نویسنده

 

همایش بانوان قرآن‏پژوه‏

گزارش: فریبا انیسى‏

اولین همایش سراسرى بانوان قرآن‏پژوه به همت مؤسسه معارف اسلامى امام رضا(ع) و با هدف تکریم از بانوان پیش‏کسوت در رشته‏هاى قرآنى در روز ولادت اسوه طهارت و پاکى و مظهر زن قرآنى در تالار اجتماعات وزارت کشور برگزار شد.
دکتر احمد احمدى، عضو شوراى عالى انقلاب فرهنگى و از اعضاى هیئت رئیسه همایش در خصوص اهمیت و ضرورت برگزارى این همایش گفت: قرآن کریم اقیانوس موّاجى است که شفاى دل و جسم است و با توجه به عاطفى و احساسى‏بودن زنان و سر و کار داشتن آنها با کودک، انس داشتن آنها با قرآن، اثرات شگرفى تربیتى بر روى نسل‏هاى آینده جامعه باقى مى‏گذارد.
حجت‏الاسلام و المسلمین آقاى خاتمى، ریاست جمهورى و رئیس شوراى عالى انقلاب فرهنگى در مراسم اهداى جوایز به بانوان برگزیده قرآن‏پژوه تأکید کردند: ستم‏هایى که در طول تاریخ به زنان روا داشته شده ناشى از نگاه مردسالارانه به زندگى و هستى است. در مقابل چنین دیدگاهى؛ دیدگاه فمینیستى است که سعى دارند به نام دفاع از زن، زن را به جاى مرد بگذارند.
ایشان افزودند: فضیلت زن نه در محبوس ماندن او در خانه و نه رها شدن وى از همه قیدهاى اخلاقى، معنوى و عقلى است؛ رشد یک فرآیند اجتماعى است که در حضور جامعه و در تعامل با دیگران صورت مى‏گیرد. اما این رشد نباید به جایگاه ممتاز زن که محور همبستگى و عاطفى خانواده است لطمه وارد کند.
آقاى احمد مسجدجامعى، وزیر ارشاد با تأکید بر نقش بى‏بدیل زنان در تداوم ارزش‏هاى دینى و فرهنگى جامعه یادآور شد: محبت اهل بیت و قرآن از ویژگى‏هاى مثبت فرهنگ و سنت ایرانى است که سرمنشأ آن در خانواده و در آغوش گرم مادران است.
وى اظهار امیدوارى کرد با فراهم شدن زمینه مشارکت زنان در تمامى عرصه‏ها و تداوم برنامه‏ریزى و شکل‏گیرى زمینه‏هاى مشارکت، حضورى قدرتمند در بنیان‏هاى دینى و اعتقادى را شاهد باشیم.
در این همایش همچنین زنان اندیشمندى که در زمینه قرآن کریم فعالیت داشتند به ارائه مقاله پرداختند.
دکتر زهرا رهنورد که در زمینه استفاده از قرآن در هنر و داستان‏نویسى مورد تقدیر قرار گرفت با ارائه مقاله‏اى به نکات تربیتى و هنرى قرآن اشاره کرد. به اعتقاد ایشان موارد مربوط به زندگى زنان را مى‏توان در آیات قرآن یافت و بدین ترتیب دو ملاک «امین‏بودن و قوى‏بودن»، ملاک ازدواج دختران شعیب پیامبر با حضرت موسى(ع) بوده است.
دکتر زهرا نفیسى با اشاره به آیات داستانى گفت:
اسلوب داستان‏نویسى در قرآن منحصر به‏فرد است و بر اساس سه مشخصه تأکید بر بیان حقایق، تاریخ‏نگارى و اصلاح تاریخ شفاهى میان اعراب و بیان سنت‏هاى حاکم بر جهان هستى و با هدف تربیت نفوس به بیان و نقش‏آفرینى افراد در زمان حال مى‏پردازد.
زمان هر قصه قرآنى نیز مهم است. گرچه در بیان زمان، سالشمار گفته نمى‏شود اما مشخصات زمانى و مکانى ذکر مى‏شود. زمان وحى نیز مهم است. مثلاً داستان حضرت یوسف(ع) و بیان شرایط رنج‏آور زندگى ایشان هنگام عام‏الحزن و محاصره شعب ابى‏طالب نازل شده است.
