زنان سیستان، پرتلاش و صبورند

نسرین دمیرچی

گفت­ وگو با زهرا محبی، عضو مجمع بانوان شوراهای اسلامی سراسر کشور

«زهرا محبی» کارشناس رشته­ی مدیریت و برنامه­ریزی آموزشی و فرهنگی است و در حال حاضر در آموزش و پرورش شهر زابل مشغول به خدمت است.

وی عضو شورای اسلامی شهر زابل در دوره­ی سوم شوراهاست و عضو مجمع بانوان شورای اسلامی سراسر کشور نیز است.

در ارتباط با فضای سیاسی و اجتماعی شهر زابل و فعالیت زنان در این حیطه، گفت­وگویی کوتاه با ایشان داریم.

از چه زمانی و چگونه به مسائل اجتماعی و سیاسی علاقه­مند شدید؟

از اوایل انقلاب، در دوران راهنمایی و سال اول دبیرستان، در مسائل اجتماعی و فرهنگی فعالیت می­کردم. از زمان دانش­آموزی به مسائل اجتماعی علاقه­مند بودم و در بسیج و انجمن اسلامی شرکت می­کردم. در دانش­گاه نیز در قسمت بسیج فعالیت می­کردم. با مدرک فوق­دیپلم در آموزش و پرورش مشغول خدمت دبیری شدم. سپس دوباره به دانش­گاه رفتم.

در سال 1363  تازه دیپلم گرفته بودم که ازدواج کردم. تحصیلات دانش­گاهی­ام را پس از ازدواج ادامه دادم. درس می­خواندم، بچه­داری می­کردم و در مسائل اجتماعی هم فعال بودم. اکنون نیز که در شورای شهر فعالیت می­کنم، مشاور دبیرستان هم هستم. به نظرم با برنامه­ریزی می­توان به همه­ی کارها رسید.

بانوان  نیمی از جمعیت کشور را تشکیل می­دهند اما متأسفانه در امور اجتماعی و مدیریت­ها کم­تر خود را نشان داده­اند؛ هر چند امروزه، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، توجه زیادی به توان­مندی­های زنان می­شود.

خوب است همه­ی افراد جامعه در مدیریت شهری نقش داشته باشند. و خوب است نمایندگانی که مردم انتخاب می­کنند از میان خواهران و برادران هر دو باشد؛ زیرا در مسائل شهری دقت نظرها و ظرافت­هایی وجود دارد که آقایان کم­تر بدان­ها توجه می­کنند.

در مسائلی مانند زیباسازی، طراحی­های شهری یا  معماری به نظر من دقت نظر زنان بیش­تر است؛ حتی در مصرف بودجه، حساسیت و احتیاط خانم­ها بیش­تر است و این مسئله­ای است که آقایان بدان اذعان می­کنند.

اگر زنان و مردان با هم کار کنند، بسیار موفق­تر خواهند بود، زیرا آن­ها مکمل یک­دیگرند. کلان­نگری و توجهی که آقایان در برخی مسائل دارند، بهتر از خانم­هاست که از طرف دیگر دقت نظر و ریزبینی خانم­ها می­تواند آن­ها را تکمیل کند.

با توجه به این­که اطلاع داریم همسرتان در لندن تحصیل کرده­اند و به همین دلیل شما مدتی را در خارج از کشور زندگی کرده­اید، وضعیت زنان آن­جا را در مقایسه با زنان کشور خودمان چگونه دیده­اید؟

خیلی­ها گمان می­کنند در آن­ محیط­ها آزادی هست، اما در واقع بی­بند و باری وجود دارد. به نظر من این­گونه مسائل شخصیت زن را زیر سؤال می­برد. به این نتیجه رسیده­ام که دین اسلام ارزش و احترام ویژه­ای برای زن قائل است. در کشورهای غربی زنان بازیچه­اند و برای تبلیغ کالاهای تجاری از آن­ها استفاده می­شود.

در ایران اسلامی زنان می­توانند پا به پای مردان و با حفظ جای­گاه خود و با حفظ حرمت­ها و مسائل اخلاقی، برای پیش­برد اهداف جامعه فعالیت کنند. دین اسلام به زنان اجازه داده است در مسائل اجتماعی، فرهنگی و سیاسی نقش داشته باشند، اما باید اولویت­بندی کنند و به مسائل خانواده به عنوان وظیفه­ی اصلی  توجه داشته باشند.

