جشنواره عذرا، تقدیر از نخبگان عرصه هنر روستاست
چهارمین جشنواره فرهنگى - هنرى زنان روستایى و عشایرى برگزار شدهمزمان با روز جهانى زن روستایى، چهارمین جشنواره فرهنگى - هنرى زنان روستایى و عشایرى (عذرا) با شعار (زن، روستا، امنیت غذایى) با زمینههاى موضوعى فیلم، عکس، فیلمنامه و نمایشنامه در تالار اندیشه تهران برگزار شد.
این جشنواره که توسط دفتر امور زنان روستایى و عشایرى معاونت ترویج و نظام بهرهبردارى وزارت جهاد کشاورزى و همکارى تعدادى از مراکز فرهنگى و هنرى غیر دولتى و همچنین سازمانهاى دولتى برگزار شد، همچون سالهاى قبل با هدف ایجاد انگیزه در میان هنرمندان شهرى و روستایى براى پرداختن به مسائل زنان و دختران روستایى، شناسایى و تشویق هنرمندان فعال در این عرصه و کشف و درک ظرفیتها و قابلیتهاى هنرمندان مستعد روستایى و عشایرى در دو بخش اصلى و جنبى به اجرا در آمد.
بخش اصلى یا مسابقه جشنواره شامل موارد فیلم، فیلمنامه، نمایشنامه و عکس؛ و بخش جنبى شامل برپایى نمایشگاه عکس، صنایع دستى، رسانههاى ترویجى و تقدیر از الگوهاى موفق زنان و دختران روستایى بود.
جشنواره چهارم عذرا پذیراى آثار هنرمندان، نویسندگان و عکاسانى بود که آثارشان را با محور حضور زن در عرصه کار، تلاش و تولید، قدرت تصمیمگیرى و تصمیمسازى، زن در زندگى عشیرهاى، استقلال و موفقیت اجتماعى، تولید و ارائه کرده بودند.
در این جشنواره، دکتر «محمدحسین عمادى»، معاون وزیر جهاد کشاورزى در امور ترویج و نظام بهرهبردارى با تبریک روز 23 مهر، روز جهانى زن روستایى، هدف اساسى و اصلى برگزارى جشنواره عذرا را تقدیر و تشکر از نخبگان زن روستایى برشمرد و خاطرنشان کرد:
«در این جشنواره از افرادى تقدیر مىشود که زاویه دید خود را از شهر، رفاه و رنگ و جلا به جامعه روستایى تغییر دادهاند تا بتوانند مهر و وفا و نقش زنان روستایى را ترسیم کنند. هدف این جشنواره، ارزش نهادن به هنرمندان، دانشمندان، دانشپژوهان و مردمشناسانى است که به نقش زنان روستایى توجه مىکنند در حالى که نقش این هنرمندان هم در جامعه هنرى کمرنگ نشان داده شده است.»
دکتر «عمادى» سپس به تبیین نقش زنان روستایى در ابعاد مختلف، زن و مادر بودن، روستایى بودن، تولیدکننده و کشاورز بودن پرداخت و در این ارتباط گفت: «زن روستایى، حامل فرهنگ روستا است و نقش بسزایى در چرخه تولید کشاورزى بر عهده دارد. نقش زن روستایى به عنوان انتقالدهنده فرهنگ و دانش بومى، نقش مهمى است که باید آن را شناخت و به آن توجه کرد.»
وى افزود: «در بحث آموزش اگر یک مرد را آموزش دهیم، یک نفر را آموزش دادهایم ولى اگر یک زن را آموزش دهیم، یک نسل را آموزش دادهایم و در واقع آن آموزش را براى انتقال به نسل آینده بیمه کردهایم. به عبارت بهتر، تحول فرهنگى در جامعه زن روستایى، تحول در فرداى روستا است و براى ضمانت فرهنگ فرداى روستا، سرمایهگذارى امروز براى زن روستا از ملزومات است. نقش دیگر زن روستایى، نقش او به عنوان یک کشاورز است که متأسفانه به این نقش توجه کافى نمىشود.
بر اساس آمار موجود در جهان، حداقل 17 و حداکثر 95 درصد تولید در بخش کشاورزى، سهم زنان روستایى است و مطالعات نشان مىدهد که هر چه در یک جامعه فقر بیشتر باشد، بار آن بر دوش جامعه زن روستایى بیشتر از جامعه مرد روستایى است؛ این ضرورت توجه به نقش زنان را بیشتر نشان مىدهد.»
معاون وزیر جهاد کشاورزى در پایان سخنان خود گفت: «عدم شناخت نقش زنان و همچنین سهم آنان در چرخه تولید کشاورزى باعث مىشود که خدمات کافى و لازم به آنان ارائه نشود. براى نمونه، نداشتن حق مالکیت براى زنان موجب شده آنان نتوانند از تسهیلات ارائه شده بهرهمند شوند.»
