در زندگى زناشویى, سخت نگیرید!

ترجمه: ا. امیردیوانى(1)

اگر قرار مى شد از بیشتر مردم مى پرسیدید: ((رابطه شما با همسرتان چگونه است؟)) شاید چنین پاسخى مى شنیدید:((کم و بیش بد نیست!)) بسیارى از افراد بر این باورند که بسنده کردن به ارتباطى رضایتبخش, امرى طبیعى است. حتى کسانى که مدعى داشتن رابطه اى مطلوب اند, اظهار مى دارند که گه گاه از دست همسرشان دچار آزرده خاطرى و رنجیدگى مى شوند. شاید آنان ندانند که هر ازدواجى را, اعم از اینکه نکبت بار یا سعادتآمیز باشد, مى توان با اندکى کوشش به مرز ایدهآلى رسانید.
با کمال تعجب, جزئى ترین نارضاییها اغلب آنهایى هستند که بیشتر در خوشبختى زناشویى, ناراحتیها و ناکامیها, گفت وگوهاى تلفنى عبث, گرفتاریها, اختلافها و مسوولیتها اثر مى نهند.
اگر خود را از دام پریشان خیالى هاى ناشى از مسایل بى اهمیت برهانید, راهکارهاى جدیدى را براى پروردن و عشق ورزیدن به همدیگر خواهید یافت. در زیر شش مورد از راهبردهاى دلخواه را آورده ایم. باشد که با به کار بستن آنها یار و یاور نیکوتر همسرتان باشید.

1ـ کارت ویژه امتیازدهى را دور افکنید
آگاهى از تمام نقشها و فداکاریهاى موجود در روابط زن و شوهر, وسوسه انگیز است.
ما پیاپى در این اندیشه ایم که چندین بار خانه را نظافت کرده ایم یا صورت حسابها را پرداخته ایم, یا لباسها را شسته ایم و یا بچه ها را حمام برده ایم. شاید بیم از آن داریم که از ما سپاسگزارى نشود ـ یا احتمالا از نقشى که ایفا مى کنیم, بیزار باشیم. به هر دلیل, در زندگى زناشویى, حفظ امتیاز همیشه پیامد عکس دارد.
هنگامى که پى درپى رنج و زحمت خویش را به یاد مىآورید, از شوهرتان خشمگین مى شوید. احساس مى کنید که از گرده شما کار کشیده مى شود و در نتیجه از پا در مىآیید و به این ترتیب احساسات محبتآمیزتان کاهش مى یابد. شریک زندگیتان, به ندرت, آزردگى شما را در مى یابد و حالت دفاعى به خود مى گیرد. هر دو نفر در همان وضع باقى مى مانید و بر نقش خویش مى افزایید ـ اینجاست که کارتهاى امتیازدهى نادیده گرفته مى شوند.
موقعى که سرگرم انجام چنین کارى هستید, دست نگه دارید. سعى کنید احساسات مهرآمیز را بار دیگر در دلتان جایگزین سازید. به فکر این نباشید که همسرتان چه مى کند بلکه در نقش یک مرد به اعمالش بیندیشید. امکان دارد فورا پى ببرید که سرخوردگى و دلسردى شما واقعیت ندارد بلکه صرفا خویى است که در اندیشه تان رخنه کرده است.
هر بار که این پندار ((ناپسند)) را از سر بدر مى کنید, در حسن تفاهم روابط زندگى مشترکتان تإثیر مى گذارید.

