آیا رابطه­های منطقی و براساس ضوابط شرع بین خانم و آقا در محیط کار برای ازدواج اشکالی دارد؟

رابطه­های منطقی و براساس ضوابط شرع که هیچ گونه گناهی بین دختر و پسر اتفاق نمی­افتد، در محیط کار، در دانش­گاه یا در ارتباطات فامیلی اشکالی ندارد.

مراجع تقلید فتوا داده­اند که ارتباط شغلی اگر باعث مفسده نشود و موازین شرع در آن رعایت شود، اشکال ندارد.[1]

براساس فتاوای فقیهان، مردها می­توانند با نامحرم صحبت کنند به این شرط که به قصد لذت و ریبه نباشد و با این صحبت کردن به گناه آلوده نشوند[2]؛ البته خوب است به قدر ضرورت بسنده کنند؛ چون فرموده­اند که صحبت کردن با نامحرم به غیر ضرورت مکروه است؛ خصوصاً اگر مخاطب، جوان باشد.[3]

خانم­ها نیز می­توانند با نامحرم صحبت کنند به شرط آن­که به قصد لذت و ریبه نباشد؛ صدای خود را ترقیق و تلطیف نکنند [نازک و کش دار و با کرشمه سخن نگویند] و ترس از فتنه نباشد؛[4] پس اگر رابطه شما با حفظ موازین شرع و عرف باشد، به این معنا که دیگران رابطه­ای احساسی و عاشقانه نمی­دانند و شما را دوست یک­دیگر نمی­پندارند، اشکالی ندارد. اگر هم به ازدواج بینجامد، مشکلی ایجاد نخواهد کرد(ر. ک: ص(41-43)

ازدواج مدرن

با توجه به پیامدهای منفی ازدواج­های مدرن، چه شیوه­ای را برای ازدواج درست پیشنهاد می­کنید؟

گرایش به ازدواج­های مدرن، عللی دارد:

1.         تأثیرپذیری از فرهنگ غیر خودی: برخی به تأثیر از فرهنگ غرب به این گونه ازدواج­ها تن می­دهند.[5] اما توجه ندارند که می­خواهند در ایران و با فرهنگ ایرانی زندگی کنند. نمی­شود غربی ازدواج، و ایرانی زندگی کرد.

براساس مشاهدات نگارنده، یکی از علل جدی اختلافات برخی از ایرانیان مقیم غرب، همین مسئله است که ایرانی­اند، اما می­خواهند با فرهنگ و قانون غرب زندگی کنند.

2.         مشکلات زناشویی در برخی ازدواج­های سنتی: برخی جوانان با دیدن مشکلات زناشویی بین پدران و مادران خود که به شکل سنتی ازدواج کرده­اند، دلائل مشکلات را همین گونه ازدواج کردن می­دانند به همین دلیل به ازدواج­های مدرن روی می­آورند.

نگارنده بر این باور است که اگر ازدواج سنتی به روز شود و فرایند خواست­گاری که رکن اساسی ازدواج سنتی است، به شکل درست انجام شود (ر.ک: ص109-146) مشکلات ازدواج سنتی از بین خواهد رفت و از پیامدهای ازدواج­های مدرن نیز در امان خواهیم بود.

خواست­گاری غیر اصولی

هم کلاسی­ام را برای ازدواج مناسب دیده­ام و می­خواهم از او در دانش­کده خواست­گاری کنم آیا این گونه خواست­گاری کردن اشکالی دارد؟

خواست­گاری کردن مانند بسیاری از کارهای دیگر (رفتن به مسجد، زیارت­گاه، مهمانی ، کلاس درس و ...) آدابی دارد این گونه خواست­گاری کردن از دختر، پسندیده نیست؛ زیرا

1.         به شأن و جای­گاه والای او لطمه می زند؛ 2. آشکار شدن آن در محیط دانش­گاه، ممکن است سبب ایجاد بدبینی و تهمت به شما و به ویژه دختر شود و افرادی گمان کنند که رابطه­ای قبلی در کار بوده و باعث آبروریزی و از دست رفتن فرصت­های ازدواج برای هر دوی شما به ویژه دختر شود. 3. دختر پرهیزگار، به طور طبیعی در مقابل این گونه خواست­گاری کردن، برخورد مناسبی نخواهد داشت و پاسخ منفی محکم و تحکم آمیز او ممکن است باعث لطمه­ی روحی و احساس حقارت شما شود. 4. امکان پاسخ مثبت یا منفی برای دختر وجود ندارد؛ زیرا براساس ظاهر شما و شناخت سطحی نمی­تواند پاسخ دهد و پاسخ مثبت یا منفی به خواست­گار، باید پس از گذراندن فرآیند خواست­گاری صورت گیرد؛ بنابراین اگر آمادگی ازدواج دارید، تحقیقی مختصر درباره­ی او انجام دهید و اگر شرایط اولیه­ی همتایی را داشتید، به طور رسمی و از طریق خانواده خود به خواست­گاری بروید.