در ادامه «خانم فرزانه مافى»، مشاور وزیر و مدیرکل دفتر امور زنان روستایى و عشایرى وزارت جهاد کشاورزى که مدیریت جشنواره را نیز بر عهده داشت، طى سخنانى اظهار داشت:
«زنان روستایى به عنوان نامآوران عرصه تلاش و کار در روستا، خود به عنوان هنرمند در به هم تنیدن تار و پود قالى، گلیم و ... نقش عمده داشته و همواره با پشم و نخ و رنگ، نقشهاى زیبا آفریدهاند که این صنایع همواره زینتبخش منازل، گالرىها و موزهها است. زن روستایى خلّاقانه و به دور از هیاهوى هنرمندانه و بدون هیچ چشمداشت در عرصه هنر وارد و احساسات لطیف خود را که نشأت گرفته از هواى پاک و سرزمین بدون ریاى روستا است، در قالب فرش، گلیم و صنایع دستى نشان مىدهد و یا در قالب آئینها و مناسک موجود در عشیره و روستا به نقشآفرینى و هنرنمایى مىپردازد و فرهنگ فولکلور سرزمین خود را توسعه مىدهد.»
وى آنگاه با اشاره به اهداف جشنواره عذرا در ارتباط با رشد کمّى و کیفى جشنواره طى چند سال اخیر یادآور شد: «خوشبختانه در طول چهار سال گذشته، هر ساله با رشد کمّى و کیفى آثار ارسالى به جشنواره روبهرو بودهایم. در سالهاى اول در کلیه گرایشهاى جشنواره، آثار ارسالى نداشتیم ولى هر سال که گذشت، تنوع آثار ارسالى در زمینههاى مختلف و گرایشهاى گوناگون جشنواره بیشتر شد به طورى که در سال جارى با آثار قوى و غنى از سوى هنرمندان روبهرو بودهایم. به لحاظ کمّى، تعداد آثار رسیده مطلوب بوده و نشاندهنده توجه جامعه هنرى به این جشنواره است. در این جشنواره هنرمندان 10 تا 80 ساله شرکت کرده و آثار هنرى خود را عرضه کردند.» خانم «مافى» در پایان ابراز امیدوارى کرد تا موضوع هنر و زنان روستایى به صورت یک موضوع فراملى در آید و در عرصه بینالمللى جایگاه خود را پیدا کند.
جشنواره چهارم با معرفى برگزیدگان در چهار بخش مسابقه، عکس، نمایشنامه، فیلم و فیلمنامه به کار خود پایان داد.
در بخش فیلم، هیئت داوران از میان 102 اثر رسیده، جایزه سوم را به «الهه گلمحمدى» از رشت براى کارگردانى فیلم «دستهاى خورشید»، جایزه دوم را به «مهرداد اسکویى» از تهران براى کارگردانى فیلم «مریم جزیره هنگام» و جایزه نخست این بخش را به مینو کیانى براى کارگردانى فیلم «میکلان» اهدا کرد.
در بخش فیلمنامه، جایزه سوم به «زهرا دانشیان» به خاطر متن «زیر سایه امیر» از تهران، جایزه دوم به «لادن خانىزاده» براى «دیدار» از تهران، جایزه نخست به «هومن منتظرى» و «نیما قطبى» به خاطر فیلمنامه «عقیق سیاه» اهدا شد.
هیئت داوران بخش تئاتر جایزه ویژه جشنواره را به «آقچهگل طغانپور» (نفر دوم) از گنبد به خاطر نگارش نمایشنامه «اسب و لباس مادربزرگ» و همچنین «بهرام کمیجانى» (نفر سوم) از سمنان به خاطر نگارش نمایشنامه «و رمزى شوم» اهدا کرد.
در بخش بازیگرى، تندیس و جایزه ویژه به «سکینه سلیمانى» (نفر اول) از بوشهر براى نمایش «زینو» و جایزه ویژه به آزاده ثابتکار (نفر دوم) از رشت به خاطر کار «حدیث حیرانى ماهان چوپان» اهدا شد. همچنین در بخش کارگردانى، این هیئت با اهداى جایزه ویژه به «رضا امیرى» از بوشهر به خاطر کارگردانى نمایش «زینو» تقدیر کرد.
در بخش عکس از میان 584 اثر رسیده به دبیرخانه، هیئت داوران جایزه سوم جشنواره را به «فرخ رنجبر» براى اثر «نگاه لذتبخش»، جایزه دوم را به «حسن غفارى» براى اثر «رقص رنگ» و تندیس و جایزه نخست جشنواره را به «بیژن زمانپیرا» به خاطر اثر ارزشمند «کار زنان روستایى» اهدا کرد. همچنین ستاد برگزارى جشنواره در بخش جنبى، لوح تقدیر جشنواره را به تهیهکننده فیلم «رسم عاشقکشى»، «محمد فلاح» به خاطر مضمون روستایى و به تصویر کشیدن حضور پررنگ زن روستایى در عرصه زندگى و تلاش؛ و با توجه به انتخاب در بیست و دومین جشنواره بینالمللى فیلم فجر به عنوان سومین برگزیده از نگاه مردم، «گوهر خیراندیش» را به خاطر حضور در عرصه بازیگرى و ایفاى نقش زن روستایى به ویژه در فیلم بلند «رسم عاشقکشى» و «لادن مستوفى» به خاطر حضور در عرصه بازیگرى و ایفاى نقش دختر روستایى به ویژه در فیلم بلند «دخترى به نام تندر» و سریال تلویزیونى «خانهاى در تاریکى» اهدا کرد.
)