2ـ مسوول خوشبختى خودتان باشید
بسیارى از نغمه هاى مردم پسندى که از رادیو پخش مى شوند, سرشار از چنین ابیاتى هستند: ((تو مرا خوشبخت مى کنى, بى تو هیچم, تو دنیاى منى)). چنین شیوه اندیشیدن, همه مسوولیتها را باز مى ستاند تا شما را خشنود سازد و آنها را به دیگرى محول مى کند. در واقع این فشار زیادى است که به فردى دیگر انتقال مى یابد.
به نظر مىآید که مفهوم مورد بحث تقریبا روشن باشد, ولى چند نفر از ما مسوولیت کامل خوشبختى خودمان را مى پذیریم؟ هر چند وقت یک بار از خود مى پرسیم: ((چرا همسرم نمى تواند شخصى متفاوت باشد)) یا((موقعى که او آن گونه رفتار مى کند, از کوره در مى روم.)) مفهوم ضمنى اش این است: ((اىکاش با هم فرق مى داشتیم که در این صورت خشنود مى گشتم. وى باید عوض شود. نه من, ابدا. فقط او و بس!))
اگر باور داشته باشید که علاج ناشادى شما در دستان فرد دیگرى است, دچار رنج و عذاب مى شوید, حتى چنانچه شریک زندگیتان گاه و بیگاه تغییراتى برایتان فراهم آورد, سرانجام مإیوس و درمانده مى گردید و ناتوانى و نیاز بر شما چیره مى گردد تا جایى که مى گویید: ((احساس نادرست وى, کار را به اینجا کشانده است.))
منظورمان این نیست که همسرتان در شادکامى شما نقشى ندارد. لیکن در نهایت شما به تنهایى مسوول خوشى خود هستید. باید تغییراتى صورت دهید یا به طرز متفاوتى به چیزها بنگرید و آن زمانى است که زندگى کارآیى اش را از دست داده باشد. ممکن است به گزینش هاى دشوارى دست یازید, به مباحثات دردآلود یا آزارنده بپردازید یا به نحوى از در سازش در آیید.
همین که توان خویش را براى سعادتمند کردنتان باز شناختید, مقدار زیادى فشار را از دوش همسرتان برمى دارید. رو به او کرده و بگویید: ((خوبست خوى و صفت انسانى را رها نسازى. امکان دارد تو هم مرتکب اشتباه شوى. نباید توقع داشته باشى هر دفعه که دلم را مى شکنى, عنان از کف بدهم.)) به این ترتیب در را به ارتباطى مى گشایید که به صداقت, مسوولیت و خرد متکى است.

3ـ ویژگى هاى فردى خویشتن را بشناسید
مضحک اینجاست که شما, دیگرى را از ته دل دوست داشته باشید و با این وجود از کار ساده اش رنجیده خاطر شوید تا بدان حد که شدیدا به خشم آیید. لکن اگر اعمالى از این دست شما را دمادم مىآزارند, خوبست از خود سوال کنید: ((خب این خصیصه عجیب کیست؟))
ذکر ماجرایى در اینجا خالى از لطف نیست: شوهرى به نام دیوید به طور وسواس گونه اى تمیز و منظم است. شبى همسرش, پاملا, بعد از شستن ظرفها, برگ کاهویى در ظرفشویى جا مى گذارد. دیوید با حالت عصبانیت کنار ظرفشویى آشپزخانه مى ایستد و فریاد مى زند: ((پاملا, بیا اینجا و ریخت و پاشت را جمع کن!))
در هر صورت حالا بگویید: این ویژگى فردى کیست؟ مسلما دیوید. اگر وى مى توانست دریابد که داراى چنین خصیصه اى است, از کار خود, خنده اش مى گرفت و دیگر این نوع توقعات زیادى را از همسرش نمى داشت. از سوى دیگر چنانچه پاملا قادر به درک خصیصه شخصى دیوید مى شد و آن را به عنوان مشکل او قلمداد مى کرد, سر و ته قضیه را هم مىآورد.

4ـ یاد بگیرید که پوزشهاى همدیگر را بپذیرید
متإسفانه براى عده کثیرى از مردم, عذرخواهى کردن مشکل است. شاید یک دلیلش این باشد که وقتى معذرت مى خواهیم, به شیوه اى نه چندان خوشایند پذیرفته مى شود. روزى که در کافه تریایى نشسته بودیم, اتفاقا صداى زنى را مى شنیدیم که با چشم گریان به شوهرش مى گفت از اینکه کارهایش خیلى سخت شده متإسف است. ظاهرا او زیاد سفر کرده و مدت مدیدى از همسر و بچه هایش دور مانده بود. ما دریافتیم که این کار, ضایعه اى در خانواده و روابط وى با همسرش پدید آورده است. شوهرش به جاى دلجویى و حرکت و رفتارى صمیمانه چنان نگاه غضبآلودى به او کرد که قلبش فرو ریخت. گویى مى کوشید او را حتى بیشتر از آنچه که بود, شرمسار کند.
زن یادشده با عذرخواهى دریچه اى را به سوى ارتباط مهرآمیزى که احتمالا سازش یا شاید راه حلى به همراه داشت, مى گشود. ولى شوهرش مایل نبود که نقش خویش را ایفا کند. در عوض اختلافاتشان را تشدید مى کرد و این امکان را قوت مى بخشید که وى در آینده کمتر شرمنده شود.
شاید بسیارى از ما به اندازه این مرد, سبکسر نباشیم و در عوض همسرمان را به روشهاى هوشمندانه ترى تحت فشار قرار دهیم. مثلا ممکن است زیر لب غر و لند کنیم, آه بکشیم, اظهارنظر افادهآمیزى بکنیم. این نوع واکنش به تلخى و تنفر مى انجامد.
پوزش, فرصت ایدهآلى در اختیار زوجها قرار مى دهد تا عشق و تعهدشان را ژرف تر سازند. زمان مغتنم آن گاه است که براى گوش دادن عمیق و مودبانه کوشش راستینى انجام پذیرد و از اینکه همسرتان تمایل به پوزش خواهى دارد, حس سپاس در شما جوانه مى زند. از این گذشته, وقتى که معذرتى را مى پذیرید, به احتمال زیاد موقعى که نوبت عذرخواهى اش مى رسد, دست به همین عمل مى زند. بنابراین دفعه بعد که همسرتان پوزش مى طلبد, لحن خصمانه شما را ملایم ساخته و دلتان را نرم مى کند.

