آنگاه که فرمان خودرو چرخ زندگى را مى گرداند


 

آنگاه که فرمان خودرو چرخ زندگى را مى‏گرداند
کند و کاوى در باره اشتغال زنان به خدمات رانندگى‏

الهام ملارضایى‏

مسیر طولانى است اما گذر دلچسب ثانیه‏ها مقصد را نزدیک‏تر و مسیر را کوتاه‏تر مى‏سازد حتى منظره‏هاى بین راه نیز جالب‏تر به نظر مى‏رسند؛ گویى جاده در سایه همکلامى، رنگ و بوى بهتر به خود گرفته است. آرى، امشب آسمان پرستاره‏تر از هر شب دیگرى است.
وقتى خانم راننده مقابل درِ خانه ترمزدستى را مى‏کشد، از تاکسى پیاده مى‏شود، کرایه را حساب و راننده خانم را با خوشرویى بدرقه مى‏کند، دستى به پیشانى‏اش مى‏کشد، دیگر از عرق سردى که شب‏هاى قبل با حرف‏هاى مرد راننده، تاریکى شب، وحشت از کوره‏راهها، سکوت و ... بر پیشانى‏اش مى‏نشست، خبرى نیست و این امنیت، آرامش و آسایش خاطر بهترین هدیه‏اى است که دریافت کرده است.
خودرو دور مى‏شود. شاید زن جوان، دختر خردسال، مادر پیر و زن بیمارى در انتظار این مرکب و سوار باشند. پس او مى‏رود تا آنان از این ره‏آورد که حاصل تلاش وى و همت والاى دیگر زنان شهر است بى‏نصیب نمانند.
بى‏شک شما نیز در مسیر هر روزه خود با زنانى که به وسیله خودروى شخصى‏شان مسیر خانه تا محل کار یا مدرسه فرزندشان را طى مى‏کنند، مواجه شده‏اید و این در حالى است که روز به روز به تعداد زنان راننده اضافه مى‏شود. شاید هم تعداد این افراد میان اقوام، آشنایان و اطرافیان شما کم نباشد. پس طبیعى است اگر مشاهده چنین تصاویرى را امرى عادى تلقى کنید. اما بازگشت به سال‏هاى قبل و یادآورى شرایط آن زمان و حتى نگاهى به وضعیت کنونى برخى کشورهاى عربى که زنان را از داشتن حقوق مسلّم و شهروندى‏شان و حتى رانندگى محروم کرده‏اند، این مهم را آشکار مى‏سازد که وصول به این نقطه و چنین تغییرى در سطح جامعه به سادگى و بهاى اندک صورت نگرفته است.

تاکسى تلفنى گلبانو ویژه بانوان‏

گوشه یکى از میادین شهر قم جایى که شاید براى بسیارى از بانوان هنوز ناشناخته مانده، مکانى است با سابقه چهار ساله که 18 بانوى فعال را در خود جاى داده است. زنگ‏هاى مکرر مشترکین و متقاضیان جهت دریافت سرویس از این مرکز مى‏تواند پاسخ مثبتى باشد به عملکرد فعالان این عرصه که با فکر و همت خود اولین تاکسى تلفنى بانوان را در این شهر راه‏اندازى کرده‏اند. هر چند این تاکسى تلفنى قرار بود ابتدا مختص خانواده‏هاى شهدا باشد اما در حال حاضر با عمومیت یافتن سرویس‏دهى این مرکز، 17 دستگاه خودرو که 7 دستگاه آن مربوط به تاکسى تلفنى و 10 خودروى دیگر از آنِ بانوان شاغل مى‏باشد، خدمات لازم را به شهروندان ارائه مى‏کنند.