برخی از آقایان، در محیط کار یا تحصیل از خانم­ها خواست­گاری می­کنند، در حالی که قصدشان ازدواج نیست. به خانم­های محترم توصیه می­شود که بکوشند در محیط کار یا تحصیل به گونه­ای برخورد کنند که طمع طمع­ورزان و هوس بازان از بین برود.

خنده­های خلاف شأن یک خانم، نگاه­های معنادار، چشم و ابرو آمدن، نازک و کش­دار و با کرشمه حرف زدن و ... هوس بازان را تحریک می­کند تا به سمت آنان بیایند و به بهانه­ی خواست­گاری برای ازدواج، سوءاستفاده کنند.

براساس آموزه­های دینی، با ناز و کرشمه سخن گفتن زن، بیماردلان را به طمع می­اندازد؛ به همین دلیل خداوند در قرآن کریم، بانوان از این گونه سخن گفتن نهی می­فرماید:

«فلا تخضعن بالقول فیطمع الذی فی قلبه مرض ...؛[6]

البته خواست­گاری هر کسی را نمی­توان برای سوء استفاده پنداشت. ممکن است هم­کاران یا هم کلاسی­هایی که شرایط اولیه را دارند، واقعاً به قصد ازدواج، از خانمی خواست­گاری کنند برای این­که بفهمید این گونه خواست­گاران در سخن خود صداقت دارند، بهترین برخورد این است که با احترام و مؤدبانه و بدون تشر و قشقرق[7]بگویید: هر کاری آدابی دارد و اگر قصد ازدواج دارید، با خانواده خود تشریف بیاورید.

مطمئن باشید کسی که قصد سوء داشته باشد، چنین اقدامی نخواهد کرد.

برخی خواست­گاران اصرار دارند که تا قبل از خواست­گاری رسمی، مدتی با هم ارتباط داشته باشید تا هم­دیگر را بهتر بشناسید. پذیرش این پیشنهاد از طرف شما (حتی با اطلاع خانواده) مشکلات بسیاری را برای­تان پدید می­آورد و خطر فراوانی دارد (ر. ک:ص41-43) پس مراقب خود باشید و مغلوب اصرار و وسوسه­های آنان نشوید.

خواست­گاری دختر از پسر

آیا خواست­گاری دختر از پسر، شیوه­ی نادرستی برای ازدواج است؟

زن اهل ناز و مرد اهل نیاز است. زن مظهر حیا و پذیرای عشق و مرد جلوه­ی تمنا و طلب و اعلام عشق است آفرینش، زن را گل و مرد را بلبل، زن را شمع و مرد را پروانه قرار داده است.

ویلیام جیمز (wilam jeims) فیلسوف آمریکایی می­گوید:

حیای زن برایش عزت است تا در پی مرد نرود و خود را مبتذل نکند.[8]

گرایش مرد به زن کاملاً طبیعی است و این را حتی در دنیای حیوانات و گیاهان (به صورت گرایش سلو نر به ماده) می­توان مشاهده کرد.

وقتی خداوند آدم و حوا را آفرید، حوا به سوی آدم گرایش یافت؛ اما جبرئیل فرود آمد و به آدم گفت: اگر خواهان او هستی، تو به سمت حوا برو.[9]

در صورتی که دختر به خواست­گاری پسر برود، ممکن است پیامدهایی منفی داشته باشد:

1.         اگر پاسخ پسر منفی باشد، دختر احساس شکست و سرخوردگی می­کند؛ در حالی که جواب منفی برای پسر قابل تحمل است و در صورت پاسخ منفی دختر، به خواست­گاری شخص دیگری می­رود؛

2.         در صورت پاسخ منفی پسر، احتمال تمسخر و آزارهای بعدی و آبروریزی به وسیله او وجود دارد؛

3.         ممکن است پسر با شنیدن چنین تقاضایی، با پاسخ مثبت ظاهری به فکر سوءاستفاده از دختر بیفتد؛

4.         احتمال دارد در زندگی مشترک آینده (در تنش­ها و اختلافات) به دختر سرکوفت بزند که تو به خواست­گاری من آمدی و این برخورد، برای دختر بسیار رنج آور است در حالی که اگر زن همین جمله را در زندگی به مرد بگوید، مرد رنجور نخواهد شد.

