حکیم‏باشى‏
هل، معطر و مفید

هل گیاهى است علفى بلند و گیاه مناطق حاره است. معمولاً براى اینکه عطر آن حفظ شود، به صورت میوه و یا کپسول آن نگهدارى مى‏شود و در مواقع مصرف، کپسول را شکسته و دانه‏ها را خارج مى‏سازند؛ البته پوست کپسول آن نیز داراى اسانس است. هل علاوه بر مصرف به عنوان ادویه، در طب سنتى نیز کاربردهایى دارد. تخم هل معطر و ضد نفخ بوده و در موارد ناراحتى‏هاى کبد و رحم به کار مى‏رود. اگر میوه و کپسول آن با پوست جویده شود براى استحکام لثه‏ها مفید است و همچنین اگر پودر آن را به لثه‏ها بمالند، همان خاصیت را دارد. هل براى تقویت قلب، معده، برطرف کردن حالت تهوع و دل‏پیچه مفید است. در عربستان سعودى قهوه معروفى مرسوم است به نام قهوه هل. براى تهیه آن ابتدا دانه‏هاى قهوه را سرخ کرده و بو مى‏دهند. سپس آن را مى‏کوبند تا نرم شود. بعد کپسول‏هاى سبزرنگ هل را با دست شکسته و با دانه‏هاى هل در آب جوش مى‏ریزند و کمى هم میخک و زعفران به آن مى‏افزایند. سپس مقدارى قند و در آخر قهوه کوبیده شده را به آن اضافه مى‏کنند. پس از اینکه 2 تا 3 دقیقه جوشید، قهوه هل آماده نوشیدن است. معمولاً براى هر فنجان متوسط قهوه هل در حدود 2 قاشق چایخورى کپسول و دانه هل مصرف مى‏شود.

منبع:

میرحیدر، حسین، معارف گیاهى، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، چاپ سوم، تهران، 1377، صص 443 - 437.