آقاى «پیرویسى» مدیرعامل این تاکسى تلفنى که برقرارى آرامش و امنیت زنان شاغل و مراجعان را مهم‏ترین اهداف تشکیل چنین مراکزى ذکر مى‏کند، براى تحقق این اهداف حتى نظارت و مدیریت خود را بر این مکان غیر مستقیم اعمال مى‏نماید و در خصوص جذب بانوان به عنوان شاغلان این بخش، توجه به چند اصل را حایز اهمیت تلقى مى‏کند که داشتن تأهل، رضایت همسر و خانواده، گواهینامه پایه دو و رعایت شئون اخلاقى، همچنین دارا بودن اخلاق نیک و اثبات صلاحیت فردى، اجتماعى و نداشتن سوء پیشینه که توسط اتحادیه مورد بررسى قرار مى‏گیرد، مهم‏ترین آنها مى‏باشد.
خانم «خوش‏لهجه» یکى از همین بانوانى است که از این صافى‏ها عبور کرده و حال به عنوان پرسنل این تاکسى تلفنى مشغول به کار مى‏باشد. وى به اتفاق پسر خردسالش در دو شیفت کارى صبح و بعدازظهر هم ایفاگر نقش مادرى است و هم در سنگر کار به انجام وظیفه مى‏پردازد.
این بانوى شاغل، عشق به کار و اشتغال را مهم‏ترین انگیزه حضور خود در چنین مکانى معرفى مى‏کند. هر چند کار وى در شرایطى آغاز شد که هنوز بسیارى از مردم تعریف صحیحى از این شغل نداشتند. تحمل موانع و مشکلات موجود از همان ابتداى کار، امرى ضرورى به شمار مى‏رفت؛ اما او بى‏آنکه واکنش‏هاى منفى یا غیر قابل تصور دیگران از ادامه راه دلسردش سازد، مصمم‏تر از همیشه در این راه گام برداشت.
استقبال خوب شهروندان از چنین حرکت‏هایى مهم‏ترین محرک و مشوق این نیروهاى سختکوش بوده است، چنان که بررسى صفحه نمایشگر تلفن نشان مى‏دهد حتى در ساعات تعطیلى تاکسى تلفنى یعنى بین ساعات 10 شب تا 7 صبح نیز تماس‏هاى زیادى با این مرکز صورت گرفته که خواستار سرویس‏گیرى و بهره‏مندى از خدمات این تاکسى تلفنى در آن ساعات بوده‏اند. این امر مى‏تواند همان نتیجه مطلوبى باشد که با رضایت مسافر محقق شده است. نکته جالب اینکه دست‏اندرکاران تاکسى تلفنى گلبانو هیچ گاه کلمه مسافر را براى مراجعان و متقاضیان خویش به کار نمى‏برند و معتقدند این افراد مهمانان تاکسى تلفنى و خودشان میزبانان آنها مى‏باشند.
خانم «عسگرى» یکى دیگر از رانندگان این تاکسى تلفنى که عشق به رانندگى او را به این کار وا داشته است، داشتن چنین شغلى را در آینده براى فرزندان خویش امرى معقول تلقى مى‏کند چرا که از نظر او هر شغلى که بتواند روزىِ حلال را به همراه داشته باشد و ضمن ایجاد اشتغال، آسایش و امنیت را براى دیگر شهروندان به ارمغان آورد، مى‏تواند مد نظر قرار گیرد.
اما وجود هیجان و تنوع در این شغل، دلیل حضور خانم «اکبرى» در این تاکسى تلفنى مى‏باشد. وى که همسر یکى از نظامیان کشور است، رانندگى را شغلى پرخطر و سرشار از هیجان معرفى مى‏کند چرا که مسافران بسته به سن و ذائقه‏شان خواستار خدمات متفاوتى مى‏باشند. به طور مثال برخى مشتریان تمایل دارند در حداقل زمان به مقصد برسند و برخى دیگر از جمله سالمندان و یا بانوان باردار، رانندگى با سرعت پایین را مى‏پسندند از این‏رو از آنها در همان ابتدا پرسیده مى‏شود که آیا براى رسیدن به مقصد عجله دارند یا خیر البته رعایت نظم و قانون و حفظ جان مسافر در هر شرایط و زمانى براى شاغلان این تاکسى تلفنى حایز اهمیت مى‏باشد.