جای­گاه دختر آن قدر والا است که پسندیده نیست حتی پدر یا مادر یا برادر و خواهر او، از پسر خواست­گاری کنند. افزون بر این­که این رفتار، خلاف شأن دختر و خانواده­ی او است، باعث می­شود که مجبور شوند از شرایط منطقی خود کوتاه بیایند. نیز احتمال دارد این گونه برداشت شود که دختر، مشکل یا عیبی دارد که او را به پسر عرضه می­کنند و مقام و منزلت او پایین خواهد آمد.

اعلام عشق به پسر

پسری را دوست دارم و او را برای ازدواج انتخاب کرده­ام اما نمی­دانم که آیا او هم به من علاقه دارد یا نه. با این عشق یک طرفه چه کنم؟

اعلام این عشق به او، در واقع خواست­گاری است و خواست­گاری دختر از پسر، پسندیده نیست (ر.ک: ص51-54)؛ افزون بر این که حیای شما اجازه نمی­دهد به سمت او بروید امام صادق(ع) فرمود:

حیا از ایمان، و ایمان در بهشت است.[10]

حیا و ایمان، در یک رشته و همدوش همند. چون یکی برود، دیگری هم خواهد رفت.[11]

اگر او را می شناسید و بدون حاکمیت احساس و عواطف و براساس حکم عقل او را پسندیده­اید و وی را همتای مناسبی برای ازدواج می­دانید، می­توانید کسی را واسطه (و نه پیک) قرار دهید تا نظرش را جویا شود. این واسطه - که گویا خود اقدام کرده، - بهتر است خانمی بزرگ­سال و متأهل و مورد اعتماد باشد و بدون ذکر نام شما نظرش را جویا شود و تا مطمئن نشده که قصد ازدواج با شخصی مثل شما را دارد، معرفی­تان نکند.

در صورتی که فرد مورد نظراز نزدیکان است، کار راحت­تر خواهد بود؛ زیرا خانواده­ها با هم ارتباط دارند و مادر شما می­تواند با آوردن قراین و نشانه­هایی (برای مثال، تعریف و تمجید از فرد مورد نظر)، به آنان بفهماند که آمادگی ازدواج دارید[12] و اگر از سوی آنان بازخوردی ندیدید، یافتن واسطه­ای مطمئن در بین نزدیکان و اطلاع از نظر آنان، راحت است.

ازدواج اینترنتی

آیا ازدواج اینترنتی می­تواند ازدواج موفقی باشد؟

آ­غاز ازدواج اینترنتی از چت chat است. کسی که همسر خود را طریق چت برمی­گزیند ، انتخابش ابتدا بر اساس گفته­های او است و چون اغلب، احساسی و عاطفی برخورد می­کند به سخنان غیر واقعی طرف مقابل یا تناقض­های گفتاری وی توجه ندارد و پس از گذشت مدتی دچار عشق مجازی و به تدریج وارد مرحله­ی بعدی ارتباط می­شود.

دکتر احمد شوقی می­گوید:

نظره فابتسامه فسلام

فکلام فموعد فلقاه

ابتدا نگاهی و لبخندی و سلامی

و بعد سخنی و وعده­ی دیداری و ملاقاتی

پس از مدتی، ارتباط، از چت روم به ارتباط تلفنی کشیده می­شود و هم­چنان شیفته­ی گفتار و و بیان او است تا سرانجام زمان دیدار فرا می­رسد.

در موارد بسیاری، پس از ملاقات، دو طرف با دیدن یک­دیگر شوکه می­شوند؛ زیرا متوجه می­شوند که هیچ گونه سنخیتی با هم ندارند؛ اما چون پیش­تر دل­بسته و عاشق هم شده­اند، پذیرش واقعیت (عدم همتایی) برای­شان سخت است؛ چرا که عشق آنان را کر و کور کرده.

در مواردی، متوجه عدم همتایی می­شوند و آن را می­پذیرند؛ اما گاهی به سبب ترحم، گاهی ترس از نفرین (ر. ک:ص74)، گاهی تهدید به خودکشی شخص مقابل و ... به ازدواج با او تن می­دهند که روشن است عاقبت چنین ازدواجی چه خواهد بود.

ازدواج اینترنتی در یک صورت می­تواند موفق باشد که صرفاً نقش واسطه (معرف) را ایفا کند و دو طرف به شدت مراقب دل­بستگی­ها و شیدایی­ها باشند و کر و کور نشوند که البته همین نوع ازدواج هم دو تا مشکل دارد که باید به آن­ها توجه کرد:

1.         در ایران به طور معمول، والدین جوانان زیر بار چنین ازدواجی نمی­روند؛

2.         حضور دختر در چت روم و ارتباط با جنس مخالف، در شأن دختر پرهیزگار نیست و ممکن است پس از ازدواج، عامل سلب اعتماد شوهر از وی شود.(ر.ک: ص41-43).