 وضعیت فرهنگی سیستان چگونه است و چه دیدگاهی در مورد زنان دارند؟

 برخی گمان می­کنند مردان سیستان یا زابل متعصب هستند و به زنان­شان اجازه­ی فعالیت اجتماعی نمی­دهند، اما چنین نیست. آن­ها در طول تاریخ حرمت خاصی برای زن قائل بوده­اند و این منطقه از این لحاظ در تاریخ معروف است.

اوایل اسلام، بنی­امیه و معاویه دستور دادند که در شرق و غرب عالم علی(ع) را لعن کنند. تنها جایی که زیر بار این ننگ نرفت، مردم سیستان بودند. کار به جایی رسید که گفتند برای وادار کردن مردم سیستان، گیسوان زنان­شان را در ملأ عام بتراشند، چون می­دانستند مردم سیستان برای زنان حرمت خاصی قائل هستند. آنان با زور و ستم­گری این کار را کردند، اما مردم سیستان زیر بار لعن امام (ع) نرفتند.

چه بسا اگر دو قوم با هم جنگ داشتند و یکی از دو گروه می­خواست یکی را متقاعد کند که دست از جنگ بردارد، چادر زنی را جلوی گروه می­آوردند تا آن­ها به حرمت چادر زن از جنگ دست بردارند. همه­ی این­ها در تاریخ ثبت شده است. می­توانید به کتاب حجت­الاسلام مرحوم علی دوانی، با عنوان «اولین قیام مردان مرد در سیستان به خون­خواهی امام حسین(ع) مراجعه کنید.

سیستانی­ها به غیرت­مندی معروف­اند. تعصب مردان سیستانی به زنان و مادران و خواهران­شان خیلی زیاد است. من فکر می­کنم که این حالت در تمام مسلمانان و تمام مردان ایرانی باشد.

خداوند زن و مرد را مکمل هم می­داند. آن­ها بدون هم نمی­توانند به تکامل واقعی برسند، همان­طور که زن و مرد در کنار هم موجب بقاء نسل می­شوند و آن­ها را تربیت می­کنند. به نظر می­رسد زن و مرد برای بقاء و ارتقاء جامعه باید کنار یک­دیگر باشند تا جامعه بهتر و متکامل­تر در جهت توسعه حرکت کند.

در شورای شهر زابل چه برنامه­هایی برای بانوان دارید؟

در تمام جلساتی که در کمیسیون فرهنگی داریم، معمولاً از خانم­ها برای کارآفرینی بهره می­گیریم. با خانم­ها در بسیاری عرصه­ها و مسائل آموزشی، بهداشتی، پرورشی و یا حتی مشاغل خانگی هم­کاری می­کنیم. امیدواریم بتوانیم با هم­کاری مسئولان شهرمان، مکانی برای ارائه­ی این خدمات به خانم­ها و آموزش مهارت­های گوناگون زندگی و صنایع مختلف هنری به آن­ها داشته باشیم. هم­اکنون با هم­کاری کانون بانوان شهرمان در خصوص ایجاد کارگاه­های خیاطی یا صنایع هنری و هم­چنین مشاغلی مانند مشاغل خانگی، قدم­هایی برداریم.

استقبال خانم­ها چطور بود؟

خیلی خوب بود. اتفاقاً هنوز هم دنبال این هستند که کارگاه­های خوداشتغالی ایجاد شود تا بیش­تر، بهتر و کامل­تر یاد بگیرند و محلی برای ارائه­ی تولیدات­شان وجود داشته باشد.

زنان سیستانی واقعاً زنانی پرتلاش، زحمت­کش و صبورند. آن­ها همیشه در کنار مردان حضور داشته­اند.

زنان این منطقه پا به پای مردان فعالیت کردند و باعث شدند این منطقه توسعه پیدا کند و مردان با اعتماد به نفس و اتکاء بیش­تری کار کنند.

اگر صحبتی باقی مانده است به عنوان آخرین کلام عنوان کنید.

از شما و هم­کاران­تان که به منطقه­ی سیستان تشریف آوردید، متشکرم. امیدوارم بتوانید گوشه­ای از توان­مندی­ها و پتانسیل­هایی را که این­جا مخفی مانده است را به مردم بشناسانید و چهره­ی نامطلوبی که از استان سیستان و بلوچستان ارائه شده - که واقعاً چنین نیست -  شفاف کنید. این­طور نیست که هوای این­جا همیشه طوفانی باشد و قاچاق بیداد کند. مسئله­ی قاچاق مواد مخدر هم با تلاش مأموران زحمت­کش نظام جمهوری اسلامی، بسیار کم­تر شده است. شما می­توانید در اصلاح نگرش­های جامعه مؤثر باشید و زنان سخت­کوش سیستان و بلوچستان را معرفی کنید.