خانم «نورى» قدیمى‏ترین نیروى این تاکسى تلفنى با قبول سختى‏ها و مشکلات این شغل، دیدگاه دیگرى دارد. از نظر وى عشق و علاقه به کار و داشتن صبر و بردبارى سختى‏هاى کار را برطرف مى‏سازد چنان که بسیارى از بانوان شاغل با همین مشخصه‏ها توانسته‏اند در موقعیت و سمت خویش به موفقیت دست یابند که خلاف این قضیه نیز صادق است چه بسا برخى بانوان با انگیزه‏هاى مختلف وارد شغلى مى‏شوند اما نمى‏توانند از پسِ آن برآیند چرا که حفظ سنگرهاى خانه و کار و انجام وظیفه در آنها به نحو احسن، دقت و ظرافت خاصى را مى‏طلبد که هر کسى قادر به انجام آن نمى‏باشد و شاید به همین دلیل است که به رغم تلاش بسیارى از بانوان در شکستن برخى حصارهاى کاذب، هنوز نتیجه مطلوب حاصل نشده است. البته نگرش منفى برخى از مردان جامعه در این مهم دخیل مى‏باشد؛ مردانى که با رد حضور و درخشش بانوان در بسیارى از عرصه‏ها چه بسا آنان را همچون رقیبى بر سر راه خویش تلقى مى‏کنند. آقاى «مبارکى» یکى از کسانى است که از حضور زنان در برخى مشاغل به عنوان مانع و حتى تهدید براى دیگر مردان یاد مى‏کند. این شهروند اعتقاد دارد برخى شغل‏ها همچون رانندگى، هیبتى مردانه مى‏طلبد که از حوصله و توان زنان خارج مى‏باشد؛ ضمن اینکه جذب زنان در برخى مشاغل، مردان را با خطر بیکارى مواجه مى‏سازد چنان که مى‏بینیم در بعضى حرفه‏ها، کم‏توقعى، پشتکار، دقت و تلاش بیشتر نیروى زن باعث شده است تا کارفرمایان این نیروها را به مردان ترجیح دهند.

اما خانم «سیدزاده» حضور زنان در برخى حرفه‏ها و مشاغل را باعث ایجاد آسایش و آرامش براى دیگر زنان جامعه عنوان مى‏کند. وى که به دلیل داشتن خودروى شخصى از بعضى دغدغه‏هاى دیگر مادران فارغ مى‏باشد. استفاده از خودروى خود را به انجام خرید، رساندن بچه‏ها از مدرسه به خانه و یا بالعکس و دیگر امور جزیى محدود کرده است که از نظر او انجام همین اقدامات با توجه به شرایط موجود و برخى ناامنى‏هاى محیط بارِ سنگینى را از دوشش برمى‏دارد. این مادر با اظهار خرسندى از حضور چنین تاکسى تلفنى‏هایى در سطح شهر، وجود این مراکز را ضامن سلامت مردم جامعه معرفى مى‏کند.
تعدد چنین مکان‏هایى، گویاى این حقیقت است که نتیجه مورد نظر از تأسیس و راه‏اندازى این مراکز حاصل شده است و زنان این عرصه بى‏واهمه در جهت پیشبرد اهداف مورد نظر خویش گام برداشته‏اند. حضور ما در تاکسى تلفنى «گل مریم» که یکى دیگر از تاکسى تلفنى‏هاى بانوان در شهر قم مى‏باشد مؤید همین نکته است. خانم «مریم رحمتى» مسئول این تاکسى تلفنى که با درایت و مدیریت خود محیطى گرم و صمیمانه را براى کارکنان فراهم کرده است، از معدود بانوانى مى‏باشد که موفق به اخذ گواهینامه پایه یکم شده است. وى در خصوص انگیزه تشکیل و ایجاد تاکسى تلفنى «گل مریم»، غیر از بُعد مالى قضیه و کسب درآمد و اشتغال، عوامل دیگرى را نیز دخیل دانسته است؛ به طور مثال چون برخى از مردان اجازه کار را به خانم‏ها نمى‏دهند او با فراهم ساختن محیطى سالم براى این دسته از بانوان، شرایطى را مهیا کرده تا آنان بى‏هیچ دغدغه‏اى در محیطى امن مشغول به کار شوند و درآمدى نیز برایشان ایجاد شود.

