با برنامهریزى، موفقیتها را تجربه کنید
زهره دهخدا
کتابهاى درسىات را همچون سال گذشته دور و برت پخش نمودهاى. با بىمیلى و بدون انگیزه، بىآنکه هدفى داشته باشى، در سطور یکایک آنها خیره مىشوى. از مرور جملات و عبارات تکرارى کلافه مىشوى و کتابها را زمین مىگذارى. اضطراب و دلهره، تمام وجودت را فرا مىگیرد. احساس مىکنى تمام لحظات و روزها همچون باد مىگذرند و تو مثل سال قبل به خاطر نداشتن یک برنامهریزى درست و سنجیده از اول سال تحصیلى تا به حال، هیچ پیشرفتى نداشتهاى.
یک لحظه دوباره رؤیاى دانشگاه و حتى صندلى را که بر روى آن خواهى نشست در ذهنت مجسم مىکنى. از شوق و اضطراب چشمانت را مىبندى ... اما لحظهاى نمىگذرد که رنج بىبرنامگى، تو را از رؤیا بیرون مىآورد و در حسرت و اندوه معلق مىسازد.
بارها و بارها از افراد موفق و از جاهاى مختلف کلمه نظم و برنامهریزى را شنیدهاى اما هیچ وقت به فکر نیفتادهاى براى کارهایت، حتى مهمترین کارت برنامهریزى کنى.
حالا غمگین و مأیوس نشستهاى و براى از دست رفتن لحظات افسوس مىخورى، از اینکه خیلى از فرصتهاى باارزش را آنان از دست دادهاى احساس ناخوشایندى دارى. در دل آرزو مىکنى کاش دوستى بود تا براى کارهایت برنامهریزى مىکرد یا در این باره با تو حرف مىزد. دلت مىخواست کسى بود تا دلهره و ترس را از چشمانت دور مىکرد تا تو با یک انرژى زیاد و یک برنامه حسابشده براى رسیدن به هدفت مصمم مىشدى و تلاش مىکردى.
فرصتها و زمان، بهترین هدیه و موهبت خداوندى به انسان است که در صورت شناخت و استفاده صحیح از آن، استعدادهاى نهفته فرد بروز مىکند و وى از لحظات خویش بهرهمند مىشود.
البته استفاده صحیح از این نعمت الهى نیاز به برنامهریزى دارد و مسلّماً این برنامهریزى باید با آگاهى و بر پایه اصول براى رسیدن به هدف و مقصد باشد. متأسفانه بسیارى از جوانان و نیز دختران، لحظات گرانبهاى خود را به امید ساعتى دیگر و یا افسوس بر گذشته تلف مىکنند و با از دست دادن فرصتها، از کارهاى انجام نشده یا نیمهتمام احساس کسالت و افسردگى و خستگى مىکنند. دستهاى از این دختران به اصل برنامهریزى در زندگى اعتقادى ندارند و گاهى وقتها هم فکر مىکنند آنقدر درگیر کار هستند که فرصتى براى برنامهریزى ندارند.
بعضى از آنها بدون برنامه و حساب و کتاب روى کارهایشان با این شعار که «هر چه پیش آید خوش آید»، جلو مىروند و نعمتِ فرصتهاى جوانى را به آسانى از دست مىدهند. بعضى از این دختران به خاطر نداشتن یک برنامه دقیق و سنجیده براى امور خود آنچنان بىهدف و انگیزه هستند که نمىدانند از زندگى، درس خواندن، تفریح و ... چه مىخواهند. آنها بىهدف و سرگردان در رؤیاى رسیدن به خوشبختى و موفقیت سیر مىکنند و از این سو به آن سو مىروند و چون در امور و برنامههاى خود با شکست و ناکامى مواجه مىشوند، از زمین و زمان مىنالند و گناه کارهایشان را به گردن دیگران مىاندازند.
البته بعضى از دختران جوان هم دوست دارند منظم و با برنامه باشند و همیشه افراد منظم را تحسین مىکنند و آرزو مىکنند کاش مىتوانستند مثل آنها باشند. اما همین دختران نمىدانند که چگونه براى خود برنامهریزى کنند و از فرصتهاى به دست آمده استفاده کنند. حتى آنها دوست دارند که افراد موفق برنامه خود را به آنها ارائه بنمایند و آنها با همان برنامه به پیشرفتهاى بزرگ برسند. این امر چندان کمکى به این افراد در استفاده از فرصتها و زمان نخواهد کرد. چرا که به دلیل شناختى که هر فرد از توانایىها و استعدادها و امکانات خود دارد، برنامهریزى باید توسط خودش انجام شود. این کار علاوه بر پر بار نمودن برنامه، از لحاظ روانى، انگیزه بیشترى به آنها جهت تلاش و کوشش در اجراى برنامه خواهد داد.