دکتر فاطمه طباطبایى، همسر مرحوم حاج سیداحمد خمینى با استفاده از کتاب آداب‏الصلاة امام خمینى(ره) به بیان شرایط استعاذه و پناه بردن به خداوند از شرّ شیطان به عنوان اولین گام تلاوت قرآن پرداخت.
ایشان تأکید کرد: به عقیده حضرت امام در استعاذه چهار رکن (مستعیذ، مستعاذ منه، مستعاذ به، مستعاذ له) وجود دارد. هدف غایى استعاذه، شناخت خداوند و اسماء الهى و متّصف شدن به اسماء الهى است. سالک در هر مقامى ذاتاً خواستار کمال است و غایت استعاذه حصول کمال و جمال مطلق است.
از دیگر برنامه‏هاى مراسم مى‏توان از همخوانى 400 نفره زنان حافظ نام برد که اثر جالبى در میان حضار پدید آورده بود و نیز دعوت از قاریان زن مالزیایى که توسط «بنیاد قرآن و حدیث سپاه» صورت گرفته بود و به زعم مدعوین اولین دعوت از قاریان زن بوده است.
بانوانى که مورد تقدیر قرار گرفته‏اند به شرح زیر مى‏باشند:
خانم آذر پنجه‏شاهى: به خاطر حفظ کل قرآن کریم در سن 63 سالگى، مدرّس؛
خانم پروین یوسفى: داور و مربى قرآن کریم (از 40 سال قبل)، مدرّس و مفسّر؛
خانم زینب‏السادات همایونى: مدرّس و مفسّر قرآن کریم؛
خانم زهرا رهنورد: استفاده از هنر قرآنى در داستان، نوشته و آثار هنرى؛
خانم زینت قاجاردولّو: کتابت و خوشنویسى قرآن کریم به خط نستعلیق؛
خانم ساکت مزیدى: منبت‏کارى آیات قرآن کریم بر روى چوب، فلز، آلومینیوم و چرم؛
خانم فاطمه پناهیان‏پور: به خاطر تذهیب و هنر قرآنى؛
خانم زهرا اردیبهشتى: زربافى آیات قرآن کریم (که به ویژه در آستان قدس رضوى مورد استفاده قرار مى‏گیرد)؛
خانم پروین غضنفرپور: نخستین مربى و مدیر خانه قرآن کریم (تهران)؛
خانم فاطمه طاهائى: مفسّر و مدرّس قرآن کریم (با 40 سال سابقه فعالیت در مشهد)؛
خانم صدیقه مقدسى: مفسّر و مدرّس قرآن کریم (بنیانگذار مکتب اسلام‏شناسى در مشهد - قبل از انقلاب)؛
خانم اعظم الوندى: مدرس قرآن و مبتکر روش نو در قرائت قرآن کریم؛
خانم لاله افتخارى: پژوهشگر قرآنى، فرزند و همسر شهید (با 30 سال سابقه)؛
خانم شهربانو صفرى: مفسّر و مروّج قرآن کریم (مؤسس مکتب عصمتیه مشهد)؛
خانم فاطمه اعلایى: حافظ و مدرس قرآن (روشندل و اولین حافظ نابینایان)؛
خانم فاطمه تمهیدى: حافظ قرآن کریم (اهل کردستان، حافظ کل در 73 سالگى، داراى 9 فرزند حافظ)؛
خانم ایمان صحاب: قارى قرآن کریم، مدرس؛
خانم پروین امیرآبادى: داور بین‏الملل و مربى قرآن کریم؛
خانم نسرین نافذکلام: داور بین‏الملل و مربى قرآن کریم؛

در حاشیه:

* شروع همایش با تأخیر 45 دقیقه‏اى صورت گرفت.
* تعداد زیاد دعوت‏شوندگان که بنا بر اظهار مجرى نزدیک به 2000 نفر بودند، نظم برنامه‏ها را از بین مى‏برد.
* با توجه به اینکه حدود 95 درصد دعوت‏شوندگان، از بانوان بودند و غالباً فرزندان‏شان همراه آنان بود زمان طولانى مراسم (18 - 9) بسیار خسته‏کننده بود.
امید است با برنامه‏ریزى منسجم‏تر شاهد برنامه‏هاى دیگرى براى تقدیر از بانوان پیش‏کسوت قرآنى باشیم.