خانم «مریم رحمتى» با قبول اینکه هم‏اکنون بسیارى از مشاغل و از جمله مقوله رانندگى در بین زنان همه‏گیر شده، معتقد است در عصر امروز که عصر ارتباطات خوانده مى‏شود، زنان به خودباورى رسیده‏اند و با اعتماد به نفس والا همدوش مردان گام‏هاى پیشرفت را طى مى‏کنند.
مسئول تاکسى تلفنى «گل مریم» رمز موفقیت خویش را به عنوان مدیر و مسئولى موفق، در تدبیر و دوراندیشى خود خلاصه مى‏کند. از نظر او یک مدیر باید همواره حساب‏شده عمل کند و جوانب کار را در نظر بگیرد، همچنین در محیط کار ضمن داشتن رابطه‏اى دوستانه با کارکنان، بتواند در چارچوب وظایف خود بسیار جدى و قاطعانه برخورد نماید. خانم «مریم پژمان» یکى از رانندگان این تاکسى تلفنى با تأیید گفته‏هاى مسئول آژانس، موفقیت زنان در عرصه‏هاى مختلف اجتماعى را کارى نه چندان ساده و آسان عنوان مى‏کند.
وى به عنوان یک زن شاغل و در جایگاه یک راننده تاکسى تلفنى، تمام سختى‏ها را به جان خریده است تا در محیطى سالم و مطلوب کار کند.
خانم «مریم پژمان» که در صدد اخذ گواهینامه پایه یک مى‏باشد انجام چنین کار سختى را اثبات توانایى‏هاى خویش معرفى مى‏کند.
به گفته وى بسیارى از آشنایان و اقوام، اخذ گواهینامه پایه یک را کارى ناشدنى و خارج از توان یک زن تلقى مى‏کنند که او با محقق ساختن این امر ضمن نشان دادن قابلیت‏ها و اراده و همت والاى خود، قصد دارد به این افراد نشان دهد که خواستن، توانستن است و هیچ کارى ناشدنى و ناممکن نمى‏باشد.
از نظر او هر کار سختى با تلاش و اراده قوى عملى خواهد بود مشروط بر اینکه قیودى همچون ترس، تردید، حرف دیگران و حتى عکس‏العمل منفى آنان دست و پاى فرد را نبندد که این امر نیز به فهم و درک شخص تصمیم‏گیرنده بستگى دارد.

خانم «زهرا طباطبایى» یکى دیگر از کارکنان تاکسى تلفنى «گل مریم» مى‏باشد. وى ضمن اظهار رضایت از شغل خود و انتخاب راهى که در پیش گرفته است، اعتقاد دارد گاه بروز برخى اشتباهات از طرف مسافران و به ندرت از طرف ما، خستگى را بر تن‏مان باقى مى‏گذارد مثلاً زمانى که آدرسى را اشتباه مى‏رویم و یا با مراجعه به مکان مورد نظر، متوجه مى‏شویم مورد، مزاحمت تلفنى بوده است. اما همه این خستگى‏ها مقطعى بوده و ما را از رسالتى که بر دوش گرفته‏ایم غافل نمى‏سازد چرا که رضایت مشترى به عنوان اصلى مهم در این تاکسى تلفنى مد نظر مى‏باشد.