از طرفى، دختران جوان باید به این واقعیت توجه داشته باشند که در پرتو یک برنامهریزى دقیق و حساب شده مىتوانند به ایدهآلها و هدفهاى مطلوب خود برسند. براى داشتن یک چنین برنامهاى لازم است یک سرى عوامل را دخیل کنند، تجربیات گذشته و واقعیات پیرامون خود را در نظر بگیرند و در طى این فرآیند، موانعى را که احتمال عدم پیشرفت برنامهریزى آنها ممکن مىسازد، را پیشبینى کنند تا آن موانع برنامه آنها را مختل نکند و باعث یأس، ناامیدى و احساس شکستخوردگى آنها نشود.
همچنین با توجه به اینکه مؤثرترین و مفیدترین مرحله براى برنامهریزى، تعیین هدف و هدفگذارى روى فعالیتها و کارهاست، اهداف خود را از داشتن برنامه مشخص نمایند. مسلّماً افرادى که هدف خود را مىدانند، با برنامهریزى درست، راه رسیدن به آن را نیز براى خود نزدیک و هموار مىکنند. البته این اهداف باید به دور از خیالات و اوهام و رؤیاهاى جوانى باشد، زیرا با توهمات و رؤیا زندگى کردن به معناى باهدف بودن نمىباشد. اهداف واقعى مشوّق فعالیتها و انگیزهاى براى سعى و کوشش هستند و برنامهریزى با توجه به تعیین آنها بسیار سودمند و کارآمد و مناسب مىباشد. در کنار تعیین اهداف، اولویتبندى و دادن حق تقدّم به امور مهمتر آنها را در اجراى برنامه یارى مىکند.
با این حال، بعضى از دوستان جوان فقط به برآورده شدن آرزو، هدف و صرف انجام دادن کار خود مىاندیشند و به درست انجام دادن آن توجهى ندارند. در حالى که علاوه بر مشخص نمودن هدف و اولویتبندى باید براى جلوگیرى از بىنظمى و از هم پاشیدگى برنامه، بسیارى از حوادث پیشبینى نشده و مشکلات غیر منتظره را در برنامه خود گنجاند تا نظم معمول برنامه به هم نخورد و در انجام امور اختلالى پیش نیاید.
بسیارى از دختران از برنامه ناموفق خود گله و شکایت دارند و بعد از چندى، از اجراى برنامه خود مأیوس و ناامید مىشوند. آنچه مسلّم است اینکه همیشه آنچه در یک برنامه، تدوین شده و در ذهن افراد بوده در عمل اتفاق نمىافتد. ممکن است چند درصد از برنامه مطابق پیشبینى و برنامهریزى ما ادامه پیدا نکند و این یک امر طبیعى است. از طرفى، صرف برنامه و تعیین اهداف و اولویتها براى رسیدن به موفقیت کافى نیست. در کنار این فرآیندها، یک سرى مسائل به ظاهر ناچیز ولى بسیار بااهمیت باید رعایت شود تا در استفاده از زمان و فرصتها موفقیت خوبى نصیب دوستان و دختران جوان بشود.
یکى از مهمترین این موارد، شروع درست برنامه مىباشد. بسیارى از دوستان در شروع برنامه و آغاز آن با مشکل روبهرو هستند و حتى نمىدانند چگونه آن را آغاز کنند. در حالى که یک شروع خوب و آغاز نیکو، پایانى رضایتبخش به همراه خواهد داشت. اگر ابتداى برنامه و شروع آن با سردرگمى، خستگى و بىحوصلگى همراه باشد، مسلّماً انتظار نتیجهاى مفید و داشتن لحظاتى با آرامش، عبث و بیهوده است.
دختران جوان باید در آغاز برنامه خود را با توکل به خداوند، آرامش فکرى، داشتن اعتماد به نفس و با احساس لذت از سعى و تلاش شروع کنند. با پشتکار و کوشش همراه با برنامهریزى جلو بروند تا هیچ گاه دچار تشویش، اضطراب، عدم اعتماد به نفس و سردرگمى نشوند و با یک برنامهریزى درست و اصولى، بسیارى از موفقیتها و پیشرفتها را تجربه کنند.
به امید موفقیت براى همه دختران و جوانان کشورمان.
)