم.
هرس بلند:
از قیچى باغبانى استفاده کنید و با شمارش بندهاى روى شاخه ها دست به کار شوید.
در هر شاخه تعدادى از بندها را نگه داشته و شاخه را قطع کنید. در شاخه هاى بلند, عملیات هرس از بالاى بند پنجم یا ششم انجام مى شود. در این صورت چشمتان به شاخه هاى کوتاه مى خورد, آنها
را نیز هرس کنید. در مورد شاخه هاى کوتاه دو تا سه بند را حفظ نموده و قسمت بالاى شاخه را ببرید. (شکل 1)
اگر درختچه رز شاخه هاى قوى و سرحال دارد که خوب رشد کرده اند, بهتر است این شاخه ها را از بالاى جوانه هفتم تا دهم هرس کنید.
هرس کوتاه:
در این نوع هرس, مانند حالتى که در مورد شاخه هاى کوتاه گفته شد, عمل مى کنیم. به عبارتى شاخه ها را از بالاى جوانه دوم یا سوم مى بریم.
ابتکار و خلاقیت:
با این که در مورد طول قسمتهاى بریده شده و تعداد جوانه ها مقررات خاصى وجود دارد اما ابتکار و خلاقیت شما در کیفیت کارتان بسیار موثر است.
در واقع این شما هستید که باید تصمیم بگیرید. ممکن است شما به رزهاى پا بلند علاقه مند باشید; در این صورت شاخه هاى ضخیم و کشیده را کمتر هرس کنید و عملیات خود را متوجه شاخه هاى جانبى بنمایید. (شکل 2)
در شکل 2 شاخه هاى جانبى را به دقت هرس کردیم اما شاخه هاى اصلى کمتر هرس شدند.
گاهى ممکن است نظر شما کوتاه نگه داشتن این درختچه باشد, از آن جایى که رزهاى بلند در باغچه هاى کوچک براى سایر گیاهان زینتى مشکل ایجاد مى کنند, شاید مصلحت باشد آنها را همیشه کوتاه نگهداریم; در این صورت هرس را با شدت بیشترى انجام مى دهیم.
حذف شاخه هاى نوک:
بعضى از شاخه ها با شاخه دیگر زاویه نود درجه مى سازند و به طور عمودى رشد مى کنند. (شکل 3)
این شاخه ها نه تنها گل نمى دهند, بلکه براى سایر شاخه ها ایجاد مزاحمت نموده و گیاه را ضعیف مى کنند, آنها را از نزدیکترین محل اتصال به پایه جدا کنید.
حذف شاخه هاى نزدیک به یکدیگر:
گاهى شاخه ها آن قدر به یکدیگر نزدیکند که هر یک مزاحم دیگرى است. یکى از آنها را حذف کنید.
شاخه هاى آفت زده:
آفت ساقه خوار مهمترین دشمن گل سرخ است. بهترین روش براى مبارزه با این حشره, هرس شاخه هاى آفت زده است. شاخه هایى که نوک آنها سوراخ شده به کرم ساقه خوار مبتلا شده اند, این شاخه ها را حتما هرس کنید. (شکل4)
در شکل 4, شاخه آفت زده را از محل سالم بریده ایم.
شاخه هاى مزاحم:
به شکل 5 دقت کنید. شاخه هاى الف و ب به یکدیگر بسیار نزدیکند. هرچند این حالت در رز کمتر اتفاق مى افتد اما اگر در هر کدام از درختان میوه یا درختچه هاى زینتى به این وضعیت برخوردید, به وسیله هرس مشکل را حل کنید.
حال به عقیده شما بهتر است کدام یک از شاخه هاى الف و ب را حذف کنیم؟
حدستان درست است شاخه الف را هرس مى کنیم تا شاخه ب با ساقه اصلى زاویه بزرگترى بسازد.
روش برش:
همان طور که گفته شد, بهتر است هرس را با قیچى باغبانى انجام دهید, زیرا نامناسب بودن وسیله شما شاخه ها را زخمى مى کند. بریدن شاخه ها را با سرعت انجام دهید تا محل بریدگى کاملا صاف و یکنواخت از کار در بیاید.
فواید هرس:
هرس سبب مى شود تا مواد غذایى به طور یکنواخت به اندامهاى گیاه رسیده و همه شاخه ها از نور و هوا به طور یکسان بهره مند گردند. در نتیجه گلها درشت و مرغوب خواهند شد.
جوان شدن رز:
رزهاى قدیمى و پیر را با استفاده از هرس مى توانیم جوان کنیم. اگر نگاهى به این نوع از درختچه بیندازید, ملاحظه خواهید کرد که کنارشان پاجوشهاى زیادى سبز شده اند. براى جوان نمودن رزهاى پیر, ساقه هاى کهنه حذف گشته و پاجوشها نگهدارى مى شوند.