وى رفع تبعیض بین زنان و مردان و دادن آزادى به مفهوم واقعى آن به زنان را براى حضور در صحنه‏هاى مختلف اجتماعى، مهم‏ترین گام‏هاى پیشرفت و ترقى زنان توصیف مى‏کند و زنان موفق را کسانى مى‏داند که پیروزى و درخشش آنان در هر شرایطى با رعایت قانون و ضوابط، مهیا شده باشد و در سایه همین موفقیت به تکامل و رشد و تعالى دست یافته باشند.
خانم «زهرا طباطبایى» نقش مردان و مخصوصاً همسران را در این حضور مهم ارزیابى کرده و مى‏گوید: «مردان نباید با آوردن دلایلى از جمله ناامنى، فقر فرهنگى جامعه و ضعف زنان، آنها را از حضور در عرصه‏هاى مختلف منع کنند بلکه باید با پذیرش حقوق زن فرصت رشد و بالندگى را به او بدهند تا خود را محک بزنند در چنین شرایطى بانوان ما قدردان این لطف همسر خواهند بود و احساس مسئولیت و پاى‏بندى بیشترى به خانواده پیدا مى‏کنند که اگر این امر با همراهى همیشگى مرد تداوم یابد، نتیجه بهترى حاصل مى‏شود، مشروط بر اینکه مردان اظهار نظر و استقلال فکرى زنان را خطر و تهدیدى در زندگى خویش تلقى نکنند.»
خانم «قاسمى» یکى از مشتریان همیشگى این تاکسى تلفنى با اظهار رضایت از ایجاد چنین مراکزى که امنیت و آرامش آنها را به ارمغان آورده است، مى‏گوید: «من به عنوان یک زن و مادر همواره دغدغه رفت و آمد خود و فرزندم را داشتم که با دسترسى به این تاکسى تلفنى، هم اضطراب و نگرانى‏ام در این زمینه برطرف شد و هم فرصت‏ها را به دلیل ناامنى از دست ندادم.»
اما آقاى «شهسوارى» یکى از کسبه شهر از رشد نامتناسب و قارچ‏گونه این مشاغل ابراز نگرانى کرده و مى‏افزاید: «هر چند در جوامع پیشرفته امروزى ظهور چنین فعالیت‏هایى و حضور بانوان در عرصه‏هاى مختلف، امرى دور از ذهن تلقى نمى‏شود لیکن باید دید چه ضرورتى منجر به ایجاد این مشاغل در سطح جامعه و شهرمان شده است. وى تصریح مى‏کند: متأسفانه در کنار محاسنى که در این مشاغل به چشم مى‏خورد گاه دیده مى‏شود برخى بانوان صرفاً به دلیل اثبات توانمندى‏هاى خود یا چشم و هم‏چشمى و کسب درآمد، چنین فعالیت‏هایى را برگزیده‏اند که این اقدام نابخردانه آنان باعث مى‏شود در اکثر موارد نتیجه عکسى از فعالیت‏هایشان حاصل شود. به طور مثال سنگین‏تر شدن بارِ ترافیکى در سطح شهر، گرایش روزافزون بانوان و دختران به این مشاغل و خالى ماندن برخى عرصه‏ها و فعالیت‏هاى زنانه از حضور زنان توانمند شهر چند نمونه از نتایج این مسئله مى‏باشد.»
خانم «قزآنى» در مقام یک معلم، حضور زنان را در عرصه‏هاى مختلف اجتماعى، اقتصادى، سیاسى و ... مایه مباهات و رشد و بالندگى جامعه معرفى کرده و مى‏گوید: «در اینکه زنان در شرایط فعلى با درک موقعیت و جایگاه والاى خود توانسته‏اند در برخى عرصه‏ها وارد شوند هیچ شکى نیست، اما باید دید براستى تمام مشاغل پذیراى زنان و دختران مى‏باشند! و از ظرفیت زنان در مشاغلى که خاص خودشان است استفاده کامل صورت گرفته است که حال شاهد صدور جواز ورود زنان به دیگر عرصه‏ها و حتى مشاغل به ظاهر مردانه مى‏باشیم.»
