از تست ورزش چه مى‏دانید؟

ترجمه: ا.امیردیوانى‏
منبع: B.B.C

چنانچه اخیراً یکى از دوستان، نزدیکان و یا خویشاوندان خویش را بر اثر حمله قلبى از دست داده‏اید یا شخص میانسالى هستید که در پى 15-10 سال زندگى بى‏تحرک، بر آن شده‏اید که یک برنامه ورزشى را آغاز کنید و یا به هر علت دیگر ... شاید مایل باشید بدانید که حتى بدون هیچ نشانى از مرض قلبى همچون درد سینه، تا چه حد بیمارى‏هاى قلبى تهدیدتان مى‏کند؟
منظور از تست ورزش، آزمایشى است که براى تعیین کارکرد قلب صورت مى‏گیرد. این آزمایش در حالى انجام مى‏پذیرد که فرد روى یک تسمه چرخشى راه مى‏پیماید و یا روى یک دوچرخه ثابت رکاب مى‏زند. در ضمن نشانه‏هاى حیاتى و فعالیت قلب توسط نمایشگر(مانیتور) کاملاً زیر نظر است.
کارشناسان و استادان انجمن قلب آمریکا و دانشکده قلب و عروق و دیگر مؤسسات مربوط به این کشور را نظر بر این است که بهتر است تست ورزش بیشتر در مورد افراد مبتلا به بیمارى‏هاى قلبى به عمل آید، ولى این پرسش مطرح مى‏شود که آیا آزمایش مورد بحث مى‏تواند بیمارى را در مراحل اول قبل از اینکه هیچ علامتى نمایان شده باشد، تشخیص دهد؟ آیا زمان کافى براى پیشگیرى از مشکلات حاد قلبى وجود دارد؟

جستجوى عوامل خطر

پزشکان هنگام بررسى احتمالى خطر بیمارى قلبى در بیماران خود، نخست به عوامل اصلى خطرآفرین چون سن، جنس، فشار خون، مرض قند، چربى خون و سیگار توجه مى‏کنند. در صورت وجود یک یا چند تا از عوامل یاد شده، به عوامل جزئى‏تر مانند نشانه‏هاى بعد از یائسگى(در زنان) یا تعیین میزان پروتئین واکنشى «سى پى»(1) توجه مى‏کنند.

تست ورزش‏

مرحله بعدى در مطالعه خطرات بیمارى قلبى، انجام تست ورزش مى‏تواند باشد. با بررسى قلب، هنگامى که فعالیت زیادى به آن تحمیل شده باشد، پزشکان مى‏توانند عملکرد قلب و بسندگى خونرسانى به عضله قلب را مورد توجه قرار دهند.
پیامد نامطلوب وضعیت تست ورزش، حکایت از آن دارد که ضربان قلب نامنظم و بدون قاعده بوده و یا انسدادى در شریان‏ها وجود دارد و شخص احتمالاً به مرض عروق تغذیه کننده مبتلا شده است. در صورتى که گرفتگى عروق مزبور با آزمایش‏هاى دیگر هم ثابت شد، امکان دارد به منظور مداواى عروق، به فرد پیشنهاد رگ‏نگارى (آنژوپلاستى)(2) یا جراحى پیوند با عروق شود.
از دیدگاه بیشتر پزشکان، تست ورزش به منزله آزمایش جهت تعیین احتمال بیمارى قلبى در افراد سالم پذیرفته نیست، اما بررسى‏هاى جدید مى‏نمایاند که تست ورزش قادر است امکان وجود مرض قلبى در افراد بدون نشانه را هم مشخص سازد.
پژوهش «جاما»، روى افزون بر 35 هزار زن و مرد در سنین بین 50 تا 75 سال صورت گرفت که هیچ علامتى از این بیمارى را ننمایانده بودند. این قبیل افراد با معیار «فرامینگهام»(3) مورد بررسى قرار مى‏گیرند که قادر است تا 10 سال خطر حمله قلبى و یا مرگ بر اثر مرض قلبى را در شخص تخمین بزند یا از روش اروپایى موسوم به «اس سى او آر ایى» با معیارى متفاوت براى ارزیابى خطرات استفاده مى‏شود.
مطالعات مورد بحث حکایت از آن دارند که چنانچه تست ورزش توأم با دو معیار فوق به کار آید، در افراد سالم هم مفید مى‏تواند باشد.
با این حال، بنا به نظر دکتر لایر، استاد بیمارى‏هاى قلب و عروق دانشگاه پنسیلوانیا، تست ورزش جهت برخى بیماران سودمند است نه همه آنان. تصمیم‏گیرى براى انجام تست ورزش باید دقیقاً انجام پذیرد، چون ممکن است اطلاعات غلطى به پزشکان بدهند. به عنوان مثال براى فردى 40 ساله که سیگار نمى‏کشد و کلسترول و فشار خون پایین دارد، حداقل احتمال خطر بیمارى قلبى وجود دارد، حتى اگر تست ورزش، نمایانگر خطر زیادى باشد.
در تحقیق دیگرى که 28 سپتامبر در نشریه انجمن قلب آمریکا به چاپ رسید، نزدیک به 3000 مرد و زن بدون علایم قلبى تحت بررسى واقع شدند. پیامدهاى این مطالعه نشان مى‏دهد تست ورزش در مردانى که چندین عامل خطر براى بروز بیمارى قلبى دارند، به خوبى خطرات را پیش‏بینى مى‏کند. گفتنى است شمار زنان براى اعلام نتایج قطعى در این پژوهش کافى نبود، اما دکتر لایر را عقیده بر این است بهترین شیوه براى تعیین فواید تست ورزش، آزمایش روى یک گروه بزرگ است که در آن دو زیرگروه از افراد سالم و بیمار وجود داشته باشند و نتایج در بلندمدت مقایسه شوند. پیش از این چنین مطالعه‏اى براى تعیین فواید پستان‏نگارى(ماموگرافى) در تشخیص سرطان پستان صورت گرفته است.

حرف آخر

خطرات را براى خودتان پیش‏بینى کنید. به هر تقدیر، تست ورزش کار بررسى کلسترول، فشار خون، قند خون و حذف سیگار مى‏تواند خطرات احتمالى را براى شما پیش‏بینى کند. تشخیص بیمارى قلبى بدون علامت، مهم‏ترین عاملى است که به شما یارى مى‏کند، روش زندگى خود را تغییر دهید.
راهکار سالم براى زیست، همانند داروهاى تنظیم فشار خون و مهار کننده کلسترول در صورت تجویز پزشک، در پیشگیرى از بروز یا پیشرفت عروق کرونر کاملاً اثر دارد و قادر است یک زندگى طولانى و سالم براى شما طرح‏ریزى کند.

پى‏نوشتها: -

1) 1- crp=c-Reactive protein.
2) 2- Angioplasty.
3) 3- Framingham.