5ـ جلوى شدنى ها را نگیرید
غرق شدن در تمام مسوولیتهاى زندگى, با کمبود وقت روبه رو گشتن و دایم در تلاش بودن ساده است. بنا به مثلى مشهور: ((چیزى باید ارایه کرد.)) بدبختانه غالبا عزیزانمان به عقب رانده مى شوند.
این نه کار عمدى بلکه صرفا اتفاقى است. وقتى شما در خانه به سر مى برید, معمولا به اعمال ((پربارى)) همچون نظافت, امور منزل و تعمیرات مبادرت مى ورزید. یا به بررسى تلاشهاى تحصیلى فرزندتان مى پردازید یا مالیاتها را پرداخت مى کنید و کارهایى از این دست. در این صورت قرارهاى ملاقات لغو و یا کوتاه مى شوند و یکباره شمار روزهاى خاص کاهش مى یابد.
آگاهى از این موضوع که چنین تمایلى چه سان ممکن است به راحتى و به طرزى نامحسوس در روابط مشترکتان اثر نهد و به کار بستن کوششى دایم جهت وقت گذرانى به تنهایى, اهمیت دارد. هر چه برنامه شما پرجوش و خروش باشد, امکان دارد تغییراتى بدهید, حد و مرزها و محدودیتهایى قایل شوید و یاد بگیرید به درخواستهایى که در پیوند صمیمانه شما و همسرتان خللى ایجاد مى کنند, پاسخ منفى دهید.

6ـ کارها را خودتان انجام دهید
یکى از راههایى که ما در روابط خود احساسهاى زیانبارى پدید مىآوریم, این است که از همسرمان مى خواهیم هرگز خطا نکند. با گفتن جمله هایى مثل ((یادت رفته که ظرفها را بشویى)) یا ((حوله را سر جایش نگذاشتى)) مى پنداریم که همسرمان آدم واره (روباتى) است که نیاز به برنامه ریزى مجدد دارد. باید دانست که در حقیقت او هم بشرى است همانند خودمان که احتمال دارد فراموشى اش بى غرضانه بوده و یا خسته و حواسپرت باشد. راهکار نه چندان ناهنجار بلکه مهرآمیز براى پرداختن به خطاهاى همسرتان این است که صرفا خودتان دست به کار شوید اما نه با آزردگى و پشیمانى بلکه آرام و توإم با فداکارى و محبت. اگر از دیدن ظرفهاى نشسته داخل ظرفشویى ناراحت مى شوید, آنها را بشویید. چنانچه همسرتان در پرداخت صورت حسابى غفلت ورزیده است به جاى اینکه وى را به مسامحه کارى متهم سازید, پا پیش بگذارید و بدهى را بپردازید. شاید بعضى ها زبان به اعتراض گشوده و بگویند: ((ولى اگر به این شیوه محبتآمیز متوسل شویم, ممکن است همسرمان هیچ گاه ظرفى نشوید و صورت حسابى نپردازد.)) بر عکس, اگر از سرزنش, پرخاش, داد کشیدن و واکنشهاى دیگر بپرهیزید, شاید از فریادرسى طرف مقابل شگفت زده شوید. بدون آن حواس پرتى ها و پریشان خیالى هاى منفى و جزئى, توان بیشترى خواهید داشت تا روى جنبه هاى مهمتر از روابط زناشویى خود که عبارتند از پیوند صمیمانه, رشد معنوى, مشارکت, شادمانى, سرخوشى, عشق و دوست کامى تمرکز کنید.
ـ این مقاله ترجمه اى است از:
``Dont Sweat The Small Stoff in , 2000. . *