وى خاطرنشان مى‏کند: «هم‏اکنون در تردد خودروهاى شخصى و عمومى با دختران و زنانى مواجه مى‏شویم که به مقاصد مختلف، رانندگىِ این خودروها را بر عهده دارند. برخى به منظور انجام امور روزمره و شخصى، عده‏اى با انگیزه درآمدزایى و تعدادى دیگر با دلایل نامعلوم، فرمان خودرو را به دست گرفته‏اند حال آنکه با وجود چنین تغییر و تحولى هنوز فرهنگ‏سازى صحیح در این زمینه به عمل نیامده است و زیرساخت‏هاى اصولى بر حسب این مهم، محقق نگردیده است. چنان که مى‏بینیم به رغم بروز اشتباهات و تخلفات مکرر از جانب مردان و رانندگان مرد با ظهور کوچک‏ترین مشکل یا تصادفى هر چند جزیى از جانب رانندگان خانم، اکثر عابران و رهگذران تا قبل از رسیدن عوامل و ضابطین راهنمایى و رانندگى، حق را به طرف مقابل داده و خانم‏ها را مقصر اصلى تلقى مى‏کنند که هر چند این مسئله در همه جا صادق نیست اما وجود برخى رانندگان خاطى زن و افراد نابلد و رواج روزافزون این عده در چنین مشاغلى، به این پندار صورت حقیقى مى‏دهد و همین مى‏شود که عده‏اى مى‏گویند زنان را چه به رانندگى! بروند در خانه و خانه‏دارى کنند. در این مواقع اجحاف اصلى متوجه کسانى است که بر حسب نیاز و ضرورت و با در نظر گرفتن موازین کار، به این شغل گرایش یافته‏اند.»
اظهارات بانوان شاغل در این تاکسى تلفنى‏ها و برخى شهروندان ما را بیش از پیش مطمئن ساخت کسب هر گونه موفقیتى در این عرصه، نیازمند پیش‏زمینه‏ها و اقدامات ریشه‏اى مى‏باشد. به طور مثال اشتغال در تاکسى تلفنى‏ها تبحر و مهارت‏هاى خاصى در رانندگى مى‏طلبد. خوشبختانه این مهم در شرایط فعلى با راه‏اندازى آموزشگاههاى رانندگى بانوان محقق شده است و همین امر، مجوز ورود ما را به این گونه مکان‏ها صادر نمود.
خانم «نسرین دانشفر» مسئول آموزشگاه رانندگى نیلوفر که 10 سال به عنوان مربى، آموزش رانندگى را به بانوان عهده‏دار بوده است، هم‏اکنون در آموزشگاه خود با دو شیفت کارى پذیراى هنرجویان و علاقه‏مندان این رشته مى‏باشد.
وى تلاش و تکریم ارباب‏رجوع را مهم‏ترین دلایل موفقیت خود در این راه معرفى مى‏کند و مى‏افزاید: «آموزش رانندگى به بانوان حوصله و صبر فراوانى مى‏خواهد که تنها در سایه جذب مربیان ماهر و توانمند محقق مى‏شود و ما با جذب چنین نیروهایى این امکان را به راحتى در اختیار بانوان قرار داده‏ایم.»
خانم «مریم گودرزى» یکى از مربیان این آموزشگاه که علاقه به رانندگى، او را به این کار وا داشته است با اظهار رضایت از مدیریت صحیح و مطلوب مسئول آموزشگاه، اظهار مى‏دارد: «در آغاز هر کار سختى‏ها و موانع بسیارى وجود دارد که صبر و بردبارى آنها را مرتفع مى‏سازد. به طور مثال زمان ورودم به این آموزشگاه پدرم که یک نظامى بود حساسیت زیادى نسبت به شغل و محل کارم از خود نشان مى‏داد، اما بعدها این حساسیت رفته رفته کمرنگ‏تر گردید و صورت موجه‏ترى به خود گرفت ولى سخت‏ترین بخش کار براى ما آموزش به افراد ناشى و نابلد مى‏باشد به طورى که 70 درصد از بانوان هنرجو و متقاضیان در همان دفعه اول قبول مى‏شوند و 30 درصد باقى‏مانده که از پشتکار کافى برخوردارند اما استعدادهاى لازم را ندارند، در دفعات بعدى و با تمرینات و آموزش‏هاى بیشتر به قبولى دست مى‏یابند.»
طبق گفته مسئول آموزشگاه، متأهل بودن، داشتن مدرک تحصیلى دیپلم و گذشت دو سال از تاریخ صدور گواهینامه، مهم‏ترین شرایط جذب مربیان براى این آموزشگاهها مى‏باشند که البته نداشتن سوء پیشینه و بیمارى‏هاى خاص نیز در جاى خود حایز اهمیت هستند.

نگاهى گذرا بر این گونه فعالیت‏ها و تلاش‏هاى افراد شاغل در آن، در جهت حفظ و تأمین امنیت و آرامش بانوان جامعه، اگر چه مى‏تواند ترسیم‏گر افق‏هاى روشنى براى ما باشد، اما صرفاً نمى‏توان به استناد یک یا چند انگیزه محدود، بى‏توجه به ساختارهاى ریشه‏اى جامعه حضور زنان را در چنین مشاغلى توجیه ساخت خاصه اینکه هنوز عرصه‏هاى بسیارى از حضور فعال و مؤثر زنان تهى مانده، مشاغلى همچون آتش‏نشانى، امداد جاده‏اى، پلیس و ... که جذب نیروهاى زن در آنها شرایط مطلوب‏ترى را به ارمغان مى‏آورد. مشروط بر اینکه قبل از هر گونه بسترسازى، جذب و تشویق بانوان، ضرورت‏ها، بایدها و نبایدها و حد و حدود این مشاغل تعریف شود و هیچ گونه نقطه ابهامى در آنها براى ایفاگران این مشاغل و دیگر افراد جامعه باقى نماند.
اگر چه رفع مشکلات و موانع و تغییر نگرش‏ها باعث شده با حضور در برخى میادین و عرصه‏ها فضاى سالم‏ترى براى فعالیت زنان فراهم شود، اما این در حالى است که در برخى زمینه‏ها حضور همین زنان چندان ضرورى نمى‏نماید هر چند جمع کثیرى از زنان چنین مشاغلى را تجربه کرده و مى‏کنند. به طور مثال در مقوله رانندگى آن هم رانندگى وسایل نقلیه سنگین نظیر کامیون، اتوبوس و ... یا تعمیر این گونه خودروها حضور زنان چندان توجیهى ندارد و نقش آنان در این زمینه تأثیرات خاصى بر مسئولیت‏ها و وظایف‏شان در جامعه نخواهد داشت و از نقش و وظایف مهمى چون مدیریت خانه و تربیت فرزند و تقویت فضاى مناسب و مساعد زندگى باز مى‏دارد.
متأسفانه امروزه رقابت میان زنان و مردان موجب شده است که عده‏اى بدون مصلحت‏اندیشى حضور زنان را در تمامى زمینه‏ها امرى لازم و ضرورى تلقى کنند، حال آنکه شأن و جایگاه والاى زن در جامعه برخى توقعات را برنمى‏تابد. پس به جاست که سازمان‏ها و نهادهاى مربوطه در امور زنان به ویژه مراکز تحقیقاتى، در خصوص جایگاه زنان و فعالیت‏هاى اجتماعى آنان و همچنین بایدها و نبایدهاى این عرصه بیش از پیش توجه کنند و ضمن تعیین حد و مرزها با توجه به نگرش اسلام و جامعه ایران به زنان، در خصوص رفع قوانین دست و پاگیر و نگاه غلط خرده‏فرهنگ‏ها براى ایجاد زمینه بیشتر و مؤثرتر زنان در جامعه کنونى تلاش کنند.